Mαχητική, άνετη, αναλλοίωτη…

Μπήκε στην αίθουσα σαν αέρας πάνω σε μπότες. Και ευγενικά έδειξε πως θα

προτιμούσε να σταθεί, όχι να καθήσει. H παρουσία της και μόνο μπορούσε να

σηκώσει όλο το βάρος της προσφοράς της, στο ροκ, στην ποίηση, στην τέχνη.

Αδύνατη, με ένα στενό τζιν παντελόνι, λευκό πουκάμισο, μαύρο σακάκι,

ξεκούμπωτα μανίκια και ένα τσαντάκι περασμένο σταυρωτά. H Πάτι Σμιθ, έτσι όπως

ήταν στο «Horses» τριάντα χρόνια πριν, στο αμφιθέατρο στο Γκάζι και στη σκηνή

του Λυκαβηττού χθες βράδυ. Άνετη.

Κινείται σαν να χορεύει, με μικρά βήματα μπρος και πίσω. Γέρνει το σώμα της

μπροστά για να ακούσει τις ερωτήσεις. Δείχνει πως τις καταλαβαίνει πριν

προλάβουν να της τις μεταφράσουν. Οι απαντήσεις της μικρά ποιήματα…

χορογραφημένα. Κινεί τα χέρια της παραστατικά όπως Ιταλοί που καβγαδίζουν στον

δρόμο. Τα μακριά δάκτυλά της ζωγραφίζουν, ροκ εν ρολ και πολιτική και στίχους.

«Οι νέοι άνθρωποι», λέει η Πάτι Σμιθ, «είναι αυτοί που θα αποφασίσουν πώς

θέλουν να είναι και να εξελιχθεί η μουσική τους». Μιλάει σαν χείμαρρος και

απαντά χωρίς να σταματάει πριν για να σκεφτεί ή να στολίσει τα λόγια της.

Μιλάει από την καρδιά. «Το ροκ εν ρολ», λέει, «είναι επαναστατικό, πολιτικό,

πνευματικό, σέξι».

«Μπορεί να μη βρέθηκα σε εκείνη την κοινότητα (το Live 8, εννοεί, τις μεγάλες

συναυλίες για την Αφρική που οργάνωσε ο Μπομπ Γκέλντοφ) αλλά πραγματικά

χρειαζόμαστε τέτοιες δυνατές φωνές. Δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους σε πολιτικούς

ή καλλιτέχνες και δεν πιστεύω πως κάποιος δεν έχει το δικαίωμα να μιλάει αν

νιώθει έτσι. Είναι καλό να χρησιμοποιείς το ότι είσαι διάσημος για να κάνεις

τον κόσμο να νοιαστεί για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Όλες οι φωνές είναι

σημαντικές».

Ωραίος καφές, λέει, και συνεχίζει να κινείται… από τον Αρθούρο Ρεμπό στον

Γουίλιαμ Μπλέικ, από τον Άλεν Γκίνσπεργκ στον Μπόνο. «Καθάριζα πατάτες στην

κουζίνα, ετοιμάζοντας δείπνο, όταν μπήκε μέσα ο άντρας μου – ο Φρεντ Σόνικ

Σμιθ, ο θρυλικός κιθαρίστας των MC5 που έχει φύγει πριν από μερικά χρόνια από

τη ζωή – και μου είπε (κουνάει τον δείκτη του χεριού της διδακτικά) «ξέρεις

Πάτι ο λαός έχει τη δύναμη. Ο λαός – τονίζει τη λέξη – έχει τη δύναμη. Πρέπει

να γράψεις στίχους γι’ αυτό»»!

Απαγγέλλει τo «People have the Power» (και σκεφτόμαστε όλοι μέσα στην αίθουσα

πως κάτι καλό έχουμε κάνει και αξίζουμε τέτοια μεταχείριση) και συνεχίζει

εκείνη «έγραψα τους στίχους και μαγείρεψα τις πατάτες».

Και μετά, ακόμη πιο βαθιά, με την Πάτι Σμιθ στην Άγρια Δύση: Αλήθεια, λέτε ο

πρόεδρος Μπους να διαβάζει ποίηση;

Πάτι: Δεν ξέρω αν διαβάζει ποίηση ο πρόεδρος Μπους και αν διαβάζει, αν

την καταλαβαίνει. Ξέρω όμως πως διάβαζε ποίηση ο Αβραάμ Λίνκολν αργά κάθε

βράδυ μέχρι που έκλειναν τα μάτια του και την καταλάβαινε…

Θα εμπιστευόσασταν στον Μπους τα παιδιά σας;

Όχι, δεν θα εμπιστευόμουν τα παιδιά μου στον Μπους, αλλά θα εμπιστευόμουν στα

παιδιά μου το μέλλον.

Υποκλίθηκε, ευχαρίστησε, είπε πως θα επιστρέψει στην Ελλάδα για διακοπές.

Κρέμασε στον ώμο της μια από τις παλιές φωτογραφικές μηχανές και ανακατεύτηκε

με τον κόσμο. Εκεί κυκλοφορούσε ο Τομ Βερλέν, που με την κιθάρα του έχει

σφραγίσει τον ήχο του ροκ και της Νέας Υόρκης από τις αρχές των 70s και πριν

μερικούς μήνες, με τους Television του, έπαιξε στο «Gagarin».

Με τη Μαριάν, τη Γιόκο και πολύ ροκ εν ρολ

Με ζωντανές ακόμη τις εντυπώσεις από το Μελτντάουν Φεστιβάλ, το οποίο

επιμελήθηκε στο Λονδίνο, η Πάτι Σμιθ πήρε, σε κάποια στιγμή φόρα: «Ήταν

εξαιρετική η στιγμή που η Μαριάν Φέιθφουλ ερμήνευσε το «Working Class Hero»

του Τζον Λένον, με τη Γιόκο Όνο δίπλα πολύ συγκινημένη και την κόρη μου Τζέσι

στο πιάνο. Αξέχαστες στιγμές με τον Τζεφ Μπεκ και με τον Φλι στη σκηνή. Ήταν

βραδιές γεμάτες Μπάροουζ και Γκίνσμπεργκ, Γουίλιαμ Μπλέικ, Τζίμι Χέντριξ και

ροκ εν ρολ»… Έπιασε την κιθάρα μετά στα χέρια και άρχισε να παίζει (επιμένω,

κάτι πολύ καλό θα έχουμε κάνει).

ΣΤΟΝ ΛΥΚΑΒΗΤΤΟ

Μίλησε κατευθείαν στην καρδιά

Σε μια εποχή που το ροκ μεταλλάσσεται ανάλογα με τις ορέξεις του στυλίστα και

του προμότερ του καινούργιου, τρέντι, σχήματος που έρχεται (και παρέρχεται)

για να σώσει το είδος, ό,τι είναι αληθινό βρίσκει κατευθείαν τον δρόμο για την

καρδιά του κοινού. Και η Πάτι Σμιθ στον Λυκαβηττό βρήκε αμέσως κοινή γλώσσα με

τον κόσμο (πάνω από 3.000 ανέβηκαν). Μίλησε στην καρδιά του, με το δύσκολο

«Horses» και τα λαοφιλή «Because The Night» και «Power To The People» – από

εκείνα τα κομμάτια που αρχίζουν επανάσταση. Με Ντίλαν επίσης. Και με τους

μουσικούς να βγάζουν «φωτιές» – Βερλέν και Λένι Κέιν σε μεγάλες στιγμές – η

Πάτι Σμιθ επιβεβαίωσε πως ό,τι είναι σπουδαίο έχει διάρκεια και ξαναγεννιέται

κάθε φορά.

Και να σκεφτεί κανείς πως δεν ήταν… εύκολη νύχτα. Πολλοί από όσους ανέβηκαν

στον Λόφο για χάρη της, με το που η Πάτι έλεγε το «καληνύχτα», έπιαναν

κατηφόρα για παραλία, όπου άλλο μέγα συναυλιακό γεγονός ελάμβανε χώρα. Το

συναρπαστικό ντουέτο των White Stripes έβαζε μπροστά τις μηχανές του στο Φάληρο…