Θεµελιώδεις κανόνες του ποινικού δικαίου µέσα από αιώνες δικαιικό πολιτισµό έχουν παγιώσει σειρά διακρίσεων ακόµα και σε σχέση µε ένα από τα µεγαλύτερα εγκλήµατα, το φόνο. Και οι διακρίσεις αυτές έχουν εύλογα αντίκρισµα στην ποινή που θα επιµετρηθεί. Και λέγονται οι διακρίσεις αυτές, µόνες τους ή σε συνδυασµό, προµελέτη, αµέλεια, δόλος, ενδεχόµενος δόλος, βρασµός ψυχής, έως νόµιµη άµυνα, που αυτή πια δεν επισύρει καν ποινή, σηµαίνει αθώωση.

Κι είπα για φόνο. Εδώ, οσοδήποτε καταδικαστέες κι αν είναι (αλλά είναι όλες, συλλήβδην;) οι ενέργειες και στάσεις, έχουµε να κάνουµε µε αποδοκιµασίες πολιτικών, φραστικές επιθέσεις έως και γιαούρτωµα, χωρίς να λείπουν δυστυχώς και ακραίες περιπτώσεις, όπως το λιντσάρισµα του Κωστή Χατζηδάκη. Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη αναλογίας είναι περισσότερο από κραυγαλέα, και γι’ αυτό καθοριστική.

Κι όµως, όχι απλώς δεν υφίσταται σαν σκέψη καν η υποχρεωτική κλίµακα διακρίσεων που εφαρµόζεται στο ακραίο παράδειγµά µας, το φόνο, αλλά καλλιεργείται όλο και πιο συστηµατικά ένας ηθικός πανικός που στιγµατίζει και ποινικοποιεί, ισοπεδώνοντάς τες, αντιδρά σεις ενός ευρύτατου φάσµατος, ένας ηθικός πανικός που προπαντόςαπευθύνεται στο θυµικό αποκλείοντας κάθε ανάλυση.

Κι όµως, παρότι είναι δύσκολο να ξεκαθαριστεί κάθε φορά η εικόνα, δεν νοείται να εξισώνονται, επειδή έχουν τάχα έναν κοινό παρονοµαστή, µια έννοια «αντίδρασης», ή όπως µάλλον ηθικολογικά λέγεται: «ανυπακοής», δεν νοείται λέω να εξισώνονται λ.χ. η διακοπή θεατρικών παραστάσεων, το «∆εν πληρώνω» των διοδίων, η επίθεση στον Ανδρέα Λοβέρδο και η πυρπόληση της Μαρφίν, που οδήγησε στον τραγικό θάνατο τριών ανθρώπων.

∆εν νοείται καν να εξισώνεται η αποδοκιµασία του Πάγκαλου από τους φοιτητές στο Παρίσι µε το γιαούρτωµα του Πάγκαλου στα Καλύβια·ούτε πάλι η αποδοκιµασία του Πάγκαλου στο Παρίσι µε την αποδοκιµασία του Παπανδρέου στο Βερολίνο.

Και η διάκριση, η µη εξίσωση, πρέπει ευλαβικά να τηρείται και (α) ως προς τις ενέργειες, το είδος των ενεργειών, και (β) ως προς τα υποκείµενα των ενεργειών, δηλαδή τους δράστες ή τους «θύτες», και (γ) ως προς τα αντικείµενα, δηλαδή τα «θύµατα».

Με άλλα λόγια, προέχει, µαζίµε την όποια καταδίκη, η εξήγηση και η κατανόηση του φαινοµένου. Που πρέπει να γίνεται µε όρους πολιτικούς, ή µε ορατή την πολιτική παράµετρο, ακόµα και στην πιο ακραία περίπτωση, εγκληµατικών πράξεων.

Η καταδίκη, αν πρόκειται να είναι αποτελεσµατική, πρέπει να εµπεριέχει πάντοτε την εξήγηση και την ανάλυση. Και έννοιες όπως «ανοµία», «κοινωνία της ανοµίας» κτλ. ούτε εξηγούν, ούτε αναλύουν. Ισοπεδώνουν µόνο και συσκοτίζουν. Και από µιαν άποψη αναπαράγουν.

} Καλλιεργείται όλο και πιο συστηµατικά ένας ηθικός πανικός που στιγµατίζει και ποινικοποιεί, ισοπεδώνοντάς τες, αντιδράσεις ενός ευρύτατου φάσµατος