Το τέταρτο κουδούνι

Η «Ιλιάδα» του Ομήρου είναι το καινούργιο σχέδιο του Στάθη Λιβαθινού (φωτογραφία) ο οποίος, εκτός «Ακροπόλ» πια, θ’ ανεβάσει την ερχόμενη σεζόν με την ομάδα του το ομηρικό έπος ως ανεξάρτητη παραγωγή της εταιρείας Polyplanity της – επίσης σκηνοθέτριας – γυναίκας του Γιολάντας Μαρκοπούλου, σε χώρο που δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί. Ετσι θα συμπληρωθεί ένα πολύ ενδιαφέρον για το κοινό ομηρικό «δίπτυχο» μαζί την «Οδύσσεια» που ετοιμάζει για το φθινόπωρο και την Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ο Ρόμπερτ Γουίλσον.

Η «Ιλιάδα» θ’ ανεβεί σε δραματουργική επεξεργασία – διασκευή Ελσας Ανδριανού και Στρατή Πασχάλη με τους οποίους θα συνεργαστεί ο σκηνοθέτης, πάνω σε μετάφραση που δεν έχει ακόμα αποφασιστεί, και με σκηνικά και κοστούμια Ελένης Μανωλοπούλου. Σίγουροι στη διανομή της παράστασης οι Βασίλης Ανδρέου, Μελέτης Ηλίας, Δημήτρης Ημελλος, Στέλιος Ιακωβίδης, Νίκος Καρδώνης, Νεφέλη Κουρή, Μαρία Σαββίδου, Χρήστος Σουγάρης, Αρης Τρουπάκης, Αμαλία Τσεκούρα, Γιώργος Χριστοδούλου αλλά προβλέπεται και κάποια διεύρυνση της ομάδας με νεότερους ηθοποιούς. Η προεργασία έχει ήδη αρχίσει ενώ οι δοκιμές θα ξεκινήσουν αρχές Σεπτεμβρίου με την προοπτική στους πρώτους μήνες του 2013 να ‘ναι έτοιμη μια πρώτη μορφή της παράστασης.

Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται στην ελληνική σκηνή η «Ιλιάδα» σε μορφή καθαρά θεατρική για ενηλίκους. Ο θίασος Αβάντι της Κέλλυς Σταμουλάκη σε διασκευή και σκηνοθεσία της κι η Κάρμεν Ρουγγέρη σε δικές της διασκευή και σκηνοθεσία την έχουν παρουσιάσει, αντίστοιχα, τη σεζόν 2008-2009 στο Περοκέ ο πρώτος και τη σεζόν 2009-2010, παράλληλα, με διαφορετικούς θιάσους, στην Αθήνα, στο Θέατρον του Ελληνικού Κόσμου και στην Θεσσαλονίκη, στο Εγνατία, η δεύτερη. Στο Εθνικό Θέατρο, επίσης, τη σεζόν 2010-2011 έγινε στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Κτιρίου Τσίλερ, «σκηνική παρουσίαση» της «Ιλιάδας» στην καινούργια μετάφραση του Δημήτρη Μαρωνίτη με είκοσι τέσσερις εκλεκτές, νέες και παλαιότερες, ηθοποιούς μας που ερμήνευσαν η καθεμιά τους, για μια φορά κάθε βδομάδα, μία απ’ τις 24 ραψωδίες του έπους.

Την Ραψωδία Ψ, πάντως, της «Ιλιάδας» στην Ελλάδα – στους Δελφούς – και στο πλαίσιο της 8ης Διεθνούς Συνάντησης Αρχαίου Ελληνικού Δράματος έχει παρουσιάσει το 1995, με τη μορφή θεατρικού εργαστηρίου, μόνος του, ο διακεκριμένος ρώσος σκηνοθέτης Ανατόλι Βασίλιεφ ο οποίος επανήλθε εκεί το 2006, με πλήρη παράσταση του ίδιου κειμένου απ’ τη μοσχοβίτικη ομάδα του Σχολή Δραματικής Τέχνης.

Ενα απολαυστικό απόσπασμα απ’ το μυθιστόρημα του Νάνου Βαλαωρίτη «Τα σπασμένα χέρια της Αφροδίτης της Μήλου» με τον τίτλο «Η κοκόνα η Μαρώ» θα ερμηνεύσει το χειμώνα ως μονόλογο στην Σκηνή +1 του 104 των Εκδόσεων Καστανιώτη η καλή Μίνα Αδαμάκη (φωτογραφία) που επιμένει τα τελευταία χρόνια σε ουσιαστικές επιλογές.

Πρόκειται για ένα κείμενο σουρεαλιστικό που μπλέκει επιδέξια το χρόνο και το χώρο της αφήγησης, το παρελθόν και το μέλλον μ’ ένα χιούμορ ασεβές και καταλυτικό. Η Κοκόνα η Μαρώ, μια… εξώλης και προώλης Πολίτισσα, στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης του ’21, αναμειγνύει την ηδονή του έρωτα με την οδύνη για τον χαμό του Γένους των Ελλήνων σ’ ένα εκρηκτικό μείγμα ευφορίας και προβληματισμού για το μέλλον του τόπου.

«Η κοκόνα η Μαρώ» θα παρουσιαστεί από 8 Οκτωβρίου σε σκηνοθεσία και με μουσική επιμέλεια της ίδιας της Μίνας Αδαμάκη (φωτογραφία), με φωτισμούς Κατερίνας Μαραγκουδάκη και βοηθούς σκηνοθέτη τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη και τον Λάζαρο Βαρτάνη.

Το ίδιο κείμενο έχει ερμηνεύσει εκθαμβωτικά, ως μονόλογο επίσης και σε σκηνοθεσία της, η Μάγια Λυμπεροπούλου το 2003 και στο πλαίσιο του δευτέρου προγράμματος μονολόγων της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, παράσταση που επαναλήφθηκε την επόμενη σεζόν 2004-2005 στην Β’ Σκηνή του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας.

Το ‘χα διαπιστώσει στο τερπνό, επιτυχημένο Βαριετέ που οργάνωσε πέρσι και πρόπερσι – αλήθεια, γιατί όχι και φέτος; – το Φεστιβάλ Αθηνών στο Τροχόσπιτό του: πως ο Γιώργος Νανούρης, παρουσιαστής και τις δυο φορές, ηθοποιός λαμπερός και με χιούμορ, διαθέτει στόφα «κονφερανσιέ» που λέγαμε παλιά. Εχει αμεσότητα, έχει ετοιμότητα και μπορεί να στηρίξει ένα θέαμα.

Τις ικανότητές του αυτές τις διαπίστωσα γι’ άλλη μια φορά, αξιοποιημένες στο έπακρο και φέτος. Στη ζεστή γκαλερί M Art Space του Ανδρέα Μανωλιουδάκη. Στο διαδραστικό δρώμενο «Μαζί» που ο Γιώργος Νανούρης έστησε με μέσα μηδενικά, με κείμενα ιδιαίτερα, ανάλαφρα, που έπιαναν απ’ τις αφορμές της… Γαλλικής Επανάστασης μέχρι τα προσωπικά του, με πολύ, πολύ χιούμορ, με απλότητα και με αμεσότητα που έφερνε αμέσως κοντά – «μαζί του» – το κοινό.

Μια θεατρική στιγμή εύφορη, που, αν και πέρασε πάνω από ενάμισης μήνας που είδα την περφόρμανς, την κρατώ ανάμεσα στις καλές της χειμωνιάτικης θεατρικής περιόδου.

Δε θα ‘πρεπε στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών τα ονόματα των ξένων καλλιτεχνών να ‘ναι μεταφερμένα – μεταγραμμένα – στα ελληνικά; Η διατήρηση της ξένης γραφής που οδηγεί σε Βαβέλ, στα όρια της παρωδίας, όταν προφέρονται δημόσια δεν το καταλαβαίνουν πως εισπράττεται είτε ως σνομπισμός είτε ως αδιαφορία είτε – το χειρότερο – ως τεμπελιά, διότι για να βρεθεί η σωστή προφορά για τη μεταγραφή θέλει πολλή δουλειά – έρευνα, τηλεφωνήματα, ερωτήσεις…;

Η Βέρα Κρούσκα (φωτογραφία) αλλά κι ο εξαίρετος Θανάσης Αλευράς κι η Σοφία Φαραζή θα ‘ναι στη διανομή της νέας κωμωδίας του Ακη Δήμου «Οθων και Ποθούλα» που θ’ ανεβάσει το χειμώνα ο Σταμάτης Φασουλής κρατώντας το ρόλο του Οθωνα ενώ η Σοφία Φιλιππίδου θα ‘ναι η Ποθούλα – είναι η πολλοστή συνεργασία των δυο ηθοποιών με πιο πρόσφατη το «Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης» του ίδιου και πάλι συγγραφέα, που παίχτηκε για δυο σεζόν (2008-2010) στο ίδιο θέατρο κι όπου ο Σταμάτης Φασουλής σκηνοθετούσε κι η Σοφία Φιλιππίδου πρωταγωνιστούσε. Τα σκηνικά, της Μαργαρίτας Χατζηιωάννου και τα κοστούμια της Ντένης Βαχλιώτη.