«Στο τέλος της επιστήµης αρχίζει η φαντασία»

Του Μανώλη Πιµπλή


Μαθητής του διάσηµου φυσικού Στίβεν Χόκινγκ, που τώρα γράφει βιβλία για παιδιά, ο διάσηµος αστροφυσικός δηλώνει εχθρός των προβλέψεων καταστροφής
Οταν συνεργαζόταν µε τον Στίβεν Χόκινγκ και την κόρη του Λούσι Χόκινγκ για τη συγγραφή του βιβλίου «Ο Τζορτζ και τα µυστικά του Σύµπαντος», ο Γάλλος Κριστόφ Γκαλφάρ δεν περίµενε ότι η ζωή του, προσωρινά τουλάχιστον, θα έπαιρνε άλλη τροπή. Ο 35χρονος σήµερα Γκαλφάρ ήταν βέβαια ήδη µαθητής του Χόκινγκ. Είχε πάει στο Κέµπριτζ για να σπουδάσει ανώτερα µαθηµατικά, γρήγορα ωστόσο ακολούθησε τον δρόµο της θεωρητικής φυσικής, µε εποπτεύοντα του διδακτορικού του τον ίδιο τον Χόκινγκ.

Το θέµα του άλλωστε ήταν ακριβώς στο πεδίο έρευνας του διάσηµου φυσικού: «Οι µαύρες τρύπες και η προέλευση του κόσµου». Η ενασχόληση, ωστόσο, µε τη συγγραφή ενός βιβλίου για νέους, τον απέσπασε. Συνέχισε στο µονοπάτι αυτό δηµοσιεύοντας τον «Πρίγκιπα των νεφών» (Εκδ. Καλέντης), πρώτο µέρος µιας τριλογίας για νεαρές ηλικίες. Πέρσι είδε κάπου 15.000 µαθητές σε σχολεία, τώρα είναι αφοσιωµένος στην ολοκλήρωση της τριλογίας και, όπως εκµυστηρεύεται στα «ΝΕΑ», για ένα – δύο χρόνια ακόµη δεν έχει τη χρονική δυνατότητα να επιστρέψει στην ακαδηµαϊκή καριέρα.

Βέβαια, και αυτή του η ενασχόληση είναι αρκετά κοντινή µε την επιστηµονική. «Για τις µαύρες τρύπες είναι πολλά ακόµη αυτά που δεν ξέρουµε. Για δε την προέλευση του Σύµπαντος, µη συζητάτε», µας λέει, επισηµαίνοντας ότι «εκεί που σταµατά η επιστήµη αρχίζει η φαντασία». Και η φαντασία των παιδιών είναι, ούτως ή άλλως, πολύ ανεπτυγµένη.

«Εγώ ως παιδί δεν διάβαζα πολύ. Ξέρω όµως εκ των υστέρων ότι αν είχα ένα βιβλίο περιπέτειας που ταυτόχρονα να µου εξηγεί τον κόσµο, θα το είχα λατρέψει. Υπάρχουν παιδιά που µου λένε ότι διάβασαν τον “Πρίγκιπα των νεφών” ακόµη και εννέα φορές!». Τα παιδιά, µας λέει, µαγεύονται από τις µαύρες τρύπες. «Ενα άλλο όµως πράγµα που τα ελκύει, είναι ο φόβος. Θα θυµάστε ότι για µια περίοδο ακούγαµε από τα µέσα ενηµέρωσης µόνο ιστορίες τρόµου για τις κλιµατικές αλλαγές. Οι µεγάλοι, ξέρετε, ακούν, αλλά προσπερνούν. Τα παιδιά µένουν σε αυτό που άκουσαν. Μένουν µε έναν φόβο που δεν τους εξηγήθηκε. Το βλέπω αυτό στα πρόσωπά τους. Με τις ιστορίες λ.χ. για το 2012, τα παιδιά πανικοβλήθηκαν. Γιατί το 2012 είναι αύριο και γιατί ένιωσαν ότι δεν είναι µόνο µυθοπλασία, υπάρχει και κάτι το επιστηµονικό πίσω από τη φιλολογία περί καταστροφής. Αυτό που συνήθως λέγεται είναι ότι τα Χριστούγεννα του 2012 η Γη, ο Ηλιος και το κέντρο του Γαλαξία θα ευθυγραµµιστούν. Είναι αλήθεια. Αλλά αυτό που δεν λέγεται είναι ότι τούτη η ευθυγράµµιση συµβαίνει κάθε Χριστούγεννα, επί χίλια χρόνια. Είδατε πώς µια µικρή πρόσθετη φράση αλλάζει τα πάντα;».

Φυσικά, δεν είναι όλα φαντασία. «Το µέρος του Σύµπαντος που καταλαβαίνουµε σήµερα, είναι τεράστιο, σε σχέση µε αυτό που καταλαβαίναµε πριν από εκατό χρόνια». Φωτογραφικό υλικό θα δείξει απόψε ο Κριστόφ Γκαλφάρ στο Ευγενίδειο Ιδρυµα.

Για το κλίµα, που είναι κεντρικό θέµα στον «Πρίγκιπα των νεφών», ο Κριστόφ Γκαλφάρ λέει: «Το µόνο σίγουρο είναι ότι ο άνθρωπος επηρεάζει το κλίµα και την ατµόσφαιρα. Τώρα τι ακριβώς συνέπειες θα έχει αυτό και πόσο γρήγορα, κανείς δεν µπορεί να το υπολογίσει µε σιγουριά. Αν συνεχίσουµε έτσι είναι πάντως βέβαιο ότι σε ορισµένες περιοχές του πλανήτη το κλίµα θα αλλάξει ριζικά. Εχει ξανασυµβεί αυτό χωρίς ανθρώπινη παρέµβαση, τώρα θα το προκαλέσουµε εµείς. Μερικοί βαθµοί παραπάνω θερµοκρασίας σηµαίνει µερικά µέτρα ανόδου της στάθµης της θάλασσας. Η Μεσόγειος είναι κάπως ιδιαίτερη περίπτωση, αλλά το Μπανγκλαντές, που αναφέρεται ως το συνηθέστερο παράδειγµα, µπορεί να βυθιστεί.

ΙΝFΟ

Απόψε (19.00) µιλάει µε θέµα «Από τη γέννηση των άστρων στα νέφη του ουρανού: ένα κοσµικό ταξίδι για την κατανόηση του κλίµατος» στο Αµφιθέατρο του Ιδρύµατος Ευγενίδου (Λεωφ. Συγγρού 387, Π. Φάληρο, τηλ. 210-9469.631).

«Ο Χόκινγκ είναι ένας χαρούµενος άνθρωπος»


«Ο Στίβεν Χόκινγκ είναι εκπληκτικός», λέει ο Κριστόφ Γκαλφάρ για τον µέντορά του. «Μου τα έµαθε όλα. Είναι άνθρωπος που εκτός από γνώση έχει και εξαιρετική διαίσθηση. Και στη µετάδοση της γνώσης, όµως, είναι πολύ έντιµος. Δεν παίρνει τους ανθρώπους για ανίδεους. Εχει αρνηθεί προτάσεις εκατοµµυρίων απλώς και µόνο γιατί δεν προσέφεραν κάτι νέο στην επιστήµη. Αλλά και ως άνθρωπος είναι πολύ διασκεδαστικός. Παρά την ασθένειά του, δεν είναι κλεισµένος σε ένα δωµάτιο. Πηγαίνει σε συναυλίες, στον κινηµατογράφο, σε εστιατόρια. Εστω κι αν δεν µπορεί να κινήσει το σώµα του, ταξιδεύει µε το πνεύµα του στον χώρο και στον χρόνο. Νοµίζω ότι εντέλει είναι ένας χαρούµενος άνθρωπος».