ΟΙ ΔΙΑΜΑΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΕΝ ΛΕΙΠΟΥΝ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ. ΕΙΤΕ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ
ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΘΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ Η
ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΤΕ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ, ΓΙΑ
ΤΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΤΗΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ Ή ΤΟΝ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ,
ΟΛΕΣ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΔΙΑΜΑΧΕΣ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΙ ΚΟΙΝΟ.
ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΝΤΟΝΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ
Δημόσιο ενδιαφέρον, γιατί η Ιστορία, ακριβέστερα η ιστοριογραφία, είναι ένα πεδίο στο οποίο συζητούνται και συνδιαμορφώνονται τρία θεμελιώδη ζητήματα: η νεωτερικότητα, η ταυτότητα και η εθνικότητα. Μιλώντας για γεγονότα, πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις του παρελθόντος, χωρίς να χάνουμε το ενδιαφέρον μας γι΄ αυτά, ουσιαστικά αναρωτιόμαστε για τα χαρακτηριστικά της νεωτερικότητας, δηλαδή πώς θέλουμε να είναι η κοινωνία μας και πώς να αυτοπροσδιοριζόμαστε συλλογικά. Μιλώντας για τη μνήμη, την Ιστορία, την παράδοση, την αρχαιολογία, τη λογοτεχνία, τα μουσεία και όλα τα συναφή, συμμετέχουμε στη διαμόρφωση μιας δημόσιας ιστορικής σφαίρας. Αυτές οι διαδικασίες δεν γίνονται μόνο στην Ελλάδα αλλά παντού, με λιγότερη ή περισσότερη ένταση. Αλλού κινδυνεύει η ζωή των ιστορικών (σε χώρες με φονταμενταλιστικά καθεστώτα), αλλού η Ιστορία κουβεντιάζεται με ασυνήθιστο πάθος γιατί οι κοινωνίες αλλάζουν (όπως στην Κίνα), αλλού σκελετοί συνεχίζουν να βγαίνουν από τα ντουλάπια (Ανατολική Ευρώπη). Υπάρχουν χώρες όπου η Ιστορία καλείται να παίξει τον ρόλο του μοχλού της συμφιλίωσης (Κύπρος) και άλλες στις οποίες συνδέεται με την προβληματική της πολιτισμικής μεταρρύθμισης (Αγγλία).

Όλα αυτά δείχνουν πώς στο πέρασμα από τον 20ό στον 21ο αιώνα αλλάζει ο ρόλος της Ιστορίας και των ιστορικών. Πού βρισκόμαστε τώρα; Πού θέλουμε να πάμε; Σε αυτό το ερώτημα έχουν κληθεί να απαντήσουν κορυφαίοι ιστορικοί από την Ευρώπη, την Αμερική, την Κίνα και την Ιαπωνία, τον αραβικό κόσμο και την Αυστραλία, οι οποίοι φτάνουν στην Ελλάδα για να συμμετάσχουν στο παγκόσμιο συνέδριο «Η Ιστορία ανάμεσα στον αναστοχασμό και την κριτική», το οποίο θα διεξαχθεί από την Πέμπτη 30 Οκτωβρίου έως το Σάββατο 1 Νοεμβρίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Προπύλαια- Αμφ. Δρακόπουλου).

Το συνέδριο διοργανώνεται από το περιοδικό «Ιστορείν/Ηistorein», το Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών και τη Διεθνή Επιτροπή Ιστορίας και Θεωρίας της Ιστοριογραφίας. Η εναρκτήρια συνεδρίαση είναι αφιερωμένη στη συμπλήρωση μισού αιώνα από τότε που ο Μπροντέλ διατύπωσε τη θεωρία της μακράς διαρκείας αλλάζοντας την πορεία της κοινωνικής Ιστορίας. Την ίδια βραδιά θα δοθεί η διάλεξη του Χέιντεν Χουάιτ, θεωρητικού της Ιστορίας, του οποίου το έργο έχει προκαλέσει θύελλα αντιγνωμιών. Ένα μεγάλο μέρος ανακοινώσεων αφορά τις «Μεταποικιακές σπουδές» και την κριτική του δυτικοκεντρισμού. Η επικαιρότητα της κριτικής ιστοριογραφίας για τη δημοκρατία είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Θα συζητηθεί επίσης η Ιστορία των Εβραίων στην Ελλάδα και τα προβλήματα της Ιστορίας των Βαλκανίων, που συχνά προκαλούν διενέξεις. Οι πόλεμοι της Ιστορίας αποτελούν επίσης μία από τις θεματικές, και βεβαίως οι νέοι πειραματισμοί στην ιστοριογραφία. Το συνέδριο αποτελεί όχι μόνο σταθμό στην εξέλιξη της συζήτησης για την Ιστορία στην Ελλάδα, αλλά κομβικό σημείο στη σύγχρονη διεθνή συζήτηση για την Ιστορία.