Αναζήτηση
«ΤΑ ΝΕΑ» εγκαινίασαν και συνεχίζουν έναν μεγάλο, ανοικτό διάλογο για το μέλλον του ΠΑΣΟΚ και ευρύτερα της Κεντροαριστεράς.
Σε αυτόν τον διάλογο καλούνται να συμβάλουν όσοι αισθάνονται ότι το θέμα τους αφορά.
Σε όλη τη διάρκεια του βιομηχανικού κύκλου τα πολιτικά κόμματα προσδιόριζαν τις κοινωνικές συμμαχίες που τα στήριζαν με βάση το δίπολο κεφάλαιο – εργασία.
Στη μεταβιομηχανική εποχή, παρότι η ταξική διαίρεση εξακολουθούσε να αποτελεί ισχυρή βάση για τη συγκρότηση των κοινωνικών συμμαχιών, ένα νέο στοιχείο γεννήθηκε στον λόγο και τη συμπεριφορά των πολιτικών κομμάτων: η πολυσυλλεκτικότητα.
Η πολυσυλλεκτικότητα συνίστατο στην προσεκτική διαχείριση της πολιτικής γραμμής από τα κόμματα, ώστε να προσεταιρίζονται κοινωνικές δυνάμεις με αποκλίνοντα μεταξύ τους οικονομικά συμφέροντα και επιδιώξεις. Η πολυσυλλεκτικότητα ουσιαστικά υπήρξε ένα κοινωνικό μέγεθος. Τα κόμματα επιχειρούσαν τον προσεταιρισμό διαφορετικών κοινωνικών ομάδων με αποκλίνουσες στρατηγικές, επικαλούμενα γενικώς το δημόσιο, κοινωνικό ή κλαδικό συμφέρον, επικλήσεις που αρθρώνονταν σε έναν «στρογγυλό», συνήθως θολό πολιτικό λόγο.
Μέσα στη γενικευμένη κρίση που βιώνει η χώρα μας και στην προσπάθεια να αναταχθεί το αμφισβητούμενο πολιτικό σύστημα, τον τελευταίο καιρό αρκετοί υποστηρίζουν ότι ακόμη και τα κόμματα εξουσίας πρέπει να αποστραφούν την ιδέα της πολυσυλλεκτικότητας. Η παραδοσιακή απάντηση που δίνεται από τους υπέρμαχους της πολυσυλλεκτικότητας των κομμάτων είναι ότι χωρίς αυτήν τα κόμματα εξουσίας δεν μπορούν να παραμείνουν διεκδικητές της εξουσίας.
Και οι δύο προσεγγίσεις είναι λανθασμένες, ιδιαίτερα όταν συζητούμε για την ανασύνταξη της Κεντροαριστεράς. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αποκτήσει μια νέα ανατρεπτική πολιτική και προγραμματική ταυτότητα. Η νέα προγραμματική επαγγελία του ΠΑΣΟΚ πρέπει να οικοδομηθεί πάνω στο δίλημμα Αγορές ή Δημοκρατία. Για το θέμα αυτό μιλήσαμε δώδεκα βουλευτές που συνυπογράψαμε το κείμενο με τον τίτλο «Το παρόν και το μέλλον της Κεντροαριστεράς». Το ερώτημα που θα επιχειρήσω να απαντήσω στο παρόν σημείωμα είναι σε ποια κοινωνική συμμαχία θα απευθυνθεί το ΠΑΣΟΚ και οι ευρύτερες δυνάμεις που εντάσσονται στην Κεντροαριστερά, για να διαμορφωθεί ένας νέος προοδευτικός συνασπισμός εξουσίας.
Πρέπει να υπερβούμε παλιές αναλύσεις και ξεπερασμένα στερεότυπα. Ο νέος κοινωνικός συνασπισμός εξουσίας που θα στηρίξει μια προοδευτική διακυβέρνηση της Κεντροαριστεράς δεν μπορεί να σχηματιστεί απλώς με μοναδικό κριτήριο την ταξική θέση μιας κοινωνικής ομάδας στην κοινωνική οργάνωση της χώρας μας. Ούτε αρκεί το κλαδικό προσκλητήριο που μέχρι τώρα απευθύνουν τα κόμματα.
Η Κεντροαριστερά οφείλει να διαμορφώσει μιαν εντελώς νέα συμμαχία κοινωνικών δυνάμεων, μετατρέποντας την πολυσυλλεκτικότητά της από κοινωνικό μέγεθος σε αξιακό – ιδεολογικό μέγεθος. Ο επιθυμητός κοινωνικός συνασπισμός εξουσίας δεν θα διαμορφώνεται με την άθροιση κλαδικών – ταξικών συμφερόντων αλλά με την αποδοχή συγκεκριμένων προγραμματικών ιδεών και αξιών που θα αναπλάθουν τις πλειοψηφίες και τις μειοψηφίες στο εσωτερικό των κοινωνικών δυνάμεων.
Για να δώσω μερικά παραδείγματα.
1 Με βάση την αρχή ότι τα προβλήματα επιλύονται ταχύτερα και καλύτερα από τους διοικητικούς μηχανισμούς που είναι εγγύτερα στους πολίτες οι εκτελεστικές υπηρεσίες του κράτους ανασυγκροτούνται υπαγόμενες όλες στις αποκεντρωμένες κρατικές δομές και την αυτοδιοίκηση. Η πραγματοποίηση της μεταρρύθμισης αυτής προϋποθέτει την εφαρμογή της αρχής τη κινητικότητας των υπαλλήλων. Μια τέτοια σαφής προγραμματική θέση πρέπει εφεξής να αποτελεί τον μόνο οργανωτή μιας οριζόντιας κοινωνικής συμμαχίας που θα στηρίζει την Κεντροαριστερά και όχι η επίκληση του κλαδικού συμφέροντος των δημοσίων υπαλλήλων, που τους αθροίζει στα στενά κλαδικά συμφέροντα άλλων επαγγελματικών κλάδων.
2 Η Κεντροαριστερά χρειάζεται τη στήριξη των αγροτών που αντιλαμβάνονται την παραγωγική συνεισφορά τους στο πλαίσιο μιας νέας αγροτικής επιχειρηματικότητας, με εξωστρεφή προσανατολισμό και η οποία δίνει σημασία στην ποιότητα και την ονομασία προέλευσης του προϊόντος της. Οσοι αγρότες πεισματικά αντιστέκονται στη δημιουργική προοπτική και αρκούνται στην αναμονή των κοινοτικών επιδοτήσεων της παραγωγής τους, δεν μπορούν να ενταχθούν σε μια προοδευτική κοινωνική συμμαχία που επιδιώκει την αλλαγή.
3 Το ασφαλιστικό μας σύστημα κινδυνεύει να απολέσει τον κοινωνικό χαρακτήρα του μέσα σε συνθήκες βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής. Η Κεντροαριστερά οφείλει να υπενθυμίσει ότι όσο ισχυρή πρέπει να είναι η αρχή της ανταποδοτικότητας, το ίδιο τουλάχιστον ισχυρή είναι και η αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτό επιβάλλει τη διατήρηση του κοινωνικού χαρακτήρα του ασφαλιστικού συστήματος, μέσω των αναδιανεμητικών πολιτικών του κράτους, δηλαδή μέσω της ενισχυμένης κρατικής χρηματοδότησης. Αυτή η προγραμματική οριοθετική γραμμή θα συγκροτεί συμμαχίες ή αντιπαλότητες.
4 Το ιερό αξίωμα των συντηρητικών είναι η παραγωγή πλούτου. Αδιάφορο πώς αυτός κατανέμεται. Ας είναι και σε αυτό το θέμα ξεκάθαρη η Κεντροαριστερά. Χρειάζεται τη συμμαχία των προθύμων να επενδύσουν στην πραγματική οικονομία, μέσα σε ένα σταθερό και κανοναρχούμενο επιχειρηματικό περιβάλλον. Την ίδια ώρα αντιστρατεύεται τους πρόθυμους να ευνοηθούν από δημόσια χρηματοδότηση, με τρόπο που να πλουτίζουν οι ίδιοι αλλά να πτωχεύουν τις επιχειρήσεις τους.
Τα ενδεικτικά αυτά παραδείγματα πρέπει ασφαλώς να συνοδεύονται από τη σταθερή συλλογική συνείδηση της Κεντροαριστεράς ότι εκπροσωπεί διαχρονικά τους λιγότερο ευνοημένους της κοινωνικής συνύπαρξης. Το εγχείρημα του σχηματισμού ενός νέου κοινωνικού συνασπισμού εξουσίας με αυτή τη ματιά δεν είναι εύκολο, ιδιαίτερα για μια κοινωνία που γαλουχήθηκε είτε με τον δεξιό είτε με τον αριστερό λαϊκισμό και βίωσε μια σειρά νόθων φαινομένων στην ιστορική διαδρομή της. Νόθα αστικοποίηση, νόθα δημοκρατία σε μεγάλα χρονικά διαστήματα, καχεκτική κοινωνία των πολιτών υπερπροσδιοριζόμενη από τον κρατικό γιγαντισμό και κορπορατισμό.
Για να πετύχουμε, εμείς του ΠΑΣΟΚ πρέπει να μιλήσουμε στους πολίτες με απόλυτη ειλικρίνεια, αναστοχαζόμενοι πάνω στα λάθη της μεταπολιτευτικής μας πορείας. Να είμαστε αληθινοί με τον εαυτό μας για να μας αντιλαμβάνονται ως αληθινούς και οι άλλοι, να εξοπλιστούμε με την ηθική της ευθύνης και να υποσχεθούμε ένα μέλλον φτιαγμένο όχι από το υλικό των εύκολων και εφήμερων επιθυμιών αλλά από το υλικό της υπερηφάνειας και της αξιοπρέπειας που γεννά η επίμοχθη προσπάθεια.
Στείλτε τις απόψεις σας στην ταχυδρομική διεύθυνση «ΤΑ ΝΕΑ», Μιχαλακοπούλου 80, ΤΚ 115 28, Αθήνα, με την ένδειξη: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση taneagram@dolnet.gr με
την ίδια ένδειξη
