Το τέταρτο κουδούνι

Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (φωτογραφία) θα είναι η Κριστίν Μάνον στην τριλογία του Γιουτζίν Ο’ Νιλ «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» (1931) που θ’ ανεβάσει την επόμενη χειμερινή θεατρική περίοδο στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, μετά την «Οδύσσεια» του Ρόμπερτ Γουίλσον, ο Γιάννης Χουβαρδάς σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ και δραματουργική επεξεργασία του ίδιου και του Σάββα Κυριακίδη. Στην – πολύ καλή – διανομή, απ’ όσα έμαθα, μεταξύ άλλων, Μαρία Πρωτόπαππα (Λαβίνια Μάνον), Χρήστος Λούλης (Οριν Μάνον), Ακύλλας Καραζήσης, Μάγια Λυμπεροπούλου.

Η τριλογία του Ο’ Νιλ, ο οποίος θέλησε να μεταφέρει την «Ορέστεια» του Αισχύλου στις ΗΠΑ, στις αμέσως μετά τη λήξη του Αμερικάνικου Εμφύλιου (1861 – 1865) μέρες, μετασχηματίζοντας τους Ατρείδες της τραγωδίας στην κολασμένη οικογένεια του στρατηγού των Βορείων Μάνον, δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ πλήρης στο Εθνικό. Μόνον τη σεζόν 1971-’72 ο Τάκης Μουζενίδης ανέβασε, εναρκτήριο της Κεντρικής Σκηνής, τον «Γυρισμό», το πρώτο απ’ τα τρία έργα – «Οι κυνηγημένοι» κι «Οι στοιχειωμένοι» είναι τ’ άλλα δυο, κατ’ αντιστοιχία προς τις τραγωδίες «Αγαμέμνων», «Χοηφόροι» και «Ευμενίδες» της αισχυλικής τριλογίας, της μόνης σωζόμενης πλήρους απ’ τα αρχαίο ελληνικό δραματολόγιο – με Κριστίν (Κλυταιμνήστρα) την Μαίρη Αρώνη, Λαβίνια (Ηλέκτρα) την Βάσω Μανωλίδου και Άνταμ / Αίγισθο τον Νίκο Τζόγια.

Σημειώστε πως το 1947 «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» – που ‘γινε απ’ τον Μάρτιν Ντέιβιντ Λίβι και όπερα η οποία ανέβηκε το 1967 στην Μετροπόλιταν Οπερα της Νέας Υόρκης – μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο απ’ τον Ντάντλεϊ Νίκολς με Ρόζαλιντ Ράσελ (Λαβίνια), Μάικλ Ρεντγκρέιβ (Όριν) – οι οποίοι προτάθηκαν και οι δυο για Οσκαρ Ερμηνείας Πρώτου, Γυναικείου και Ανδρικού, αντίστοιχα, Ρόλου -, Λίο Γκεν, Ρέιμοντ Μάσεϊ, Κερκ Ντάγκλας… Το ιδιαίτερο είναι πως την Κριστίν Μάνον ερμήνευε η δικιά μας Κατίνα Παξινού που ‘κανε τότε καριέρα στο Χόλιγουντ.

Η τριλογία στην Ελλάδα ανέβηκε πλήρης, με περικοπές βέβαια λόγω διάρκειας, μόνο απ’ τον Σπύρο Ευαγγελάτο το 1994-’95 στο Αμφι-Θέατρο με Νόνικα Γαληνέα, Λήδα Τασοπούλου, Σταύρο Τζώρτζογλου, Νίκο Χαραλάμπους και το 2003-2004 απ’ τον Ανδρέα Βουτσινά στο ΚΘΒΕ, στην Σκηνή Σωκράτης Καραντινός της Μονής Λαζαριστών, με Αλεξάνδρα Λαδικού, Βάσια Παναγοπούλου, Μάνο Ζαχαράκο, Στέφανο Κυριακίδη.

Ολο και κατεβαίνουν οι τιμές εισιτηρίων στα θέατρα, όλο και νωρίτερα μετακινούνται οι ώρες έναρξης των παραστάσεων… Εν μέσω δηλώσεων ότι «το θέατρο κατανοεί τις δυσκολίες του κοινού». Θετικότατο το βλέπω. Αλλά πόσο περισσότερο θα το εκτιμούσα και πόσο πιο ειλικρινές θα το ‘βρισκα αν όλα αυτά τα μέτρα τα ‘παιρναν οι θίασοί μας ΠΡΙΝ εκδηλωθεί η κρίση, και ΠΡΙΝ σφίξουν για όλους τους (μας) τα λουριά, και ΠΡΙΝ φτάσει ο κόμπος στο χτένι…

Η Λυδία Φωτοπούλου (φωτογραφία) θα ερμηνεύσει την Λέιντι Τόρανς κι ο Ανδρέας Κωνσταντίνου τον Βαλ Ξαβιέρ – οι δυο πρωταγωνιστικοί ρόλοι -, με τον Μηνά Χατζησάββα ως Τζέιμπ Τόρανς, στο έργο του Τενεσί Γουίλιαμς «Ο Ορφέας στον Αδη» που θ’ ανεβάσει η συνδιευθύντρια του Θεάτρου «Νόιμαρκτ» της Ζυρίχης Μπάρμπαρα Βέμπερ στο Εθνικό Θέατρο. Στην Νέα Σκηνή και τον Φεβρουάριο του 2013 κατά πάσα πιθανότητα. Και γράφω, κατά πάσα πιθανότητα, γιατί το ρεπερτόριο του Εθνικού για το 2012-2013, που ‘χε ανακοινωθεί, μαζί με της τρέχουσας χρονιάς, ήδη απ’ τον περσινό Μάιο τροποποιείται εν μέρει – οι παραστάσεις «Μικρά Ασία», σύνθεση του Νίκου Μαστοράκη σε σκηνοθεσία του και «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μαυρίκιου ματαιώνονται κι οι αλλαγές θ’ ανακοινωθούν σύντομα.

Το έργο – «Orpheus Descending» στο πρωτότυπο – που ‘κανε με μέτρια επιτυχία την πρεμιέρα του στο Μπρόντγουέι το 1957 σε σκηνοθεσία Χάρολντ Κλέρμαν, με Μορίν Στέιπλτον και Κλιφ Ρόμπερτς στους δυο βασικούς ρόλους, για να γίνει γνωστότερο μέσω της μεταφοράς του στον κινηματογράφο το 1959 απ’ τον Σίντνεϊ Λουμέτ, με τον τίτλο, κατά τη μετάφραση στα ελληνικά, «Ο φυγάς» και με την Αννα Μανιάνι και τον Μάρλον Μπράντο, πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ελλάδα, με τον ίδιο τίτλο, το 1963. Απ’ την Ελσα Βεργή στο ομώνυμο θέατρό της σε σκηνοθεσία Γιώργου Θεοδοσιάδη με Λέιντι την ίδια και Βαλ τον Νίκο Βασταρδή.

Στο Εθνικό πρωτοανέβηκε τη σεζόν 1980-’81, απ’ τον Γιώργο Θεοδοσιάδη και πάλι, με την Μαίρη Αρώνη και τον πριν από λίγες μέρες εκλιπόντα Τάκη Βουλαλά αλλά οι παραστάσεις του διακόπηκαν απότομα λόγω του μεγάλου σεισμού της 24ης Φεβρουαρίου 1981 και των ζημιών που προκάλεσε στην Κεντρική Σκηνή όπου παιζόταν. Το πιο πρόσφατο ελληνικό ανέβασμα του «Ορφέα στον Αδη» χρονολογείται απ’ τη σεζόν 2005-2006: στο θέατρο «Μαίρη Αρώνη» με σκηνοθέτη τον Κοραή Δαμάτη και πρωταγωνιστές την Κοραλία Καράντη και τον Στράτο Τζώρτζογλου.

Ξανάρχεται! Παίχτηκε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση – φυσικά. Ηταν μια απ’ τις εξαιρετικές φετινές παραστάσεις: «Οι έμποροι των εθνών», το μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, όπως το ‘κανε παράσταση θεατρική ο Θοδωρής Αμπαζής (φωτογραφία) σε δραματουργική επεξεργασία Ελσας Ανδριανού και το παρουσίασε με την ομάδα του Οπεrα σε συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας του οποίου ο Θοδωρής Αμπαζής είναι καλλιτεχνικός διευθυντής.

Η παράσταση, αφού ταξίδεψε Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Σέρρες και Λαμία, επανέρχεται στην Αθήνα. Αλλά στο Θέατρο του Νέου Κόσμου πια, 2 με 20 Μαΐου. Μην τη χάσετε!

Φίλη πιστή της στήλης δειλά μου υπενθύμισε πως οι «Γυναίκες» που «κατηγορούνται» του Ρομπέρ Τομά είναι «Οκτώ» κι όχι επτά, όπως έγραψα στο «Τέταρτο Κουδούνι» στις 5 Απριλίου – ακολουθώντας τα χνάρια των παιδιών του Ζεβεδαίου και των «Δέκα μικρών νέγρων» που σταδιακά ελαττώνονται… Οταν όμως οι δεκαετίες που κουβαλάς είναι έξι προς επτά, σίγουρα κάποια απ’ τις γυναίκες του αστυνομικού έργου – που τον τίτλο του τον ξέρουν πια κι οι γάτες – μπορεί και να τη χάσεις στο δρόμο…