Ξεχωριστή σημασία έχει ο χορός των γερόντων. Άνδρες που έμειναν στα

μετόπισθεν, με σύγχρονα κοστούμια, καπαρντίνες και καπέλα, δίνουν μια ιδιότυπα

λυρική διάσταση ορατορίου στον «Αγαμέμνονα» του Πέτερ Στάιν

«H «Ορέστεια» είναι το πιο μεγαλειώδες κείμενο που έχω διαβάσει», είχε δηλώσει

ο Πέτερ Στάιν, πριν από 18 χρόνια, όταν παρουσιάστηκε η μαραθώνια παράσταση

της τριλογίας στην Αθήνα, το καλοκαίρι του 1985, χρονιά έναρξης του θεσμού της

Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.

H παράσταση που προετοίμαζε από χρόνια, αρχίζοντας από τη μετάφραση, και

θεωρήθηκε διεθνώς ως μία από τις πιο ολοκληρωμένες σύγχρονες προσεγγίσεις, θα

προβληθεί – έχει κινηματογραφηθεί με τη δική του επίβλεψη, σε φιλμ 316′ – την

Κυριακή, στην αίθουσα του Ινστιτούτου Γκαίτε. Θα ακολουθήσει δημόσια συζήτηση,

με τον Γερμανό δημιουργό να εξηγεί και να απαντά σε ερωτήσεις του κοινού. Γι’

αυτόν τον λόγο βρίσκεται από προχθές στην Ελλάδα, συνοδευόμενος από τη γυναίκα

του, την Ιταλίδα ηθοποιό Μανταλένα Κρίπα.

Ο Πέτερ Στάιν, σπάζοντας τα ταμπού της συμβατικής παράστασης – όπως ο Πίτερ

Μπρουκ και ο Μπομπ Ουίλσον από διαφορετικές οπτικές ο καθένας – δημιούργησε με

τις πολύωρες παραστάσεις του νέους ορισμούς ποιότητας στα μεγάλα θεατρικά

ζητήματα. Τα έργα της τριλογίας «Αγαμέμνων» (διάρκειας 2,5 ωρών), «Χοηφόροι»

(διάρκειας 2 ωρών) και «Ευμενίδες» (διάρκειας 1 ώρας) στημένα στον ίδιο

σκηνικό χώρο, που άλλαζε με ουσιώδεις διαφοροποιήσεις, ανέδειξαν την

εννοιολογική και δραματική αλληλουχία τους.

Ένας τοίχος, με μια πόρτα στο κέντρο, είναι το ανάκτορο των Μυκηνών. Από εκεί

εμφανίζεται η Κλυταιμνήστρα, σύγχρονα ντυμένη, σύροντας πάνω σε εκκύκλημα τα

πτώματα των δύο εραστών, που στάζουν αίμα. Σε μετωπική σχέση με το ανάκτορο

είναι ο τόπος του χορού – μια σειρά από τραπέζια – όπου κινούνται οι Αργείοι

με σύγχρονα κοστούμια. Στον ίδιο τόπο, γυμνό από τα τραπέζια, θα στηθεί ένας

τύμβος με τον πατρικό τάφο για τον χορό των «Χοηφόρων», με τις μαυροφορεμένες

γυναίκες της Μάνης που θρηνούν γύρω από την Ηλέκτρα. Στις «Ευμενίδες» ο τοίχος

των ανακτόρων υφίσταται μετατροπή και ανάπλαση. Εδώ, ο Απόλλων και η Αθηνά

φορούν ιστορικά κοστούμια, παρμένα από αρχαία αγγεία, ενώ οι χθόνιες Ερινύες

μάσκα σκύλου και από τα μάτια τους τρέχει μαύρο αίμα. Στο τέλος, στον Άρειο

Πάγο, ο ερχομός των θεών θα γίνει με θεατρικές μηχανές, οι Ερινύες θα

μετατραπούν σε Ευμενίδες τυλιγμένες με πανιά και ο μεγάλος τοίχος, που έχει

βαφτεί άσπρος, θα πέσει για να φανεί η φωτισμένη Αθήνα.

Ο σχεδιασμός για την εξέλιξη της παράστασης ήταν η μεταφορά της στη Μόσχα,

όπου θα εδημιουργείτο, στην Κόκκινη Πλατεία, ένα θέατρο. H οικονομική κρίση

της χώρας οδήγησε τη ρώσικη εκδοχή σε επανάληψη της γερμανικής, την οποία,

έπειτα από επτά χρόνια, παρακολούθησε το ελληνικό κοινό στην Επίδαυρο (1992).

INFO

H παράσταση της «Ορέστειας» θα προβληθεί την Κυριακή, 26 Οκτωβρίου, στο

Ινστιτούτο Γκαίτε (Ομήρου 14-16), 17.00 – 22.30. Θα ακολουθήσει συζήτηση με

τον Πέτερ Στάιν.