Ένα πολύ καλό αφιέρωμα, για έναν ξεχωριστό άνθρωπο. Το τελευταίο (28ο) τεύχος

του ο, εντυπωσιακά βελτιωμένος, «Μανδραγόρας» το αφιερώνει σ’ έναν ακμαίο, στα

77 του χρόνια, εραστή της Ελλάδας, τον Ζακ Λακαριέρ. Από το πολυσέλιδο

αφιέρωμα (επιμέλεια Φωτεινή Παπαρήγα) με μελετήματα, σχέδιο εργογραφίας,

φωτογραφίες αρχείου, αλλά και πρόσφατες (από τον Κώστα Ορδόλη), θα διαλέξω

αποσπάσματα από τη συνέντευξη του Λακαριέρ στον διευθυντή του περιοδικού Κώστα

Κρεμμύδα. Αποστάγματα σκέψης και συναισθημάτων ενός Γάλλου που έφθασε με έναν

φοιτητικό θίασο το 1947 στην Επίδαυρο, ξαναγύρισε τη δεκαετία του 1950 κι

έμεινε εδώ, με την ψυχή και το σώμα του.

– Για την διαχρονική Ελλάδα που μελέτησε και έζησε:

«Είμαι με τον Όμηρο, είμαι με τον Ακάθιστο Ύμνο, είμαι με τον Σεφέρη και είμαι

με τον Βαμβακάρη. Για μένα όλα αυτά είναι μια Ελλάδα. Δεν είναι άλλο πράγμα ο

Σοφοκλής και ο Ηρόδοτος κι άλλο ο Σεφέρης, ο Ακάθιστος Ύμνος, ο Βαμβακάρης και

ο Τσιτσάνης. Εγώ τα συνάντησα όλα αυτά τα πράγματα μαζί, δεν μπορώ να τα

ξεχωρίσω».

– Για «εραστές» και «πελάτες»:

«Όλοι μου έλεγαν τι τυχερός που είσαι που πας στη θάλασσα, στην Ελλάδα, στην

Πάτμο… Όμως εγώ ούτε για κολύμπι δεν πήγαινα… Όλη μέρα προσπαθούσα να μάθω

κάτι περισσότερο, να μοιραστώ τη ζωή μου με τη ζωή άλλων ανθρώπων σε άλλη

χώρα, όχι για να γίνω ελληνιστής, δεν είναι στις προθέσεις μου να γίνω

«πελάτης» της Ελλάδας· προτιμάω να παραμένω εραστής της». (Ο Durrel, με τον

οποίο ήμουν πολύ φίλος, είχε πει: «Η Ελλάδα αρχικά είχε εραστές, τώρα πια έχει

πελάτες»…).

Εκτός από τη συνέντευξη, ενδιαφέρον έχουν οι επιστολές του Κώστα Ταχτσή όταν

(το 1964!) ξεκίνησε ο Λακαριέρ να μεταφράζει το «Τρίτο Στεφάνι». Στο

εισαγωγικό του σημείωμα ο Κρεμμύδας παρουσιάζει πολύ περιεκτικά, ένα μέρος από

την προσφορά του Λακαριέρ:

«Δεν είναι μόνο η αποκάλυψη, στο ευρύτατο γαλλικό κοινό, της

μεταπολεμικής μας λογοτεχνίας μέσω των μεταφράσεών του (…) [Ο

«Κρητικός» του Παντελή Πρεβελάκη, (1957 Club bibliophile de France) υπήρξε το

πρώτο μεταφραστικό του έργο.] Δεν υπέδειξε απλώς στους συμπατριώτες του

σαράντα χρόνια πριν, την ποίηση του Σεφέρη (1963, Γκαλιμάρ),

του Ρίτσου, του Ελύτη, τα κείμενα του Τσίρκα, τον

Ταχτσή, τον Βασιλικό, τον «Λοιμό» του Φραγκιά, το

«Κιβώτιο» του Αλεξάνδρου, την «Αμοργό» του Γκάτσου, αλλά το

κυριότερο, έζησε με πάθος τον έρωτά του «χωρίς άλλη ανταμοιβή,

από το να προσπαθεί λέξη τη λέξη να περάσει ένα ποίημα από μια γλώσσα στην

άλλη, όπως με το αίμα σταγόνα – σταγόνα γίνεται η μετάγγιση»».

«ΛΥΧΝΑΡΙ»

Για τον Βασίλη Στεριάδη

Γράφονται τόσα λίγα για την ποίηση στις μέρες μας που, όποτε βρίσκει η στήλη

κάτι αξιόλογο, σπεύδει να το κοινοποιήσει.

Το «Λυχνάρι» είναι τριμηνιαία έκδοση λόγου και τέχνης, που εκδίδει ο Ιωνικός

Σύνδεσμος, με έδρα τη Νέα Ιωνία. Το τελευταίο τεύχος περιέχει ένα μικρό, αλλά

περιεκτικό, αφιέρωμα στον συμπολίτη τους Βασίλη Στεριάδη (γεν. Βόλος, 1947),

έναν από τους πολύ καλούς ποιητές της γενιάς του ’70.

Στο αφιέρωμα καταθέτουν κρίσεις και μνήμες ο Γιάννης Κοντός, η Έλσα

Λιαροπούλου, η Βερονίκη Δαλακούρα, η Νατάσα Χατζιδάκι, ο Κωστής Γκιμοσούλης, ο

Μιχαήλ Μήτρας και ο επιμελητής του αφιερώματος Χρ. Ρουμελιωτάκης. Είκοσι δύο

χρόνια χωρίζουν την πρώτη ποιητική συλλογή («Ο κ. Ίβο», 1970) του Στεριάδη από

την τελευταία («Χριστούγεννα της ισοπαλίας», 2002).

Για τη διαδρομή τού Στεριάδη και τη δυναμική της ποίησής του, ο Γιάννης Κοντός

θα σημειώσει:

«Στην αρχή είπανε «μα, δεν είναι ποιήματα αυτά». Μετά, αρκετούς συνεπήρε η

γεωμετρία της σκέψης του. Πιστεύω ότι μετά από χρόνια θα τον ανακαλύψουν νέοι

και θα είναι μια καθαρή γεωγραφία της εποχής μας και της γενιάς μας. Εμείς,

που τον ζούμε, ξέρουμε με τι ιδιαίτερη προσωπικότητα καλλιτέχνη έχουμε να

κάνουμε».

Και η Έλσα Λιαροπούλου:

«Γλώσσα τολμηρή για ένα περιεχόμενο εξίσου τολμηρό, από έναν ποιητή που δεν

χαρίζεται σε κανένα, ούτε στον ίδιο. Κι αν η ποίηση του Στεριάδη είναι

προκλητική, αυτό δεν οφείλεται στην ιδιότυπη γλώσσα ούτε στο ασυνήθιστο

περιεχόμενο. Οφείλεται στην απουσία δεδομένων, στην αιρετική ματιά με την

οποία βλέπει ο ποιητής τον κόσμο».

«ΦΟΛΟΗ»

Τουρισμός με ανθρώπινο πρόσωπο

Διαβάζοντας τοπικά περιοδικά απ’ όλη την Ελλάδα, διαπιστώνω ότι οι σκέψεις για

τον αγροτουρισμό – τον «τουρισμό με ανθρώπινο πρόσωπο» – πολλαπλασιάζονται.

Γίνεται, με πολύ αργούς ρυθμούς είναι η αλήθεια, κατανοητό πως ο δρόμος και

για τη σωτηρία των τόπων και για την ανάπτυξη έχει μόνο ένα όνομα:

Αγροτουρισμός. Το τελευταίο τεύχος της «Φολόης», που καλύπτει τα χωριά των

Δήμων Φολόης – Λαμπείας – Λασιώνος του Νομού Ηλείας, φιλοξενεί στις πρώτες

σελίδες άρθρο του Γιάννη Μαρκόπουλου με αυτό ακριβώς το θέμα:«Ο αγροτουρισμός

δεν είναι απλά μια δραστηριότητα που πραγματοποιείται και εξελίσσεται στον

αγροτικό χώρο, αλλά είναι τουρισμός «ενός τόπου», ο οποίος σημαδεύεται από ένα

τοπικό τοπίο, που η πρωτοβουλία και η διαχείρισή του ανήκει στους ανθρώπους

του «τόπου», οι επιπτώσεις του περιορίζονται ως επί το πλείστον σε τοπική

κλίμακα, ένας τουρισμός που ο καθένας μοιράζεται κάτι με άλλους…».

Άλλο: Θα ήθελα να προτείνω στους ρέκτες που ασχολούνται με την τοπική ιστορία

και λαογραφία να διαβάσουν την αφήγηση του Χρήστου Δ. Μαρκόπουλου για την

περιοχή και τους ανθρώπους της. Βεβαίως, αυτά τα αφηγήματα ανακαλούν μνήμες

των ντόπιων και ίσως συγκινούν μόνον αυτούς. Αλλά και τους υπόλοιπους τους

τέρπουν και τους επιμορφώνουν. Καλή δουλειά.

«ΟΥΤΟΠΙΑ»

Ποικίλα

Με συνέπεια, πείσμα και γνώση ο Ευτύχης Μπιτσάκης συνεχίζει την «Ουτοπία» του

– έφθασε αισίως στο 51ο τεύχος. Θέματα, όπως συνήθως, ποικίλα από τα πεδία της

εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής ζωής, της παιδείας, της φιλοσοφίας, της

οικονομίας, της επιστήμης, της σκέψης, της λογοτεχνίας.

Έχω την αίσθηση πως είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς με την οπτική γωνία του

περιοδικού, στέκεται με ενδιαφέρον σε μελέτες συνεργατών του, όπως, λόγου

χάρη, αυτή του Νικόλα Α. Σεβαστάκη με τίτλο «Πολυπλοκότητα και Ηγεμονία –

Σκέψεις για μια κριτική θεωρία της παγκοσμιοποίησης».

Προσέξτε ακόμα το κείμενο του Ανδρέα Παγουλάτου για τον μεγάλο Βραζιλιάνο

ποιητή Carlos Drummond de Andrade (1902-1987).

ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

* «ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑΣ»: Καλύμνου 31 και Ιθάκης 65, Αθήνα 112 51. Τηλ. 210-8220.294.

* «ΛΥΧΝΑΡΙ»: Τσουρουκτσόγλου 1 και Λεωφ. Ηρακλείου 251, Νέα Ιωνία 142

31. Τηλ. 210-2775.916.

* «ΦΟΛΟΗ»: Ζωοδόχου Πηγής 17, Κορυδαλλός 181 20. Τηλ. 210-4977.332.

* «ΟΥΤΟΠΙΑ»: Μαυρομιχάλη 52, Αθήνα 106 80. Τηλ. 210-3607.742.

Τελευταία Νέα