Δεν έχει επιγραφεί «Μέγας Αλέξανδρος», παρά «Εφιππος πολεμιστής» (Warrior On a Horse, για να μην εξωθηθεί στα άκρα η Αθήνα, υποτεθείσθω), το προ ολίγων ημερών αποκαλυφθέν μπρούντζινο άγαλμα του στρατηλάτη στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων, έργο φιλοτεχνηθέν από τη γλύπτρια Βαλεντίνη Στεφάνοφσκα. Αυθημερόν έγιναν στα Βιτώλια (Μοναστήρι / Bitola) της ΠΓΔΜ τα αποκαλυπτήρια ενός ακόμη έφιππου και μπρούντζινου ανδριάντος, του Φιλίππου του Β’. Οι δύο έφιπποι διαφέρουν μεταξύ των στα εξής: (α) το μέγεθος του πατρώου είναι καταφανώς μικρότερο του υϊκού – δεκατρίμετρου – ανδριάντος, (β) ο Αλέξανδρος ιππεύει με το ξίφος προτεταμένο, ενώ ο συνετός πατήρ το έχει θηκαρωμένο, (γ) την κοιλιά του αλόγου του Φιλίππου παρενοχλεί μα και υποβαστάζει στατικώς ένας δύσμορφος βράχος, ενώ ο Βουκεφάλας φρουμάζει ανεμπόδιστος, (δ) η ουρά του Βουκεφάλα είναι στρωτή συγκριτικώς με τους άτακτους διακλαδισμούς της πατρικής τοιαύτης.

Οι ομοιότητες των δύο εφίππων συμποσούνται στα εξής: (α) είναι στραμμένοι και οι δύο προς Νότον, (β) περιστοιχίζονται από αρχαιο-μακεδονικόν διάκοσμο: λέοντες Χαιρωνείας για τον υιό, σάρισες, ασπίδες και περικεφαλαίες για τον Φίλιππο, (γ) τα άλογα έχουν σηκωμένα τα μπροστινά των πόδια ωσάν να έχουν τραβήξει απότομο χειρόφρενο, (δ) οι δύο αναβάτες είναι ασκεπείς, (ε) οι ανδριάντες δείχνουν τεχνικώς άρτιοι, χυτευμένοι στη Φλορεντία εξάλλου, και αποπνέουν όψιμη Αναγέννηση με σφηνάκια ροκοκό.

Παρακολούθησα τη σχετική περφόρμανς πίνοντας μια τερψιλαρύγγια μπόζα (ο λησμονημένος μποζάς της Πλατείας Ομονοίας) στα Βιτώλια: πίδακες νερού εκτινάσσονταν και χαμήλωναν συνδυασμένοι με υποβλητικο-συμβολιστική μουσική υπόκρουση επί δεκαπεντάλεπτον, κάτι που συμβαίνει κάθε βράδυ στις εννέα. Παρόμοιο παιχνίδι με φωτιστικά, μουσική και νερά βλέπω μέσω Διαδικτύου και στα Σκόπια: έδρα των αρχαίων μακεδόνων βασιλέων υπήρξε η Πέλλα, ειδικώς η Εδεσσα που σλαβο-μακεδονιστί αποκαλείται Βοδενά (εξ ου και τα περίφημα κεράσια Βοδενών, που τα ψωνίζουν στη Βαρβάκειο οι Αθηναίοι και κάποιοι συνοικιακοί μανάβηδες τα παρεξέφεραν κάποτε ως «βοδινά», δηλαδή σαν βόδια, καθότι τεράστια), ονομασία πόλεως που μεταφράζεται «Νερότοπος»• τίποτε δεν άφησε στην τύχη ο κ. Γκρούεφσκι.

Εθνικώς αλαφιασμένοι από τον καταιγισμό των αγαλμάτων, μερικοί βουλευτές μας αντέδρασαν αμέσως ως γνήσιοι Νεοέλληνες: ζήτησαν να μεταφερθεί πάραυτα ο φιλοτεχνημένος από τον κωνσταντινουπολίτη γλύπτη Γιάννη Παππά έφιππος ανδριάς του Μ. Αλεξάνδρου σε πιο περίβλεπτο σημείο των Αθηνών. Φοβούμαι πως και πάλι θα υστερούμε γιατί ο χάλκινος ελληνικός ανδριάς είναι μικρότερος σε μέγεθος του σκοπιανού αντιζήλου του, ανεξαρτήτως αν είναι ωραιότερος καθώς αναπαριστά τον στρατηλάτη στην εφηβεία του με αποτέλεσμα να συγγενεύει τεχνοτροπικώς με την αντι-μιλιταριστικήν ανεμελιά της Μινωικής εποχής. Θέλω να πω, μη παίζουμε το μια-σου και μια-μου σε στυλ «Αγαλμα εσύ, άγαλμα κι εγώ, δεκατρία μέτρα εσύ, δεκαπέντε εγώ• στην κεντρική πλατεία τον μόστραρες εσύ, στον βράχο της Ακρόπολης θα σ’ τον στήσω εγώ», γιατί έτσι εκτιθέμεθα διεθνώς ως γειτόνισσες που μαλλιοτραβιούνται. Σε λίγες ημέρες μάλιστα θα στήσουμε άγαλμα στο Λιτόχωρο: «Ο Πρόεδρος και τα μέλη της Ανωτάτης Αρχής και ο Πρόεδρος και τα μέλη της Εκτελεστικής Γραμματείας του Διεθνούς Ιδρύματος Μνημείου του Μεγάλου Αλεξάνδρου έχουν την τιμή να σας προσκαλέσουν την Παρασκευή 29 Ιουλίου 2011 και ώρα 20.00 στα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που θα τοποθετηθεί στον προαύλιο χώρο του Ιδρύματος, στον κόμβο Δίου – Λιτοχώρου στην Πιερία. Το άγαλμα φιλοτέχνησε ο γνωστός γλύπτης – καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ευγενεί φροντίδι κ. Γεωργίου Καρατζαφέρη». Καλό, αλλά λίγο στα πλαίσια του «μια-σου και μια-μου». Πρέπει να σκεφθούμε πιο εντατικά, καθώς το παιχνίδι είναι για εμάς – διατί να το κρύψωμεν άλλωστε; – μισοχαμένο. Αν ήμουν επομένως εγώ κυβέρνηση (όπως αναφωνούν οι ταξίστες), πρώτον, θα εξέφραζα προς τον άρτι επανεκλεγέντα κ. Γκρούεφσκι την ευαρέσκεια της ελληνικής πλευράς για την τόσην ανδριαντοποιία, ήτοι για την προβολή της αρχαίας μακεδονικής κληρονομιάς και στη χώρα του. Δεύτερον, το και σπουδαιότερον, θα επιχορηγούσα τον πολλαπλασιασμό και τη διασπαρτικήν εμφύτευση παρόμοιων έφιππων ανδριάντων από τη Βαλκανική (τη Σόφια, τα Τίρανα κ.λπ.) έως το Αφγανιστάν μα και – γιατί όχι; – στο Ιρκούτσκ και το Σουδάν: να γεμίσει από έφιππους Μεγαλέξαντρους η Οικουμένη, να χορτάσουμε από προβολή και να ησυχάσουμε.

Οι «Φίλιππος Β’ και υιός» ανήκουν στην παγκόσμια κληρονομιά και η εθνικιστική διεκδίκησή τους είναι πολιτικάντικος αναχρονισμός, ό,τι χειρότερο για τα Βαλκάνια. Οι Ελληνες ιδιαίτερα οφείλουμε να πάψουμε να συμπεριφερόμαστε ως μίζεροι κληρονόμοι και να κατανοήσουμε επιτέλους ότι ο Μέγας Αλέξανδρος δεν αποτελεί αποκλειστική ιδιοκτησία μας (μήτε και θα ήθελε ν’ αποτελεί• δεν τράβηξε έως τα πέρατα για να τον νέμονται σήμερα οι υπερπατριώτες της όποιας Κολοκυνθούς!), είναι εταιρικός κατά την αρχαιο-μακεδονική κλίμακα αξιών και κληροδοσία ολωνών. Εχουμε προνομιακό μερίδιο ασφαλώς, λόγω εθίμων και γλώσσας, όσο οι Ιταλοί στον Βιργίλιο ή στον Μπαχ οι Γερμανοί• τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο. Οι ποικιλότυπες εθνεγερτικές Ενώσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού πρέπει να παύσουν να κανοναρχούν για την «επαίσχυντη οικειοποίηση της ιστορίας μας από τους Σκοπιανούς» γιατί από κάτι τέτοιες κορόνες και από κάτι τέτοια «εθνεγερτήρια» συλλαλητήρια της δεκαετίας του 1990 φτάσαμε έως εδώ• οφείλουν να εκσυγχρονισθούν. Και μένει να ευελπιστούμε πως όσο αυξαίνει το γόητρο του Μεγαλέξαντρου στο χρηματιστήριο των συμβόλων παγκοσμίου βεληνεκούς τόσο και το ελληνικό μερίδιο, με λίγη φιλίππεια σύνεση από μέρους μας, θα μεγαλώνει.

Ο Μίμης Σουλιώτης είναι ποιητής και διδάσκει λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

dsouliot@gmail.com

Τελευταία Νέα