Ο ΦΡΟΪΝΤ ΣΤΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ ΣΥΧΝΑ ΣΑΝ
ΦΕΡΕΦΩΝΟ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ. Ο ΙΔΙΟΣ ΠΙΣΤΕΥΕ ΠΩΣ
ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ «CΟΝQUΙSΤΑDΟR», ΕΝΑΣ «ΤΥΧΟΘΗΡΑΣ».
ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ, ΤΟΛΜΗ, ΠΕΙΣΜΑ. ΜΠΟΡΕΙ ΩΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ
ΗΡΩΑΣ ΝΑ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΔΙΠΟΔΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ, ΟΙ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΟΜΩΣ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΜΙΑ ΠΑΝΙΣΧΥΡΗ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ: ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ
ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ, ΑΛΛΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΝΑ ΤΗΝ
ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ
Στο μυθιστόρημα του Λυκ Μποσί, Ο Φρόιντ στο Μανχάταν, που εκδόθηκε το 2009 στη Γαλλία και γνώρισε εμπορική επιτυχία, ο Φρόιντ είναι βασικός ήρωας. Ο συγγραφέας βασίζεται σε ιστορικό περιστατικό: ο πατέρας της ψυχανάλυσης επισκέφτηκε την Αμερική το φθινόπωρο του 1909. Έδωσε διαλέξεις σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Στόχος του, να συστήσει την ψυχανάλυση στην επιστημονική κοινότητα της Αμερικής.

Με αφορμή το συγκεκριμένο περιστατικό, ο Μποσί υφαίνει τη μυθοπλασία του. Παρουσιάζει τον Φρόιντ, τη νεότευκτη θεωρία του, τον απείθαρχο μαθητή του Καρλ Γιουνγκ, τις περίφημες συγκρούσεις τους. Χτίζει μια αστυνομική πλοκή, που αρέσκεται στις απανωτές ανατροπές, αντικρύζεται με θεωρίες συνωμοσίας και μοντάρεται με κινηματογραφικά τερτίπια που θυμίζουν σύγχρονα θρίλερ, το Seven για παράδειγμα. Το Μανχάταν δεν αποτελεί απλώς σκηνικό φόντο του μυθιστορήματος, είναι ο χώρος που γεννά τη δράση. Η Νέα Υόρκη περιγράφεται ως μια ολοκαίνουργια πόλη, που παλεύει να ξεχωρίσει ως η ψηλότερη πόλη του κόσμου. Οι ουρανοξύστες και το οικιστικό της σχέδιο αποδεικνύουν τη φιλοδοξία και τις νευρώσεις των κατοίκων της.

Η υπόθεση έχει ως εξής: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ, μαζί με δυο μαθητές και συνεργάτες του, τον φέρελπι μα ατίθασο Καρλ Γιουνγκ και τον υπάκουο Φερέντζι, θα ταξιδέψει στις ΗΠΑ, ως προσκεκλημένος αμερικανικού πανεπιστημίου. Ο στόχος είναι ιερός: η θεωρία της ψυχανάλυσης πρέπει να ακουστεί και να γίνει δεκτή- και σεβαστή- στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.

Στις 28 Αυγούστου 1909 δολοφονείται ο Κόρντα, διάσημος χρηματιστής, πολεοδόμος, επιχειρηματίας. Είναι ο άνθρωπος που σχεδίασε τον αγώνα ύψους ανάμεσα στους ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης. Η κόρη του Κόρντα, Γκρέις, ηθοποιός, κλασική βικτωριανή καλλονή, ήταν παρούσα την ώρα του φόνου στο γραφείο του Κόρντα. Δυστυχώς, δεν μπορεί να μαρτυρήσει λέξη. Τη βασανίζει αμνησία υστερικής προέλευσης. Την εμποδίζει να θυμηθεί τα συμβάντα.

Ο Φρόιντ αναλαμβάνει την ασθενή και βρίσκεται, θέλοντας και μη, μαζί με τον Γιουνγκ, στα ίχνη ενός μανιακού κατά συρροή δολοφόνου. Με τον Φρόιντ σε ρόλο Σέρλοκ Χολμς και τον Γιουνγκ σε ρόλο Γουάτσον, αρχίζει να ξετυλίγεται το νήμα ενός γρίφου με απανωτές ανατροπές και μπόλικο αίμα.

Στον χορό μπαίνουν ένας αρχιφύλακας, ο Μάνσον, ο νόθος γιος και γραμματέας του Κόρντα, Κόνελ, μια χορεία πανίσχυρων ανθρώπων που συνδέονται μεταξύ τους με άρρηκτους και μυστικούς δεσμούς αλχημιστών, ο αδελφός του Κόρντα, Χέρμαν, αλλά και ιστορικά πρόσωπα όπως ο Νίκολα Τέσλα, ανταγωνιστής του Έντισον και εφευρέτης του πρώτου κινητήρα με εναλλασσόμενο ρεύμα, ο Μαρκ Τουέιν κ.ά.

Το αίμα ρέει άφθονο, οι φόνοι συσσωρεύονται και σκηνοθετούνται ως παρωδία των θρησκευτικών μυστηρίων, τα κλισέ αφθονούν. Πνευματισμός, υπνωτισμός, κοκαΐνη, ψυχανάλυση: όλες οι μόδες της εποχής παρελαύνουν από το μυθιστόρημα. Η ιδέα είναι ενδιαφέρουσα και η διαπλοκή πραγματολογικών δεδομένων και μυθοπλασίας αποδεικνύεται συνταγή που αγκιστρώνει τον αναγνώστη. Όμως ο Φρόιντ παρουσιάζεται πιο πολύ ως φερέφωνο των ιδεών του και ως δίποδη σύνοψη των βιβλίων του παρά ως μυθιστορηματικός ήρωας.

Κάτι δεν πετυχαίνει στη δοσολογία και τη σύνθεση των υλικών. Ο αστυνομικός γρίφος σε συνδυασμό με την ψυχανάλυση θα μπορούσε να δώσει ένα αξιανάγνωστο μυθιστόρημα που βυθομετρεί τη σκοτεινή πλευρά του μυαλού, χωρίς να την απλουστεύει. Οι ευθύγραμμες σχέσεις βαθιάς ψυχαναλυτικής αιτίας και ανθρώπινης πράξης, οι πεντακάθαρες συνεπαγωγές, αλλά και οι φράσεις που ηχούν σαν εγχειρίδια στεγνώνουν τη μυθοπλασία και της στερούν το φωτοστέφανο της αμφισημίας που χρειάζεται η λογοτεχνία για να αναπνεύσει.

Τελευταία Νέα