Στο δεύτερο τεύχος το περιοδικό για τη φιλοσοφία (Εκδόσεις Νεφέλη) συνεχίζει

την ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη σχέση ηθικής και πολιτικής με τέσσερα

κείμενα.

* Ο Αντώνης Μακρυδημήτρης καταλήγει στο «νέο νόημα» που έχει κατά τη

γνώμη του η ηθική διάσταση στην πολιτική:

«Ένα νόημα που δεν έχει να κάνει τόσο με την ηθική αξία ή απαξία του

περιεχομένου των πολιτικών κρίσεων και αντιπαραθέσεων, όσο με την τήρηση της

ηθικής ουδετερότητας και αμεροληψίας στη διεξαγωγή της πολιτικής διαδικασίας,

καθώς και με την αποφυγή της νόθευσης της πολιτικής επιχειρηματολογίας με

ηθικολογικού τύπου χαρακτηρισμούς (πιστοί – άπιστοι, πατριώτες – προδότες,

έντιμοι – ανέντιμοι, δημοκράτες – μη δημοκράτες κ.λπ.), που αλλοιώνουν και

παραμορφώνουν την ιδιαιτερότητα της πολιτικής επιχειρηματολογίας».

* Ο Αριστείδης N. Χατζής, ανιχνεύοντας το ντελικάτο θέμα των ορίων της

ελευθερίας επισημαίνει ότι «ακόμα και στα πλέον φιλελεύθερα κράτη η ατομική

ελευθερία δεν περιορίζεται μόνο προς χάριν της δικαιότερης κατανομής της.

Δυστυχώς – συμπληρώνει – υπάρχουν πολλά, ορισμένες φορές σοβαρά επιχειρήματα

για τον περιορισμό της και σε πολλές περιπτώσεις τόσο πειστικά ώστε να

υιοθετούνται από αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις».

* Είναι συμβατή με την ηθικοπολιτική παράδοση του φιλελευθερισμού η

απαγόρευση από τη γαλλική κυβέρνηση των θρησκευτικών συμβόλων που φέρουν οι

μαθητές των δημοσίων σχολείων; (H «απαγόρευση της μαντίλας» όπως ονομάστηκε).

Παίρνοντας αρνητική θέση στην απαγόρευση ο συγγραφέας του άρθρου Φιλήμων

Παιονίδης σημειώνει: «Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι ουσιαστικές

εκπαιδευτικές επιλογές θα έχουν οι νέες Γαλλίδες Μουσουλμάνες αν αποκλεισθούν

από τη δημόσια εκπαίδευση, αλλά το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα πρέπει επ’ ουδενί

λόγω να λειτουργήσει σαν τιμωρία για τα θρησκευτικά τους πιστεύω».

* Το θέμα «H πολιτική ως υποκρισία» χειρίζεται ο Παντελής Καψής,

καταλήγοντας:

«Τι νόημα μπορεί να έχει σήμερα λοιπόν να ζητάμε την «ηθικοποίηση της

πολιτικής»; Απολύτως κανένα. Εκτός και αν διεκδικούμε για τον εαυτό μας την

ηθική υπεροχή προκειμένου να ενοχοποιήσουμε την αντίθετη άποψη. Κλασική

περίπτωση υποκρισίας δηλαδή – όπως πάντα – ήταν οι εκκλήσεις για ηθική.

Δυστυχώς, τέτοιες εκκλήσεις ενίοτε μπορούν να γίνουν και επικίνδυνες. Ο

«μακαρθισμός» στην Ελλάδα, δεξιός και αριστερός, χρόνια τώρα κατατρύχει τον

ελεύθερο διάλογο».

Μεγάλο μέρος του νέου τεύχους αφιερώνεται στο θέμα «Ιστορία και αφήγηση».

Αρχαίες διχογνωμίες

Μαχητικά τα «Αντιτετράδια της εκπαίδευσης» ανιχνεύουν, κατά κύριο λόγο,

τις πολιτικές πλευρές των εκπαιδευτικών θεμάτων. Σ’ αυτό το μοτίβο κινούνται

και τα κείμενα για την «αναζωπύρωση του νεοκαθαρευουσιανισμού» και τη

διδασκαλία των αρχαίων. Δείγμα από το άρθρο του Μιχάλη Καλαμαρά που ονομάζει

τη διδασκαλία των αρχαίων τελευταία γραμμή άμυνας της καθαρεύουσας:

«Αν το ζήτημα ήταν καθαρά γλωσσικό, θα είχε βέβαια λυθεί προ πολλού. Είναι

όμως κομμάτι της κοινωνικής και πολιτικής σύγκρουσης. Το πολιτικό πρόγραμμα

στο οποίο ανήκει το αίτημα για περισσότερα αρχαία στο σχολείο δεν μας

εκπλήσσει. Συνδέεται με τον εθνικισμό και τον συντηρητισμό. Προβάλλει την

εθνική ταυτότητα σαν αντίδοτο στην παγκοσμιοποίηση. Προσφέρει εθνικό μεγαλείο,

θαυμασμό των άφταστων «προγόνων» μας, μάλιστα ταυτίζει φορμαλιστικά το

περιεχόμενο με τη γλώσσα. Καλλιεργεί την πεποίθηση ότι το βασικό δεν είναι να

γνωρίζει κανείς για τα πράγματα και τον κόσμο, αλλά το να μιλάς με αρχαϊσμούς

και ελληνικούρες».

ΑΠΟ THN ΕΛΑΣΣΟΝΑ. Ο καθηγητής αγγλικών Ανδρέας Γκανάτσιος είχε την

ευγένεια να μας στείλει τα «Ελασσονίτικα Γράμματα», ένα έντυπο που

αποδεικνύει ότι όπου λειτουργεί ομάδα ανθρώπων με κοινές αγάπες και περίσσευμα

μόχθου, χτίζεται σιγά σιγά το κονάκι της τοπικής ιστορίας. Το μεγαλύτερο μέρος

της ύλης του περιοδικού έχει γραφτεί από τον ακούραστο Βασίλη Πλάτανο, που

αλωνίζει τα αρχεία, μαζεύει μαρτυρίες και προσφέρει πολύτιμο έργο. Εντυπωσιακό

το θέμα για τον νεανικό και μαθητικό Τύπο της περιοχής Ελασσόνας τον τελευταίο

μισό αιώνα! (1954-2004). Μια άλλη πολύτιμη προσφορά του Πλάτανου είναι η

καταγραφή δεκαοκτώ μοιρολογιών από το Λυκούδι Ελασσόνας.

ΠΟΙΟΣ HTAN Ο ΜΠΡΟΥΜΙΔΗΣ; Ιδού μια ακόμα χειροπιαστή απόδειξη της

πολύτιμης συμβολής των περιφερειακών εντύπων στην ιστορία του τόπου μας. Δεν

νομίζω να υπάρχουν πολλοί Έλληνες που να γνωρίζουν τη ζωή και το έργο του

Κωνσταντίνου Μπρουμίδη (1805-1880), που ήταν παιδί μεταναστών από τα Φιλιατρά

Μεσσηνίας. Ο Μπρουμίδης, λοιπόν, ζωγράφισε, ούτε λίγο ούτε πολύ, το Καπιτώλιο

των ΗΠΑ! (Αρκετοί ίσως θυμούνται την περίφημη ζωγραφιά στον θόλο του

Καπιτωλίου «H αποθέωση του Ουάσιγκτον). Αυτόν τον Μεσσήνιο που ονόμασαν

«Μιχαήλ Άγγελο του Καπιτωλίου των ΗΠΑ» μάς γνωρίζει με εμπεριστατωμένα κείμενα

το περιοδικό «Έκφραση» που εκδίδει η Ένωση Φίλων Μουσικής Καλαμάτας

«Αρμονία».

ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

«COGITO»: Ασκληπιού 6-8, Αθήνα 106 80, τηλ. 210-3623.093.

«ΑΝΤΙΤΕΤΡΑΔΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ»: Αριστοτέλους και Αβέρωφ 23, Αθήνα 104

33, τηλ. 210-8227.992.

«ΕΛΑΣΣΟΝΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ»: Δ. Ακρίτα 24, Ελασσόνα 402 00, τηλ.

24930-22.156.

«ΕΚΦΡΑΣΗ»: Μαιζώνος 44, Καλαμάτα 241 00, τηλ. 27210-94.104.