ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΕΧΕΙ
ΠΕΡΑΣΕΙ ΣΤΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΩΡΙΜΑΣΗΣ ΤΟΥ. ΤΕΣΣΕΡΑ
ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΜΕΓΑΛΟ
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΔΟΜΙΚΗ ΚΑΙ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΤΟΥΣ
Μια από τις μόνιμες κατηγορίες που δέχεται το αστυνομικό μυθιστόρημα από τους πολέμιούς του είναι η στερεότυπη κατασκευή του: κάποιος δολοφονείται και συνήθως ένας αστυνομικός ή ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ ψάχνουν τον δολοφόνο. Αυτοί που υποβαθμίζουν το αστυνομικό μυθιστόρημα υποστηρίζουν ότι το στερεότυπο αυτό, παρά τις επιμέρους παραλλαγές και παρεκκλίσεις που επιχειρούν κατά καιρούς οι συγγραφείς, δεν μπορεί να καταργηθεί, γιατί χωρίς αυτό απλούστατα δεν υπάρχει αστυνομικό μυθιστόρημα.

Το στερεότυπο αυτό, που καθιερώθηκε ως μοντέλο του αγγλοσαξονικού αστυνομικού μυθιστορήματος, άρχισε τις τελευταίες δεκαετίες να υποχωρεί. Νεώτεροι συγγραφείς, κυρίως από την ηπειρωτική Ευρώπη, όπως ο Μανουέλ Βάσκεθ Μονταλμπάν, ο Αντρέα Καμιλέρι, ακόμα όμως και ο Χένινγκ Μάνκελ ή ο Ιαν Ράνκιν, δεν ενδιαφέρονται τόσο πολύ για το παιχνίδι με το ποντίκι και τη γάτα αλλά για τις πολιτικές και τις κοινωνικές συνθήκες γύρω από το έγκλημα. Η ανακάλυψη του δολοφόνου στους συγγραφείς αυτούς λειτουργεί κυρίως ως σύμβαση και περνάει σε δεύτερη μοίρα. Το ίδιο ισχύει και για τα τέσσερα μυθιστορήματα ελλήνων συγγραφέων που ακολουθούν.

Καινούργια θέματα

Ειδικά στην Ελλάδα υποστηρίχθηκε πολλές φορές ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα υποτιμήθηκε για πολλά χρόνια σαν παραφιλολογία. Αυτό είναι μόνο εν μέρει σωστό. Γιατί, αν κοιτάξει κανείς πιο προσεκτικά, θα διαπιστώσει ότι βρισκόμαστε ήδη στην τρίτη γενιά συγγραφέων αστυνομικού μυθιστορήματος. Η πρώτη ήταν η γενιά του Γιάννη Μαρή, έστω και αν είχε μόνον έναν εκπρόσωπο. Στη δεύτερη γενιά ανήκουν συγγραφείς όπως ο Πέτρος Μαρτινίδης και ο Φίλιππος Φιλίππου. Το άρθρο αυτό ασχολείται ήδη με την τρίτη γενιά ελλήνων συγγραφέων, οι οποίοι παρουσιάζουν και τη μεγαλύτερη ποικιλία θεμάτων και γραφής. Αν ο Παναγιώτης Αγαπητός καλλιεργεί με μοναδική συνέπεια το ιστορικό αστυνομικό μυθιστόρημα, ο Κύπριος Κυριάκος Μαργαρίτης και ο Λάκης Δόλγερας συνεχίζουν την παράδοση του αστυνομικού με θέμα την πολιτική και την κοινωνία, των προηγούμενων γενεών, με τη διαφορά ότι ο Δόλγερας χρησιμοποιεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα το είδος του αστυνομικού-ντοκουμέντου. Η Μιμή Φιλιππίδη-Θεοχάρη πάλι βάζει στο μικροσκόπιο μια πολύ μικρή κοινωνία της ελληνικής υπαίθρου. Η ποικιλία αυτή δεν εμπλουτίζει μόνο το ελληνικό αστυνομικό μυθιστόρημα, αλλά κάνει κάτι παραπάνω: το βοηθάει να μετακομίσει από τα κομοδίνα στις βιβλιοθήκες.