«Η αλήθεια είναι ότι το αρχαίο ελληνικό θέατρο δεν συγκρίνεται με τίποτε άλλο στον αρχαίο κόσμο. Τα άλλα ήταν λιγότερο επιτυχημένα. Γι΄ αυτό και αποτελεί κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας», λέει στα «ΝΕΑ» ο Ισμαήλ Κανταρέ. Ο διάσημος Αλβανός συγγραφέας, που σήμερα και αύριο θα βρίσκεται στην Αθήνα, έχει γαλουχηθεί με την ελληνική Μυθολογία. «Το αλβανικό καθεστώς ήταν μια τυραννία, στο σχολείο ωστόσο διδαχθήκαμε σε πολύ καλό επίπεδο την αρχαία ελληνική φιλολογία. Ήμουν πάντως τυχερός που την ίδια εποχή γνώρισα και τον «Δον Κιχώτη» του Θερβάντες. Το γκροτέσκο στοιχείο και η σάτιρα ήταν πολύ σημαντική βοήθεια στο να βρω τη σωστή ισορροπία στη γνώση».

Ο Ισμαήλ Κανταρέ πιστεύει ότι όσο και να αλλάζει ο κόσμος, τα κείμενα αυτά διατηρούν ακέραια τη σημασία

ΙΝFΟ

Τ ο βιβλίο του Ισμαήλ Κανταρέ, «Η κόρη του Αγαμέμνονα» και «Ο διάδοχος» (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, σελ. 224, τιμή:

1 5,68 ευρώ), παρουσιάζει ο ίδιος στις 19.30 στη Σ τοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5). Μιλούν: Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Τιτίκα Δημητρούλια, Γ καζμέντ Καπλάνι. Αύριο στις 11 .30 θα υπογράφει βιβλία του στον «Ιανό» (Σταδίου 24).

τους. «Χωρίς τους αρχαίους δεν μπορούμε να φανταστούμε ούτε τον Τζόις ούτε τον Κάφκα. Τ α κείμενά τους είναι μια μηχανή που παράγει πάντοτε. Οι αξίες που μεταδίδουν, αποτελούν και σήμερα μια βαθιά ανάγκη της ανθρωπότητας. Ακόμα και τη σημερινή εποχή που φυσικό και υπερφυσικό, πρόοδος και σκοταδισμός συμβαδίζουν, βλέπεις μεγάλες τράπεζες να συμβουλεύουν τις μεγαλύτερες ιδιοφυΐες της οικονομικής επιστήμης να διαβάζουν ποίηση!», λέει. Όσο για τον μύθο, ο Κανταρέ θεωρεί ότι δεν είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθεί λογοτεχνικά. «Είναι η ζύμη της λογοτεχνίας, βρίσκεται πολύ κοντά στο λογοτεχνικό εργαστήρι», λέει. Στο βιβλίο του που μεταφράστηκε πρόσφατα στα ελληνικά, και το οποίο παρουσιάζεται απόψε στη Στοά του Βιβλίου, η χρήση της ελληνικής Μυθολογίας γίνεται ήδη από τον τίτλο, «Η κόρη του Αγαμέμνονα» και «Ο διάδοχος». Κυκλοφόρησαν σε μία έκδοση, αλλά πρόκειται για δύο διαφορετικά βιβλία, το ένα συνέχεια του άλλου, που γράφτηκαν με διαφορά είκοσι χρόνων. Το πρώτο μιλάει για έναν Αλβανό πολιτικό που στον δρόμο της ανέλιξής του θυσιάζει την κόρη του, ως άλλη Ιφιγένεια. Το δεύτερο εμπνέεται από ένα πραγματικό γεγονός, τον θάνατο- πιθανότατα, αποτέλεσμα εγκλήματος που δεν διαλευκάνθηκε ποτέ- ενός πολιτικού που είχε θεωρηθεί διάδοχος του Χότζα.

Ο συγγραφέας δηλώνει πάντως πως δεν επηρεάστηκε λογοτεχνικά από το γεγονός ότι έζησε στο καθεστώς αυτό. «Η αγάπη της λογοτεχνίας είναι πιο δυνατή ακόμη και από την αγάπη για τη θρησκεία. Ήταν βέβαια εποχές με μεγάλη ωμότητα». Νιώθει άραγε και θλίψη που χρειάστηκε να ζήσει υπό ένα τέτοιο καθεστώς; «Καμία θλίψη!», απαντά κατηγορηματικά. «Αν έχεις να παρουσιάσεις έργο και έχεις επιτύχει σε αυτό, δεν σε καταβάλλει τίποτα. Η χαρά της δημιουργίας είναι η πιο μεγάλη ευτυχία στην ιστορία του κόσμου». Πάντως διευκρινίζει: «Τα πάντα, την εποχή εκείνη, ήταν τρόμος. Εκτός, βέβαια, από τον έρωτα, που είναι πάντα δημοκρατικός».

«Η λογοτεχνία είναι αριστοκρατική»


«Στη λογοτεχνία δεν υπάρχει δημοκρατία», ισχυρίζεται ο Ισμαήλ Κανταρέ. «Η ανάγνωση ναι, είναι οργανωμένη δημοκρατικά, αλλά η συγγραφή όχι. Εκεί το σύστημα είναι αριστοκρατικό. Γράφουν πάρα πολλοί, ξεχωρίζουν λίγοι. Πολλοί θεωρούν ότι συνθλίβονται. Και είναι αλήθεια ότι συχνά ο καλός λογοτέχνης ρίχνει σκιά στους άλλους. Τελικά όμως, δεν μπορεί να γίνει και πολύ διαφορετικά. Όταν στην Πολιτιστική Επανάσταση, στην Κίνα, είπαν ότι χρειάζονται εκατομμύρια συγγραφείς, και «δημοκρατικοποίησαν» το γράψιμο, η κινεζική λογοτεχνία για 30 χρόνια ήταν κατεστραμμένη. Έπαθε μεγαλύτερη καταστροφή από αυτή που της προξενούσε η Αστυνομία!»

Τελευταία Νέα