«Oι επιστήμονες δεν είναι τρομοκράτες!»

Είναι 54 ετών και μέλος της επιστημονικής ομάδας της Ιατρικής Σχολής του

αμερικανικού Πανεπιστημίου John Hopkins. Ο Peter Agre, ο οποίος μοιράζεται το

φετινό Νόμπελ Χημείας με τον Roderick McKinnon, από το Ιατρικό Ινστιτούτο

Howard Hughes του Πανεπιστημίου Rockefeller της Νέας Υόρκης, είδε στο

τηλεφώνημα που δέχθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών μια πολύ καλή

ευκαιρία να μιλήσει για τους περιορισμούς και τον αυστηρό έλεγχο που δέχονται

επιστήμονες στις ΗΠΑ, μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου του

2001. Δήλωσε, μάλιστα, πως με κάποια από τα χρήματα του βραβείου (1,3

εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, διά του δύο) θα υποστηρίξει οργανώσεις που

προασπίζονται την ακαδημαϊκή και επιστημονική ελευθερία, απέναντι στην

ασφυκτική νομοθεσία περί εθνικής ασφάλειας.

«Πέρα από τα επιστημονικά θέματα, υπάρχουν και ορισμένα πολύ σοβαρά κοινωνικά,

που μας απασχολούν», δήλωσε ο Peter Agre στο πρακτορείο Reuters. «Όπως, για

παράδειγμα, το γεγονός ότι ερευνητές και επιστήμονες αντιμετωπίζονται ως

ύποπτοι για τρομοκρατικές ενέργειες και διώκονται – κάτι που δεν συμβαίνει

μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες».

Ο Peter Agre και ο Roderick McKinnon επελέγησαν για το Νόμπελ Χημείας επειδή

οι βιοχημικές έρευνές τους βοήθησαν καθοριστικά στην επιστημονική κατανόηση

του πώς λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα. Συγκεκριμένα, ο Agre εντόπισε το 1988

στη μεμβράνη των ανθρώπινων κυττάρων την πρωτεΐνη που είναι υπεύθυνη για τη

διέλευση του νερού (λειτουργεί ως δίαυλος που επιτρέπει στο νερό να περνά μέσα

και έξω από τα κύτταρα). Ανακάλυψη εξαιρετικά σημαντική, αν σκεφτεί κανείς ότι

το ανθρώπινο σώμα αποτελείται κατά 70% από νερό και μόνο μόρια νερού μπορούν

να διαπερνούν τα τοιχώματα των κυττάρων. Οι δίαυλοι νερού στην κυτταρική

μεμβράνη ρυθμίζουν πόσο νερό αποβάλλουν τα νεφρά μας μέσω των ούρων και μας

προστατεύουν από την αφυδάτωση.

Ο 47χρονος McKinnon, στις δικές του μελέτες, περιέγραψε τη δομή και τη

λειτουργία αντίστοιχων διαύλων που μεταφέρουν φορτισμένα σωματίδια (ιόντα) στα

κυτταρικά τοιχώματα, μεταδίδοντας ηλεκτρικά σήματα και επιτρέποντας την

επικοινωνία μεταξύ νευρικών και εγκεφαλικών κυττάρων. H έρευνά του, μάλιστα,

ολοκληρώθηκε μόλις το 1998 – εξαιρετικά πρόσφατα για έρευνα που τιμάται με το

βραβείο Νόμπελ.

Και οι δύο ερευνητές δήλωσαν ενθουσιασμένοι για το Νόμπελ, ξαφνιασμένοι με την

επιλογή τους, αλλά τελικά πανευτυχείς, καθώς «είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να

ονειρευτεί ένας επιστήμονας».

Σημαντική βοήθεια στην ιατρική

Οι δίαυλοι νερού και ιόντων σχετίζονται με καθοριστικές λειτουργίες, όπως

οι χτύποι της καρδιάς, η λειτουργία του εγκεφάλου, η κίνηση των άκρως ζωτικών

οργάνων. Όταν αυτοί οι δίαυλοι δυσλειτουργούν, εμφανίζονται ασθένειες όπως

αυξημένη πίεση, καρδιακές αρρυθμίες, ορισμένες μορφές παράλυσης ή διαβήτης.

Επιπλέον, οι δίαυλοι ιόντων αποτελούν έναν ξεχωριστό κλάδο μελέτης, με

ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις φαρμακευτικές εταιρείες. Όπως τόνισε στο

Associated Press ο Gunnar von Heijne, μέλος της επιτροπής των βραβείων Νόμπελ

Χημείας, «οι ανακαλύψεις αυτές ήταν εξαιρετικά σημαντικές για την κατανόηση

των ασθενειών και (όχι ακόμα) για τη θεραπεία τους».

LINKS

http: //www.nobel.se

http: //www.hhmi.org/research/investigators/mackinnon.html

http: //www.biolchem.bs.jhmi.edu/bcmb/Faculty-person.asp?PersonID=665