«Το φως είναι η ψυχή της αρχιτεκτονικής. Το μεταχειρίζεσαι για να πλάθεις τον χώρο από μέσα και απ΄ έξω. Θεωρώ ότι το φως είναι η ποίηση της αρχιτεκτονικής και η ενασχόληση με αυτό μία ιστορία πραγματικού έρωτα», λέει ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Τομπάζης. Και αυτήν τη σχέση του με το φως την αναδεικνύει μέσα από το μεγάλο έργο του ναού της Αγίας Τριάδας που εγκαινιάζεται σε λίγες ημέρες στο ιερό προσκύνημα της Φάτιμα, στην Πορτογαλία. Ο ναός που θα έχει την υπογραφή του Έλληνα αρχιτέκτονα και των συνεργατών του Σταύρου Γυφτόπουλου, Σοφίας Παρασκευοπούλου και της Πορτογαλίδας Πάουλα Σάντος είναι αποτέλεσμα του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που άρχισε το 1997 σε δύο φάσεις. Η κατασκευή του ναού ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2004, ενώ η διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου τον Ιούλιο του 2006.
ΙΝFΟ
Ο ναός της Αγίας Τριάδας της Φάτιμα εγκαινιάζεται στις 12 Οκτωβρίου και ακολουθεί τριήμερος εορτασμός για τα 90 χρόνια από την εμφάνιση της Παναγίας στον τόπο του προσκυνήματος.
Ίντερνετ: http://www.santuariofatima.pt
Η νέα εκκλησία βρίσκεται απέναντι από την υπάρχουσα ιστορική βασιλική, στη μέση μιας πλατείας που συγκεντρώνει 500.000 προσκυνητές. Στόχος της ανέγερσης του ναού είναι να στεγάζει τους χειμερινούς κυρίως μήνες έως 9.000 καθήμενους πιστούς. Ενώ για μεγαλύτερες συγκεντρώσεις, η ομάδα Τομπάζη διαμορφώνει τον εξωτερικό χώρο για τους 6,5 εκατομμύρια προσκυνητές που επισκέπτονται το σημείο στο οποίο λέγεται ότι εμφανίστηκε η Παναγία.
Ο ναός της Αγίας Τριάδας έχει εμβαδόν 33.000 τ.μ. και σχήμα κυκλικό με διάμετρο 125 μ., η οποία τέμνεται από ένα γραμμικό στοιχείο σε μορφή ΙΙ στην οροφή. «Όπως συμβαίνει στο αρχαιοελληνικό και το ρωμαϊκό θέατρο ο κύκλος βοηθάει να πλησιάζεις προς το κέντρο. Στην περίπτωση της εκκλησίας οι πιστοί έχουν επαφή με τον βωμό. Η εκκλησία είναι ο χώρος που ωθεί προς την προσευχή. Η σκέψη λοιπόν ήταν να δημιουργηθεί ένας χώρος ήρεμος, απλός, που διευκολύνει την αυτοσυγκέντρωση και δεν είναι έντονη η παρουσία του κτιρίου», εξηγεί ο Αλέξανδρος Τομπάζης. Ο οποίος και ως οπαδός του less is beautiful (το λιγότερο είναι το ωραιότερο) δεν ακολουθεί την επιβλητική αισθητική της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής.
«Ιστορικά, το κτίριο πρέπει να υποβάλλει. Αλλά, κατά τη γνώμη μου, όσο πιο σεμνό είναι, αφήνει την ψυχή να κινηθεί. Οτιδήποτε μπορεί να δημιουργήσει ανάταση είναι σημαντικό. Όπως το φως», προσθέτει. Το οποίο πρωταγωνιστεί σε πολλά σενάρια φωτισμού χάρη στον ειδικό σχεδιασμό της οροφής. Μία μεταλλική κατασκευή με περσίδες, που δίνει τη δυνατότητα πλήρους ελέγχου του φυσικού φωτισμού. Με ένα κομπιούτερ που ρυθμίζει τις περσίδες για να δημιουργήσουν σενάρια φωτισμού ανάλογα με το είδος της συνάθροισης στο εσωτερικό του ναού, είτε πρόκειται για λειτουργία, συναυλία ή άλλη πολιτιστική εκδήλωση.
Βιοκλιματικός σχεδιασμός
Το κτίριο είναι σχεδιασμένο με βάση τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Ένα από τα προσόντα της μελέτης και της λύσης Τομπάζη για τον νέο ναό της Φάτιμα, που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας και τη μέγιστη αξιοποίηση των υλικών αλλά και των φυσικών στοιχείων, αέρα και φωτός. Αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα, με το επίπεδο του ισογείου να αναδύεται σταδιακά από την υπάρχουσα πλατεία. Κι ένα μεγάλο τμήμα του έργου είναι υπόσκαφο ώστε ο όγκος της εκκλησίας να μην ενοχλεί το τοπίο. Επίσης τα εξομολογητήρια και τα παρεκκλήσια είναι υποβαθμισμένα για να μην εμποδίζουν την οπτική επαφή από την πλατεία προς την κυρίως εκκλησία. «Διαφωνώ με τη νοοτροπία της υπογραφής ενός αρχιτέκτονα που φτιάχνει όμοια πακέτα, τα οποία τοποθετεί παντού, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον χώρο», λέει ο Αλέξανδρος Τομπάζης.
