Παγωμένος καφές δεν είναι μόνο ο φραπές

Την καφεΐνη τη χρειάζομαι. Η γεύση, το άρωμα του καφέ, η πρώτη γουλιά, όλα

μαζί με βοηθούν να ξυπνάω κάθε πρωί, χειμώνα – καλοκαίρι. Αλλά για μένα η

καλοκαιρία οδηγεί στην απαραίτητη προσθήκη πάγου σε ένα φλιτζάνι, ας πούμε

Java.

Η Ελλάδα κατέχει πρωταρχική θέση στο θέμα του παγωμένου καφέ. Άρθρα για το

εθνικό μας αναψυκτικό, τον φραπέ, έχουν δημοσιευθεί στα καλύτερα έντυπα στο

εξωτερικό. Μόλις πριν από λίγες μέρες η ιστορία του βγήκε και σε αγγλόφωνο

βιβλίο, το «Frappe Nation». Δυστυχώς για μένα, όμως, ο φραπές δεν μου

ταιριάζει. Τον πίνω βέβαια, αλλά δεν είναι η προτίμησή μου. Ούτε όμως όλα αυτά

τα πρόσφατα και ξενόφερτα παγωμένα αναψυκτικά που βαπτίζονται καφέδες, π.χ. το

εμπορικό, προκάτ freddo, που φτιάχνεται στο τελευταίο καφενείου του τελευταίου

χωριού πλέον και κάποια άλλα που είναι σχεδόν σερμπέτια από τα διάφορα σιρόπια

που χρησιμοποιούν για να δώσουν «μοναδική» γεύση. Όταν τα παραγγέλνεις σκέτα,

χωρίς ζάχαρη, για να προσθέσεις όσο θες, η ζάχαρη ποτέ δεν διαλύεται σωστά με

αποτέλεσμα να πίνεις τους κόκκους ενώ ο υπόλοιπος καφές δεν έχει γλυκάνει. Ένα

άλλο πρόβλημα που έχω με τον παγωμένο καφέ του εμπορίου είναι το οικονομικό.

Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι θα μπορούσα να είχα αγοράσει ένα μικρό αυτοκίνητο

με όλα τα λεφτά που έδινα για freddo.

Το πάθος μου για κρύο καφέ μαζί με την απέχθειά μου για τις διάφορες

ερμηνείες παρασκευής του στις αλυσίδες και στα σικ καφέ της υπαίθρου με

βοήθησαν στο να μάθω διάφορα δικά μου κόλπα για να πίνω αυτό που θέλω. Ο

παγωμένος καφές – πέραν του κοινού φραπέ – έχει δηλαδή τα μυστικά του.

Μυστικό νούμερο ένα: Ζεστός καφές συν παγάκια ίσως ένα χλιαρό νερουλό

νιανιά! Όταν έχω κέφι κι ενέργεια, φτιάχνω παγάκια από τον ίδιο τον καφέ και

τα κρατάω σε μια πλαστική σακούλα στην κατάψυξη.

Μυστικό νούμερο δύο. Ο κανονικά φτιαγμένος καφές φίλτρου είναι σαφώς

καλύτερος από τον στιγμιαίο. Αλλά για να γίνει παγωμένος θέλει τον χρόνο του.

Καλύτερα να φτιάξει κανείς κανονικό καφέ φίλτρου από την προηγούμενη νύχτα, να

τον αφήσει να κρυώσει σε θερμοκρασία δωματίου και να το βάλει αποβραδίς στη

συντήρηση.

Μυστικό νούμερο τρία: Να προστεθεί η ζάχαρη καθώς είναι ζεστός ο καφές

αλλιώς δεν θα λειώσει καλά και στον πάτο του ποτηριού θα δείτε μικρό άσπρο

ίζημα από ζάχαρη που δεν έχει διαλυθεί. Άλλη λύση για το γλύκισμα του καφέ

είναι να φτιάξει κανείς ένα απλό σιρόπι, είτε από ζεστό καφέ και ζάχαρη το

οποίο κρατάει μια χαρά στο ψυγείο, είτε ένα κλασικό σιρόπι που μπορεί να

προστεθεί εύκολα. Μια άλλη ιδέα: το ζαχαρούχο γάλα, ένα προϊόν που δεν φέρνει

στον νου γκουρμέ αποχρώσεις, αλλά ταιριάζει φανταστικά με τον παγωμένο καφέ.

Μυστικό νούμερο τέσσερα: Ίσως είναι αυτονόητο αλλά δεν πρέπει να

περιχύνει κανείς τον ζεστό καφέ σε ποτήρι διότι μπορεί να σπάσει. Προτιμώ ένα

βαζάκι που κλείνει ερμητικά όπως αυτά που χρησιμοποιούν για μαρμελάδες.

Μάλιστα, είναι και κατάλληλο δοχείο για τη μεταφορά του καφέ στο αυτοκίνητο

καθώς οδηγείς, για παράδειγμα. (Ομολογώ ότι έχω άλλο κόλπο γι’ αυτό, ένα

βαζάκι του οποίου έχω τρυπήσει το καπάκι ώστε να χωράει και το καλαμάκι).

Μυστικό νούμερο πέντε και τελευταίο: Ο καφές πρέπει να είναι πιο

δυνατός απ’ ό,τι συνήθως ή απ’ ό,τι όταν πίνεται ζεστός. Η γεύση είναι

λιγότερα έντονη στον κρύο καφέ, άρα τον θέλουμε πιο δυνατό, και τα παγάκια,

όπως είπαμε, νερουλιάζουν τον καφέ εξασθενώντας τη γεύση του.

Όπως βλέπετε, ακόμα κι ένα τόσο ανώδυνο σκεύασμα όπως ο κρύος καφές έχει τις

λεπτομέρειές του.

Με μέλι και μαστίχα

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να φτιάξει κανείς παγωμένο καφέ είναι να

μην τον βράσει, αλλά να τον φτιάξει απευθείας με κρύο νερό και κανονικό (όχι

στιγμιαίο) καφέ. Υπάρχει ένα μηχάνημα μάλιστα, εφεύρεση ενός Αμερικάνου

μηχανικού ονόματι Τοντ Σίμσον, ο οποίος είχε ταξιδέψει στη Γουατεμάλα όπου ο

καφές σερβιριζόταν σε δύο δοχεία. Στο ένα υπήρχε νερό και στο άλλο ένα πηχτό,

σχεδόν σαν σιρόπι υγρό, τα οποία ο πελάτης έπρεπε να ανακατέψει. Τότε είχε την

ιδέα να κατασκευάσει ένα μηχάνημα το οποίο θα έφτιαχνε απευθείας κρύο καφέ. Το

σκεπτικό του ήταν απλό. Στην ουσία οι κοπανισμένοι κόκκοι του καφέ μένουν στο

νερό για ώρες. Το αποτέλεσμα είναι ένα ρόφημα όπως ο καφές φίλτρου. Η διαφορά

είναι ότι ο χρόνος κάνει ό,τι και το ζεστό νερό στην περίπτωση του καφέ

φίλτρου. Ο καφές έχει πολύ λιγότερη οξύτητα έτσι. Η εφεύρεση του Σίμσον

κατέκτησε τον κόσμο και μάλιστα η εταιρεία υπάρχει ακόμα.

Τον παγωμένο καφέ απολαμβάνουν σε πολλά μέρη της γης και ταιριάζει με πάρα

πολλές γεύσεις, κυρίως όταν πίνεται κρύος. Ο πιο απλός παγωμένος καφές

περιέχει μόνο πάγο, καφέ, γάλα ή κρέμα και ζάχαρη. Το παγωτό ταιριάζει

ιδιαίτερα, ακόμα και με τον φραπέ.

Επίσης με τον παγωμένο καφέ ταιριάζουν η καραμέλα και η σοκολάτα (και σε

σιρόπι), η βανίλια, η κανέλα, ακόμα και το καρδάμωμο, μια γεύση ιδιαίτερα

δημοφιλής στη Μέση Ανατολή στον ζεστό καφέ. Το μέλι είναι μια ωραία προσθήκη

στον καφέ με πάγο. Δύο γεύσεις που μου αρέσουν πολύ είναι το σιρόπι από το

γλυκό καρυδάκι και η μαστίχα σε σκόνη. Και τα δύο ταιριάζουν με τον παγωμένο καφέ.

Υπάρχουν, τελικά, αμέτρητοι συνδυασμοί για τον καφέ με άλλα συστατικά και

γεύσεις. Ακόμα και το λεμόνι, με το οποίο πίνεται το εσπρέσο καμιά φορά,

ταιριάζει. Προσωπικά ρέπω προς πιο γλυκές προσθήκες και μ’ αρέσουν ιδιαίτερα

τα σιρόπια από τα διάφορα ελληνικά γλυκά του κουταλιού. Εκτός από το βύσσινο,

για παράδειγμα, για το οποίο δίνω μια συνταγή, έχω δοκιμάσει και μου αρέσει το

σιρόπι από νεράντζι και περγαμόντο.

Παγωμένος καφές με σοκολάτα και βύσσινο

Για 1 καφέ

* 1 κτ σούπας σιρόπι σοκολάτας

* 1 κτ σούπας σιρόπι βύσσινο

* 1/2 φλιτζάνι πολύ δυνατό καφέ (σε θερμοκρασία δωματίου)

* 1 φλιτζάνι γάλα

Ανακατεύουμε όλα τα υλικά καλά και τα περιχύνουμε σε ένα ποτήρι γεμάτο

παγάκια.

Παγωμένος καφές με λεμόνι

Για 1 καφέ

* 1/2 του φλιτζανιού καφέ, σε θερμοκρασία δωματίου

* 1/3 του φλιτζανιού λεμόνι σορμπέ

* 1/2 κτ γλυκού χυμό λεμονιού

* 1 κτ γλυκού ξύσμα λεμονιού

* 2 κτ γλυκού ζάχαρη

Χτυπάμε όλα τα υλικά μαζί και περιχύνουμε τον καφέ σε ένα ποτήρι γεμάτο

τριμμένο πάγο.

Ταϊλανδέζικος παγωμένος καφές

Για 2 καφέδες

* 4 φλιτζάνια δυνατός καφέ φίλτρου

* 2 κτ γλυκού καρδάμωμο (σκόνη)

* 4 κτ γλυκού ζάχαρη

* 1 κτ γλυκού αμύγδαλο εσάνς

* 4 κτ σούπας κρέμα γάλακτος

1. Όταν φτιάχνουμε τον καφέ φίλτρου, προσθέτουμε το καρδάμωμο στους

κόκκους.

2. Προσθέτουμε τη ζάχαρη και το εσάνς αμυγδάλου στον ζεστό καφέ.

Αφήνουμε να κρυώσει σε θερμοκρασία δωματίου και το βάζουμε στο ψυγείο για 6-8

ώρες ή αποβραδίς.

3. Σερβίρουμε με την κρέμα γάλακτος και παγάκια.

Παγωμένος καφές με σιρόπι από καρυδάκι γλυκό

Για 6 καφέδες

* 6 κτ σούπας καφέ

* 6 φλιτζάνια νερό

* 1/2 κτ γλυκού κανέλλα

* 1/2 φλιτζάνι σιρόπι από καρυδάκι γλυκό

* Γάλα ή κρέμα όσο θέλουμε

* Παγάκια

1. Ανακατεύουμε την κανέλα με τον καφέ στο φίλτρο και φτιάχνουμε τον

καφέ κανονικά.

2. Προσθέτουμε το σιρόπι στον ζεστό καφέ, αφήνουμε τον καφέ να κρυώσει

σε θερμοκρασία δωματίου και το τοποθετούμε στο ψυγείο για 4-8 ώρες. Σερβίρουμε

με πάγο και γάλα ή κρέμα.