Συναγερμός σήμανε χθες στις αρχαιολογικές υπηρεσίες του Ηρακλείου, μετά την κατάρρευση- δεύτερη μέσα σε δύο χρόνια- τμήματος του ενετικού φρουρίου Κούλε, ένα 24ωρο πριν από την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων. Αυτήν τη φορά υποχώρησε μικρό τμήμα στο λιθόστρωτο μπροστά στο μνημείο, σε μια δέστρα όπου είχε δέσει ο γερανός ο οποίος χρησιμοποιείται στα έργα στήριξης του φρουρίου. Οι εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης των διαβρωτικών σπηλαιώσεων που έχει προκαλέσει το θαλασσινό νερό στα θεμέλια του μνημείου ξεκίνησαν με καθυστέρηση χρόνων- λόγω έλλειψης κονδυλίων- στις αρχές του προηγούμενου μήνα. Ωστόσο, η κατάρρευση δείχνει ότι τεχνικά το έργο της στήριξης του μνημείου είναι δυσκολότερο απ΄ ό,τι είχε εκτιμηθεί. Μετά την κατάρρευση οι εργασίες σταμάτησαν για λίγες ώρες και έγινε έλεγχος από κλιμάκιο αρχαιολόγων, αρχιτεκτόνων και μηχανικών της 13ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Όπως εκτιμήθηκε, η ζημιά αυτή καθεαυτή δεν είναι μεγάλη, όμως σημαίνει καθυστερήσεις για την ολοκλήρωση των έργων στερέωσης.

Αυτή την περίοδο γίνεται ανόρυξη γεωτρήσεων στη θάλασσα, σε απόσταση δύο μέτρων από το φρούριο του Κούλε. Σε βάθος έξι μέτρων στον βυθό θα ποντιστούν συνολικά 90 τσιμεντένιοι «σωλήνες» διαμέτρου 20 εκατοστών ο καθένας, που θα αποτελέσουν τα θεμέλια του προστατευτικού τείχους γύρω από το Κούλε.

Το τείχος αυτό θα έχει πλάτος περίπου 2 μέτρων και θα έχει στόχο να ανακόπτει την ορμή των κυμάτων, ώστε να μη συνεχιστούν οι σπηλαιώσεις. Θεωρείται πως το τείχος το οποίο θα δημιουργηθεί θα σταματήσει τη διάβρωση των θεμελίων από τους κυματισμούς και το μνημείο θα έχει την προστασία που δεν είχε τόσα χρόνια. Τα έργα ξεκίνησαν στις αρχές Μαρτίου. Ύστερα από περίπου δύο εβδομάδες εργασιών, όμως, ο εργολάβος σταμάτησε, καθώς στον καθαρισμό του βυθού που πραγματοποιούσε με τον γερανό άρχισε να απομακρύνει μεγάλες πέτρες και φοβήθηκε πως αποτελούσαν τμήματα της θεμελίωσης του μνημείου. Τελικά έπειτα από την αυτοψία που έκαναν αρχαιολόγοι της Εφορείας Ενάλιων

Το ενετικό φρούριο (αρχικά Rocca a Μare ή Castello a Μare και, από το 1669, Κούλε) 3.600

τ.μ., κατασκευάστηκε το 1523-1540 για την προστασία του λιμανιούμαζί με τα ενετικά τείχη και τα νεώρια το μεγαλύτερο οχυρωματικό έργο της Μεσογείου. Το πάχος των τοίχων του φτάνει τα 8,70 μ.

Αρχαιοτήτων, απέκλεισαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο και έδωσαν ουσιαστικά το πράσινο φως για την επανέναρξη των εργασιών .

Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η εκπόνηση της μελέτης για την αποκατάσταση του τμήματος του Κούλε, το οποίο είχε καταρρεύσει τον Φεβρουάριο του 2005, προκαλώντας την κινητοποίηση όλων των τοπικών φορέων, που έθεσαν επιτακτικά στο υπουργείο Πολιτισμού το θέμα της αποκατάστασης του μνημείου.

Στο υποθαλάσσιο τμήμα του ενετικού φρουρίου και σε όλο το μήκος των σπηλαιώσεων θα τοποθετηθούν ογκόλιθοι, ενώ θα γίνει και στατική ενίσχυση των θεμελίων του.

Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί και κάλυψη των αρμών, στους οποίους υπάρχουν εκτεταμένα κενά, τα οποία έχουν εντοπιστεί από τις έρευνες που έχουν γίνει και τις διερευνητικές καταδύσεις, που πραγματοποιήθηκαν για τον σκοπό αυτό από δύτες για λογαριασμό του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου.

Και άλλες καταστροφές


Η κατάρρευση της πρόσοψης διατηρητέου κτιρίου στην Πλάκα, στην οδό Κυρρήστου, ιδιοκτησίας του υπουργείου Πολιτισμού, είναι η τελευταία εγγραφή στον κατάλογο της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με αφορμή τη (σημερινή) Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων. Στον κατάλογο των… καταρρεύσεων περιλαμβάνεται το προϊστορικό τοπίο των Μυκηνών, η αρχαία Δίολκος στον Ισθμό της Κορίνθου, οι σεισμόπληκτοι βυζαντινοί ναοί στον Ολκό και τον Ελαιώνα Μεγαρίδας, οι εσωτερικοί προμαχώνες του Παλαμηδίου, η καταστροφή του φυσικού τοπίου Ύδρας, η προοπτική εμπορικής αξιοποίησης του 4ου στρατιωτικού νοσοκομείου. Ας προστεθεί και ο Προμαχώνας στο Νέο Φρούριο της Κέρκυρας.