Μια συναρπαστική διαδρομή, από τη ζωγραφική αναπαράσταση ώς το ξεγύμνωμα της ψυχής, στην έκθεση έργων μιας παρέας Αυστριακών ζωγράφων που θέλησαν να αλλάξουν τον κόσμο
Σπουδαίο πολιτιστικό γεγονός αποτελεί η πρώτη έκθεση στην Αθήνα 70 έργων του Γκούσταβ Κλιμτ, του Όσκαρ Κοκόσκα και του πρόωρα χαμένου ζωγράφου Έγκον Σίλε. Μαζί με τους πίνακες, τα σχέδια, τις αφίσες, τις φωτογραφίες δεκαεννέα συνολικά καλλιτεχνών, ήρθαν από τη Συλλογή και το Μουσείο Ρούντολφ Λεοπόλντ της Βιέννης για να ζωντανέψουν τη σύντομη αλλά εκρηκτική καλλιτεχνική άνοιξη της Βιέννης στη μετάβαση από τον 19ο στον 20ό αιώνα.

Σύνθημα: «Κάθε εποχή έχει την τέχνη της. Κάθε τέχνη την ελευθερία της». Σαράντα φίλοι και καλλιτέχνες πάσης φύσεως, εικαστικοί, μουσικοί, του θεάτρου και της διανόησης, συσπειρώθηκαν στη Βιέννη του 1897 γύρω από αυτό το σύνθημα. Μαζί με τον εμπνευστή του, τον ζωγράφο Γκούσταβ Κλιμτ, για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο συντηρητικό κοινωνικό καθεστώς, που έβλεπε τη ζωγραφική και τις άλλες τέχνες σαν υπηρέτριες του συστήματος.

ΙΝFΟ

«Κλιμτ, Σίλε, Κοκόσκα και η εποχή τους» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη, τηλ.: 210-7282.000) έως 30 Δεκεμβρίου. Καθημερινά 10.00-18.00. Είσοδος: 6 ευρώ, φοιτητικό 3, οικογενειακό 10. Κατάλογος: 20 ευρώ.

«Απόσχιση»: Είναι το κίνημα-εξέγερση σε αυτό το καθεστώς. Το κίνημα πέτυχε και προκάλεσε μια άνευ προηγουμένου δημιουργική έκρηξη στην πρωτεύουσα της Αυστροουγγαρίας. Από τη διεκδίκηση της καλλιτεχνικής ελευθερίας επεκτάθηκε σε πιο σύνθετα κοινωνικά αιτήματα, που ήθελαν να μετατρέψουν την τέχνη σε καταλύτη όπου η αρχιτεκτονική, η γλυπτική, το ντιζάιν θα συνεργαζόταν για τη δημιουργία ενός ολικού έργου τέχνης, το σχήμα για μια καλύτερη ζωή.

Το παρεξηγημένο σήμερα αρ νουβό, η νέα τέχνη που γεννήθηκε εκείνη την εποχή, όπως τόνισε η επιμελήτρια της έκθεσης και ιστορικός της τέχνης Έφη Ανδρεάδη, «είχε τεράστια συμβολή στην απελευθέρωση των καλλιτεχνών. Μέχρι τότε όλη η ζωγραφική, ακαδημαϊκή ή ιμπρεσιονιστική, ήταν βασισμένη στην παρατήρηση της φύσης.

Η επανάσταση που έφερε το αρ νουβό ήταν ότι δημιούργησε μια άλλη φύση, που απελευθέρωσε τους καλλιτέχνες από τα δεσμά της παρατήρησης, της φύσης. Ενώ όμως στη Γαλλία τα πράγματα έφθασαν ώς τα άκρα, με τον Ντισάμ που πήρε ένα απλό αντικείμενο και το αναγόρευσε σε έργο τέχνης και με τον Βασίλι Καντίνσκι και το κίνημα του Γαλάζιου Καβαλάρη στη Γερμανία, που έφθασε να ζωγραφίσει ένα σκέτο «μαύρο τετράγωνο», η «απόσχιση» των Βιεννέζων έφθασε την αφαίρεση ώς τα σύνορα και δεν τα ξεπέρασε. Στράφηκε στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου και έφερε στην επιφάνεια την έκφραση του πόνου και των τραυμάτων της ψυχής τον εξπρεσιονισμό. Ας μην ξεχνάμε ότι η Βιέννη με τον Σίγκμουντ Φρόυντ είναι η πατρίδα της ψυχανάλυσης.

Έργο-σταθμός του Γκούσταβ Κλιμτ, που έφθασε την αναπαράσταση ώς τα όρια της αφαίρεσης και το χρώμα στο όριο μεταξύ του τιρκουάζ και του βιολέ, είναι η «Λίμνη Ατερζέ» στα βουνά της Αυστρίας.

Πιετά: Η καλλιτεχνική αφίσα που ζωγράφισε ο Όσκαρ Κοκόσκα, ο ζωγράφος αλλά και ποιητής και θεατρικός, με κυρίαρχα χρώματα το κόκκινο και το μαύρο, αφορά μια θεατρική παράσταση. Όμως φέρνει στο προσκήνιο το κυρίως πάσχον καταπιεσμένο πρόσωπο της εποχής: τη γυναίκα, την αγωνία, το άγριο ξέσπασμά της και τον αγώνα που αρχίζει για τη χειραφέτησή της.

Εικόνες υπαρξιακής αγωνίας


Ο λιγότερο γνωστός στην Ελλάδα από τους τρεις πρωταγωνιστές της «απόσχισης», Έγκον Σίλε, εμπνέεται τα πρόσωπα της ζωγραφικής του από τους ανθρώπους του δρόμου και του μόχθου. Τους παρουσιάζει εξαμβλωμένους από την έκφραση μιας υπαρξιακής αγωνίας με νεκρικό χρώμα στο πρόσωπο. Συγκινητικός είναι ο μικρός πίνακας της νεκρής λευκής μάνας, που κρατά στο στήθος με μια κίνηση όλο πάθος το παιδί της, ζωγραφισμένο με τα χρώματα της ζωής και σαν να λέει «Ζήσε παιδί μου, υπάρχει ελπίδα». Ο Σίλε, που στην έκθεση εκπροσωπείται με 27 έργα, πέθανε νωρίς, το 1918.

Τελευταία Νέα