Πρόσφατα συμμετείχα σε μία πολύ ενδιαφέρουσα διεθνή διάσκεψη στο Πανεπιστήμιο

Γέιλ, με θέμα «Ο εκφυλισμός του πολέμου, 1914- 1945». Οι πανεπιστημιακοί που

συμμετείχαν σε αυτό το συνέδριο μελετούσαν έναν συγκεκριμένο αριθμό

ανησυχητικών φαινομένων που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του A’ και B’

Παγκοσμίου Πολέμου. Παρότι η προσοχή των συμμετεχόντων ήταν εντοπισμένη στους

δύο παγκοσμίους πολέμους, είναι ξεκάθαρο ότι η έννοια του εκφυλισμού του

πολέμου μπορεί εύκολα να μεταφερθεί και να ισχύσει σε άλλες εποχές και σε άλλα

μέρη.

Το νέο προκλητικό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του καθηγητή Νίαλ Φέργκουσον,

«Κολοσσός» έχει έναν σημαντικό υπότιτλο: το κόστος της αμερικανικής

αυτοκρατορίας. H χώρα μας έχει απόλυτη εξουσία στον κόσμο, με τη στρατιωτική –

υλική έννοια της εξουσίας, λέει, αλλά οι πολίτες της δεν μπορούν να αποδεχθούν

τους σοβαρούς κινδύνους των πολέμων σε ξένες χώρες, και η χώρα δεν τα

καταφέρνει να ελέγξει τα αβυσσαλέα εσωτερικά, δημοσιονομικά και εμπορικά

ελλείμματά της. Επιπλέον, θα μπορούσε κανείς να προσθέσει, η χώρα δεν έχει

κατορθώσει να συμφιλιώσει το πλήγμα που υπέστη (την ανατριχιαστική αποκάλυψη

των βασανιστηρίων Ιρακινών αιχμαλώτων), με τις ιδεολογικές και πολιτισμικές

φιλοδοξίες της να είναι φάρος για τα έθνη, σημαία της δημοκρατίας και των

ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μονάχα η φωτογραφία μιας νέας γυναίκας που κρατάει σαν

σκύλο, από το λουρί, έναν γυμνό Ιρακινό, γκρεμίζει αναπότρεπτα το όνειρο που

είχε ο κ. Γούλφοβιτς, να μεταμορφώσει το Ιράκ και ολόκληρη τη Μέση Ανατολή σε

ένα είδος Κάνσας.

Όλη αυτή η υπεροπτική τρέλα έγινε συντρίμμια. Πίσω από την κουρτίνα, έχουν

αρχίσει να ακούγοννται λέξεις όπως «απόσυρση» ή «εγκατάλειψη», ακόμα και σε

κύκλους της Ουάσιγκτον. Και η 30ή Ιουνίου φθάνει. Όποιος ισχυρίζεται ότι

γνωρίζει το μέλλον είναι (όπως το έχει πει ο Τζορτζ Μπέρναρντ Σο) απατεώνας.

Μπαίνουμε σε μία εποχή σοβαρών αναταράξεων. Όταν ξεκινάει κανείς έναν πόλεμο,

δεν μπορεί ποτέ να ελέγξει, ούτε τον εκφυλισμό ούτε τις συνέπειες.

Ο Πολ Κένεντι είναι ιστορικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ