«Eίμαστε μικροί Θεοί της αλλαγής»

«Δεν λέω ότι η αλήθεια δεν είναι σημαντική. Λέω όμως ότι με την αλήθεια δεν

κάνεις λογοτεχνία». Αυτά τα υποστηρίζει ένας συγγραφέας που έχει την ταμπέλα

του μαθηματικού που έβαλε μπόλικη δόση επιστήμης στα βιβλία του. H παγκόσμια

επιτυχία τού Ντενί Γκετζ, το «Θεώρημα του Παπαγάλου» (στα ελληνικά Εκδ. Πόλις)

είχε πράγματι αυτό τον χαρακτήρα. Ωστόσο ο ίδιος, που βρέθηκε στην Ελλάδα με

αφορμή την έκδοση του βιβλίου του «Τα αστέρια της Βερενίκης» (Ψυχογιός), είναι

κατά βάση συγγραφέας πολιτικός. «Παρά τα δεινά του κόσμου σήμερα, η

ανθρωπότητα είναι κατ’ αρχήν μια συναρπαστική ιστορία. Και ασχολούμαι με

θέματα επιστημονικά ή φιλοσοφικά του αρχαίου κόσμου γιατί θέλω να μάθω πώς οι

Σουμέριοι, οι Αιγύπτιοι και οι Έλληνες δημιούργησαν τον κόσμο. Αυτό με βοηθάει

να αντέξω το παρόν», λέει. Παιδί του Μάη του ’68, ο Ντενί Γκετζ γράφει γιατί

δεν μπορούσε να ακολουθήσει τον δρόμο των συντρόφων του που «έγιναν οι εχθροί

του παλιού εαυτού τους». «H συμπεριφορά τους ανήκει στο πεδίο της ψυχανάλυσης.

Σκότωσαν τον παλιό εαυτό τους για να επιβιώσουν. Εγώ δεν μπορούσα να τον

σκοτώσω γιατί τον αγαπούσα πολύ. Αλλά πώς να ζήσεις σε έναν κόσμο που μπήκε

στη ρουτίνα του ξανά; Γράφω λοιπόν, γιατί το να γράφεις είναι λιγότερο οδυνηρό

από το να ζεις».

Δεν πιστεύει, βέβαια, ότι η γραφή μπορεί να είναι μέσο άσκησης πολιτικής («αν

ήταν έτσι θα είχε πεθάνει η λογοτεχνία»), πιστεύει όμως ότι «είναι μορφή

πολιτικής έκφρασης». Εκείνο που προσπαθεί να πει είναι «ως προς τι ο άνθρωπος

είναι εξαιρετικός και σε ποια σημεία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο». Γι’ αυτό

και οι πολύ προσωπικές ιστορίες τον αφήνουν αδιάφορο.

«Είμαστε όλοι πολύ μικροί θεοί, λέει ο Γκετζ. Είμαστε όντα ιστορικά και

κοινωνικά και έχουμε μια μικρή εξουσία να αλλάζουμε τον κόσμο μας. Αυτό είναι

πολιτική. Να αλλάζεις έστω και τόσο δα τον κόσμο. Τα άλλα είναι τεχνική και

λογιστική…».

Το επόμενο βιβλίο του (τις τελευταίες γραμμές του τις έγραψε τώρα στην Ελλάδα)

θα λέγεται «Μηδέν» και διαδραματίζεται στο Ιράκ, από την εποχή της

Μεσοποταμίας μέχρι σήμερα. «Είμαι αντιαμερικανός», λέει. «Και κανείς δεν

μπορεί να μου απαγορεύσει να το λέω, όπως κανείς δεν μου απαγόρευε παλιότερα

να λέω ότι είμαι αντικομμουνιστής. Δεν μου αρέσει η οπτική των Αμερικανών.

Ούτε το είδος της δημοκρατίας που πρεσβεύουν. Το ότι δίπλα στην Κόκα Κόλα

υπάρχει και η Πέπσι Κόλα δεν σημαίνει ότι υπάρχει ελευθερία επιλογής.

Δημοκρατία δεν είναι η ψήφος αλλά η διερεύνηση των δυνατοτήτων αλλαγής του κόσμου».

Ο Ερατοσθένης και το άμετρο μέτρο

Το βιβλίο «Αστέρια της Βερενίκης» καταπιάνεται με τη Βιβλιοθήκη της

Αλεξάνδρειας, τον Πτολεμαίο Δ’ τον Ευεργέτη και τον δάσκαλό του τον

Ερατοσθένη. «Ο Ερατοσθένης προσωποποιεί ένα άλλου τύπου ιδιοφυές ελληνικό

πνεύμα, περισσότερο πραγματιστικό. Οι Αλεξανδρινοί ήταν οι διαχειριστές της

γνώσης. Τη μάζεψαν, την τακτοποίησαν, τη συνέκριναν. Ήταν έργο τιτάνιο που

γινόταν για πρώτη φορά. Ιδέα του Δημητρίου του Φαληρέα».

Ο Ερατοσθένης, έπειτα από προτροπή του Πτολεμαίου, ανέλαβε να μετρήσει τη Γη.

Και πράγματι τη μέτρησε αποκλίνοντας ελάχιστα από τα νούμερα που δίνουν σήμερα

οι δορυφόροι. Ο Γκετζ αφηγείται μυθιστορηματικά την ιστορία αυτής της

μέτρησης. «Δεν ψάχνω την αλήθεια στα βιβλία μου. Μέσα από τα μαθηματικά και

τις επιστήμες συλλέγω ωραίες ιστορίες», λέει. «Βέβαια η μέτρηση είναι

θεμελιώδες στοιχείο στη ζωή του ανθρώπου. Εντούτοις, τα σημαντικότερα πράγματα

στη ζωή, η αγάπη για παράδειγμα, δεν είναι μετρήσιμα»…

INFO

Ντενί Γκετζ, «Τα αστέρια της Βερενίκης», μτφ. Τεύκρος Μιχαηλίδης, Εκδ.

Ψυχογιός, σελ. 480, τιμή: 19 ευρώ. Τα υπόλοιπα βιβλία του κυκλοφορούν από τις

Εκδόσεις Τραυλός και Πόλις.