Οι αµερικανοί film makers διαθέτουν µια σπάνια, µοναδική ικανότητα, να µετατρέπουν το φανταστικό και το απίθανο σε πραγµατικό, µε σάρκα, γεγονός. Αυτή η οφθαλµαπάτη πουλάει τρελά. Ο Βρετανός Πίτερ Ουότκινς µε το αριστουργηµατικό «Ρunishment Ρark» του 1971 καθώς και οι βέλγοι αδελφοί Ζαν Πιερ και Λικ Νταρντέν κάνουν το αντίθετο.

Μεταµορφώνουν ένα πραγµατικό γεγονός σε µυθιστορηµατική, συναρπαστική ιστορία.

Η «Υπόσχεση» είναι η κορυφαία τους επιτυχία!


Δεν τους ξέρετε; Λάθος σας. Μεγάλο και ασυγχώρητο. Φανταστείτε, οι κριτικοί κινηµατογράφου του Λος Αντζελες _ εκεί ντε όπου παράγονται όλες αυτές οι πλαστικές και πέτσινες παραγωγές τις οποίες εµείς καταβροχθίζουµε σαν ελιές Καλαµών _ βραβεύουν το «La Ρromesse» ως το καλύτερο Foreign Film του 1996. Πώς αυτό; Απλό. Αυτοί που κάνουν χάρτινες ταινίες γνωρίζουν τη διαφορά ανάµεσα στο κάλπικο και το αυθεντικό. Εµείς εκεί. Κολληµένοι στη µακακία τη νεοελληνική.

Αny Way…

Οι Νταρντέν, λοιπόν. Λάτρεις του ντοκιµαντέρ. Το έχει δηλώσει δηµοσίως ο Ζαν Πιερ (του 1951): «Το αληθινό είναι απείρως πιο συναρπαστικό από το φανταστικό». Εχει δίκιο. Η πραγµατικότητα περιλαµβάνει τα πάντα, ακόµα και το όνειρο και τη φαντασία. Οι δύο αδελφοί από τη Λιέγη αρχίζουν να δουλεύουν όπως τα µυρµήγκια. Να σκάβουν. Από τα κάτω προς τα πάνω. Να µαθαίνουν ορθογραφία και συντακτικό από το ντοκουµέντο το αληθινό. Αυτή η επίπονη διαδικασία από το 1978. Παρέα µε τον film maker Αρµάντ Γκατί και τον φωτογράφο Νεντ Μπέρτζες. Ετσι και επί δέκα περίπου χρόνια, µε την camera ανά χείρας, αποτυπώνουν αληθινά γεγονότα. Ετσι µαθαίνουν «ρεαλισµό». Ο αισθητικός ιµάντας που µεταφέρει στον θεατή ιδρώτα, σάρκα και αίµα. Αυτό που αφηγείσαι να είναι τόσο αληθινό, όσο και το πραγµατικό γεγονός. Σαν να είσαι εκεί. Και να το παρατηρείς. Από την πρώτη στιγµή «σκοτώνουν» την παροιµιώδη γαλλική φλυαρία. Κι έτσι απαλλάσσονται µια για πάντα από τη νόσο της γαλλικής φιλολογίας. Κι έτσι βγάζουν γλώσσα στην αµερικανική παραγωγή. Αφού οι θεατές διψούν για ρεαλιστική γραφή, ιδού η εναλλακτική λύση η ευρωπαϊκή.

Το 1986 αποφασίζουν να ορµήσουν στη µυθοπλασία (Fiction). Με το «Falsch» το κάνουν και κερδίζουν µερικές καλές κριτικές. Στη συνέχεια ανασυντάσσονται και περιµένουν. Είπαµε. Ενα από τα χαρίσµατά τους είναι και η υποµονή. Ατελείωτη και ευεργετική. Επειτα από µία δεκαετία, κάπου στις αρχές του 1996, επανέρχονται µε νέα «µυθιστορηµατική» ιστορία. Τη λένε «La promesse» και γράφουν ιστορία. Το θέµα της λαθροµετανάστευσης έβραζε σε όλη την Ευρώπη. Δεκαπέντε διεθνή βραβεία, ανάµεσά τους και αυτό των κριτικών του Λος Αντζελες καθώς και της Χρυσής Κάµερας του Festival Du Cannes.

Η συνέχεια ακόµα πιο ανοδική. Τρία χρόνια αργότερα µε την «Rosetta» φεύγουν από τις Κάννες µε το Ρalme D’ Οr (Χρυσός Φοίνικας). Και η δεκαπεντάχρονη τότε πρωταγωνίστριά τους, η Βελγίδα Εµιλί Ντεκέν, µε το βραβείο καλύτερης ερµηνείας. Εξι χρόνια µετά, δεύτερος Χρυσός Φοίνικας για το «L’ Εnfant» («Το παιδί»). Θρίαµβος!

Το στόρι της «Υπόσχεσης» σαν από αληθινό περιστατικό. Οι τύποι σκαλίζανε διαρκώς. Ο Ρότζερ (Οιλιβιέ Γκουρµέ) έχει βγάλει το δέκα το καλό. Περίπου όπως χιλιάδες ελληνάρες της καλής και ευπρεπούς εισοδηµατικής τάξεως. Νοικιάζει δωµάτια σε ανθρώπινα λαθραία και τριτοκοσµικά ερείπια. Βοηθός του σ’ αυτό τον φιλανθρωπικό σκοπό, ο γιος του ο Ιγκόρ (Ζερεµί Ρενιέ). Με όχηµα ένα σαράβαλο φορτηγάκι, στοιβάζουν τους πελάτες τους και φυσικά εισπράττουν. Τέλεια. Νοµοταγής πολίτης του Βελγίου ο πατέρας. Διοπτροφόρος, οργανωτικός και όσο πρέπει αυταρχικός. Κατά βάθος αισθάνεται κοινωνικός λειτουργός. Κοφτές κουβέντες, σύντοµες διαδικασίες. Αυτό το δωµάτιό σου, τόσο το νοίκι. Και άνευ παρεξηγήσεως δώσε µου το διαβατήριό σου.

Οµως µια µέρα κάποιος απρόσκλητος επιθεωρητής εισβάλλει και όλα έρχονται τούµπα. Γιατί ένας Αφρικανός (Ρασµάν Ουεντράογκο) πάνω στη µούρλια του να γλιτώσει από την τσιµπίδα του νόµου, πέφτει και σωριάζεται περίπου σαν πτώµα. Αυτό ήταν. Τώρα ο Ρότζερ πρέπει να σκουπίσει τη «βρωµιά». Πρέπει να ξεφύγει από την τσιµπίδα του νόµου. Και πάνω απ’ όλα πρέπει να δει τι θα κάνει µε µια υπόσχεση που έχει δώσει στη γυναίκα του Αφρικανού, την Ασιτά.

Από εδώ και κάτω είναι σαν να παρακολουθείς σκηνές από αρχαία ελληνική τραγωδία σε ύφος «Εφιάλτης στον δρόµο µε τις λεύκες». Οι ρυθµοί γρήγοροι µε κοµµένη την ανάσα. Οι ερµηνείες ρεαλιστικές σαν από αληθινό ντοκιµαντέρ. Η µηχανή στα κλεφτά να παρατηρεί και να καταγράφει. Οι χώροι εντελώς αυθεντικοί κι όµως σαν σκηνικό από ταινία µυθιστορηµατική. Οι διάλογοι λιτοί, της µισής γραµµής. Ολα, µα όλα, ακόµα και τα γυαλιά και τα ευτραφή µάγουλα του Ολιβιέ Γκουρµέ, να πρωταγωνιστούν σ’ αυτή την ανατριχιαστική ιστορία. Αλήθεια σας λέω. Αν µια ταινία αποκαλύπτει τόσο αυθεντικά, τόσο σκληρά και τόσο ωµά τον γολγοθά των λαθροµεταναστών και την κτηνώδη εκµετάλλευσή τους από εµάς του ευρωπαϊκού πολιτισµού και του ουµανισµού, είναι µόνον αυτή. Με την «Υπόσχεση« τα έχεις δει όλα!

Συνιστώ οπωσδήποτε

Δύο ακόµα οι κορυφαίες ρεαλιστικές µαρτυρίες των Ζαν Πιερ και Λικ Νταρντέν: «Rosetta» («Ροζέτα», 1999) Και «L’ Εnfant» («Το παιδί», 2005). Οπωσδήποτε!

Αύριο: «Το χρώµα του ρόδου» του Σεργκέι Παρατζάνοφ

Η ταυτότητα


§ Πρωτότυπος τίτλος: La Ρromesse § Ετος: 1996 § Είδος: Ρεαλιστικό κοινωνικό δράµα § Σκηνοθεσία: Ζαν Πιερ και Λικ Νταρντέν § Σενάριο: Ζαν Πιερ και Λικ Νταρντέν § Cast: Ολιβιέ Γκουρµέ, Ζερεµί Ρενιέ, Ασιτά Ουεντραόγκο, Ρασµάν Ουεντραόγκο § Φωτογραφία: Αλέν Μαρκόν § Μουσική: Ζαν Μαρί Μπιλί και Ντενί Μ’ Πουνγκά § Διάρκεια: 94’ § Χώρα: Βέλγιο

Τελευταία Νέα