Το όνομά του αποτελεί συνώνυμο της αμερικανικής ισχύος. Εξι φορές αποσυναρμολογήθηκε και άλλες τόσες ανακατασκευάστηκε. Το πλοίο ή καλύτερα τα πλοία που έφεραν το όνομα «Εντερπράιζ» υπήρξαν οι απόλυτοι πρωταγωνιστές τής πιο πρόσφατης ναυτικής ιστορίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Ειρηνικός Ωκεανός, Κούβα, Βιετνάμ, Ιράκ και Αφγανιστάν αποτελούν πεδία μαχών όπου οι τελευταίοι απόγονοι μιας μακράς δυναστείας οκτώ συνολικά πολεμικών πλοίων –τα δύο αεροπλανοφόρα της οικογένειας «Εντερπράιζ» –απέδειξαν την απόλυτη υπεροχή τους. Στις αρχές του μήνα, το τελευταίο «Εντερπράιζ» (USS Enterprise CVN- 65) παροπλίστηκε για να δώσει τη θέση του στον νέο υπερσύγχρονο αντικαταστάτη του. Η καινούργια ναυαρχίδα του αμερικανικού Ναυτικού πλέον θα έχει άλλο όνομα, φόρο τιμής στον 38ο πρόεδρο των ΗΠΑ Τζέραλντ Φορντ. Ομως η δόξα, τουλάχιστον προς το παρόν, ανήκει όλη στην οικογένεια «Εντερπράιζ», και πιο συγκεκριμένα στα δύο τελευταία αεροπλανοφόρα.
Ωστόσο, η κυριαρχία των «Εντερπράιζ» στις θάλασσες όλου του κόσμου ξεκίνησε άσχημα. Το πρώτο «Εντερπράιζ» ήταν ένα πολεμικό ιστιοφόρο του Βασιλικού Ναυτικού που οι Αμερικανοί είχαν αγοράσει από τους βρετανούς εχθρούς τους. Επειτα από μια χαμένη ναυμαχία κατά την Επανάσταση του 1776, ο διοικητής του πλοίου προτίμησε να το πυρπολήσει παρά να το παραδώσει στους Βρετανούς, με αποτέλεσμα να καταλήξει και αυτός και το πλοίο και το πλήρωμά του στον βυθό της θάλασσας. Η αυτοθυσία εκείνων των ανδρών αποτέλεσε το μοναδικό μελανό σημείο σε μια πραγματικά ευλογημένη δυναστεία πλοίων που έφεραν αυτό το βαρύ όνομα. Τα χρόνια πέρασαν, οι συσχετισμοί των δυνάμεων άλλαξαν, ώσπου ήρθε η ώρα του 7ου «Εντερπράιζ», του περιβόητου «Big-E», όπως το αποκαλούσαν τα μέλη τού πληρώματός του.
«ΓΚΡΙΖΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ». Παρά τη φήμη του πλοίου-φαντάσματος που είχε μεταξύ των απεγνωσμένων πυροβολητών και αεροπόρων του ιαπωνικού Πολεμικού Ναυτικού (το αποκαλούσαν «γκρίζο φάντασμα»), το αεροπλανοφόρο «USS Enterprise» (CV-6), από το 1936 που καθελκύστηκε έως και το τέλος της εξαιρετικής του καριέρας, δεν βυθίστηκε ποτέ. Το «Big-E» έβρισκε πάντα τον τρόπο να ελίσσεται και να αποφεύγει τόσο τα εχθρικά πυρά όσο και τα χτυπήματα που δεχόταν από τις διάφορες επιτροπές για τον προϋπολογισμό και την άμυνα των ΗΠΑ –ακόμη και φίλια πυρά. Λέγεται πως από την πρώτη ημέρα του Μεγάλου Πολέμου, την 6η Δεκεμβρίου του 1941, το «Εντερπράιζ» υπήρξε ένα πλοίο εξαιρετικά τυχερό καθώς δεν συγκαταλεγόταν μεταξύ των πλοίων που βρίσκονταν αραγμένα στο Περλ Χάρμπορ, όταν ο στόλος του ναυάρχου Γιαμαμότο εξαπέλυσε τη φονική επίθεσή του. Το «Εντερπράιζ» έπλεε ανοιχτά των νησιών, με αποτέλεσμα η αιχμή του δόρατος του αμερικανικού Ναυτικού για τον μετέπειτα πόλεμο του Ειρηνικού να παραμείνει άθικτη. Πολλοί ήταν εκείνοι που υποπτεύονταν –δίχως όμως να επαληθευτούν –πως ο πρόεδρος Ρούζβελτ είχε κάποιες πληροφορίες για την επικείμενη ιαπωνική επίθεση, αλλά είχε αποφασίσει να θυσιάσει κάποια ξεπερασμένα τεχνολογικά πολεμικά πλοία (καθώς και τα πληρώματά τους) ώστε να βρει αφορμή για να μπει στον πόλεμο με το πραγματικά βαρύ πυροβολικό του αμερικανικού Ναυτικού –τα αεροπλανοφόρα.
Πέρα από τις όποιες εύλογες ή μη υποψίες, ο Γιαμαμότο γνώριζε καλά πως, μην έχοντας καταφέρει να θέσει εκτός μάχης τα αεροπλανοφόρα, η αμερικανική παρουσία στον Ειρηνικό παρέμενε ισχυρή. Και πράγματι, μερικούς μήνες μετά, το «Εντερπράιζ» ηγήθηκε της καταστροφικής εκδίκησης που ο αμερικανικός στόλος πήρε από τους Ιάπωνες κατά τη Ναυμαχία του Μίντγουεϊ (Ιούνιος 1942), η οποία σήμανε το τέλος του ιαπωνικού επεκτατισμού και άλλαξε την πορεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Από τότε έως και το 1945 που το «Εντερπράιζ» ολοκλήρωσε την τελευταία του αποστολή σε εκείνον τον πόλεμο, την επιχείρηση Ιπτάμενο Χαλί, κατά την οποία μετέφερε στην πατρίδα τους δέκα χιλιάδες βετεράνους από την Ευρώπη, δεν υπήρξε ναυμαχία στην οποία να μην έριξε αλλά και να μη δέχτηκε καταστροφικά χτυπήματα, σφαίρες και κάθε λογής βλήματα, τορπίλες, βόμβες, ακόμη και αεροπλάνα, εκείνα των ατρόμητων καμικάζι που ήταν αποφασισμένοι να πεθάνουν για να ξορκίσουν το «γκρίζο φάντασμα».
Το εξαιρετικό αλλά εξαντλημένο πολεμικό σκαρί, πρώτη φορά στην ιστορία του, «βυθίστηκε» το 1947 εξαιτίας περικοπών στον προϋπολογισμό, όταν ακόμη και η πρόταση να μετατραπεί σε πλωτό μουσείο στο λιμάνι της Νέας Υόρκης απορρίφθηκε, και πάλι εξαιτίας της έλλειψης χρημάτων. Το θρυλικό αεροπλανοφόρο αποσυναρμολογήθηκε και μετατράπηκε σε εκατομμύρια κομμάτια –ενθύμια μιας λαμπρής ναυτικής πορείας που σήμερα βρίσκονται διάσπαρτα σε μουσεία, βάσεις και ακαδημίες ναυτικές.
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΕΝΟΣ ΘΡΥΛΟΥ. «Αναδύθηκε» όμως ξανά, δεκατέσσερα χρόνια μετά, το 1961, όταν το όνομά του δόθηκε στο πρώτο πυρηνικής πρόωσης αεροπλανοφόρο στην παγκόσμια Ιστορία, το εξίσου περιβόητο «USS Enterprise» (CVN-65). Οταν ο πρόεδρος Κένεντι ζήτησε από τον διοικητή του αεροπλανοφόρου, που είχε πλήρωμα 5.000 άνδρες, μήκος 342 μέτρα και βάρος 94.000 τόνους, να ηγηθεί του ναυτικού αποκλεισμού της Κούβας, το «Εντερπράιζ» μετρούσε μόλις δύο χρόνια ζωής. Κατά τη διάρκεια των επόμενων πενήντα χρόνων, το «USS Enterprise» (CVN-65) διέπλευσε από το ζενίθ στο ναδίρ της αμερικανικής πολυκύμαντης Ιστορίας, συμμετέχοντας σε όλους σχεδόν τους θριάμβους και τις αποτυχίες της αμερικανικής στρατηγικής –από την κρίση στην Κούβα και την υποστήριξη που παρείχε για τους βομβαρδισμούς στο Βιετνάμ έως τις αποστολές στον Περσικό Κόλπο κατά τη διάρκεια των δύο πολέμων κατά του Ιράκ και εκείνες στο Αφγανιστάν πιο πρόσφατα. Μέχρι την τελική απόφαση για τον παροπλισμό και τη διάλυσή του, απόφαση που πάρθηκε από το Πεντάγωνο όταν διαπιστώθηκε, φέτος, πως ο εκσυγχρονισμός του θα απαιτούσε σχεδόν 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Και ούτε αυτή τη φορά θα μπορούσε να μετατραπεί σε πλωτό μουσείο εξαιτίας των πυρηνικών αντιδραστήρων που φέρει.
Ομως ο θρύλος του «γκρίζου φαντάσματος» θα συνεχίσει να υπάρχει καθώς το «Εντερπράιζ» θα αντικατασταθεί. Μόνο που αυτή τη φορά θα ονομαστεί «Τζέραλντ Φορντ». Οσον αφορά την αποστολή του, θα είναι η ίδια με εκείνη του προκατόχου του στην ηγεσία του πανίσχυρου αμερικανικού Ναυτικού –η κυριαρχία στους ωκεανούς όλου του κόσμου ή αλλιώς η συνέχιση της στρατηγικής του αμερικανού ναυάρχου του 18ου αιώνα Μάχαν, ο οποίος είχε εξηγήσει ήδη από το 1700 στους αμερικανούς πολιτικούς και στρατιωτικούς πως όποιος ελέγχει τις θάλασσες ελέγχει ολόκληρο τον πλανήτη.
Σχόλια
