Δύο αγγελτήρια θανάτου μέσα στο ίδιο εικοσετετράωρο ανέσυραν παλιές μνήμες
από την εποχή της δολοφονίας του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη.
|
Εμμανουήλ Χατζηαποστόλου (αριστερά), Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης (δεξιά). Δύο κεντρικά πρόσωπα στην υπόθεση Λαμπράκη (μεγάλη φωτογραφία)
|
Οι δύο άνθρωποι που έμελλε να περάσουν στην ιστορία μέσα από μια συμπλοκή,
παλεύοντας στην καρότσα του μοιραίου τρίκυκλου που παρέσυρε τον μαραθωνοδρόμο
της ειρήνης οι Εμμανουήλ Χατζηαποστόλου και Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης πέθαναν
στη Θεσσαλονίκη, Μάη μήνα, τρεις εβδομάδες πριν από την 38η επέτειο της
εγκληματικής επίθεσης που σημάδεψε τη νεώτερη πολιτική ιστορία της χώρας.
Όρμηξε ο «Τίγρης»
Ο «Τίγρης», ο Μανόλης Χατζηαποστόλου, ήταν ο άνθρωπος που εκείνο το βράδυ της
22ας Μαΐου του 1963 βοήθησε στη σύλληψη των δολοφόνων του βουλευτή. Νεαρός και
ευέλικτος τότε, βλέποντας τη σκηνή της επίθεσης όρμηξε στο μικρό όχημα και
κατάφερε, έπειτα από άγρια πάλη με τον Εμμανουηλίδη, να το σταματήσει μερικές
δεκάδες μέτρα από το σημείο όπου ο Λαμπράκης είχε πέσει αιμόφυρτος. Χτυπημένος
από την επάρατο νόσο πέθανε το βράδυ της Τρίτης και κηδεύτηκε χθες το πρωί στη
Θεσσαλονίκη παρουσία συγγενών και φίλων που ψιθύριζαν πως υπήρξε ήρωας. Ο
έτερος επιβάτης της καρότσας και ένας εκ των δύο φυσικών αυτουργών του
εγκλήματος, Μανόλης Εμμανουηλίδης, τον ακολούθησε στον θάνατο χθες το
ξημέρωμα, προδομένος από την καρδιά του που σταμάτησε στην Εντατική του
Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης.
Ο ένας έφυγε «δοξασμένος» για τη γενναιότητα που επέδειξε εκείνη την κρίσιμη
ώρα, ο άλλος κοινωνικά απομονωμένος, λόγω της συμμετοχής του στη δολοφονία του
βουλευτή της Αριστεράς. Πέθανε μόνος του, αφού κανένα από τα συγγενικά του
πρόσωπα δεν τον είχε αναζητήσει από τις 21 Απριλίου, όταν εισήχθη με έμφραγμα
του μυοκαρδίου στην Καρδιολογική Μονάδα του νοσοκομείου.
Τα γεγονότα
Το μεσημέρι της 22ας Μαΐου, ο Γρηγόρης Λαμπράκης, βουλευτής της Αριστεράς και
υφηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, έφθασε αεροπορικώς στη
Θεσσαλονίκη για να μιλήσει στη συγκέντρωση των «Φίλων της Ειρήνης».
Κατευθυνόμενος στον χώρο της συγκέντρωσης, στην αίθουσα του Δημοκρατικού
Συνδικαλιστικού Κινήματος, ο Λαμπράκης δέχθηκε ένα χτύπημα με κλομπ. Στην
αίθουσα της συγκέντρωσης ξάπλωσε για λίγο στο πάτωμα, για να συνέλθει, πήρε το
μικρόφωνο και με στεντόρεια φωνή απευθυνόμενος στον εισαγγελέα της πόλης είπε:
«Προσοχή. Εδώ βουλευτής Λαμπράκης. Ως εκπρόσωπος του έθνους και του λαού
καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας μου και καλώ τις αρχές να
προστατεύσουν τη συγκέντρωση και τη ζωή μου». Η ομιλία του Λαμπράκη έγινε
κανονικά, κι ενώ οι ταραξίες που είχαν συγκεντρωθεί απειλούσαν εν χορώ
«Λαμπράκη θα πεθάνεις» και «κομμούνια θα γίνετε σαπούνια».
Το χτύπημα
Διασχίζοντας το οδόστρωμα επί της Βενιζέλου μέσα σε πανδαιμόνιο, ένα τρίκυκλο
που βγήκε από την παρακείμενη οδό Σπανδωνή κινήθηκε εναντίον του. Ο Λαμπράκης
έπεσε αιμόφυρτος στο οδόστρωμα. Το τρίκυκλο ανέπτυξε ταχύτητα και κινήθηκε
αντίθετα στον μονόδρομο της οδού Βενιζέλου με κατεύθυνση τη θάλασσα, αλλά δεν
καταδιώκεται από κανένα αστυνομικό όργανο. Οι φίλοι του Λαμπράκη που
προσπάθησαν να το σταματήσουν, απέτυχαν. Στη γωνία Ερμού και Βενιζέλου
στεκόταν όμως ο Εμμανουήλ Χατζηαποστόλου, που οι φίλοι του τον αποκαλούσαν και
Τίγρη. Φαίνεται πως δεν είχαν άδικο, γιατί ο Χατζηαποστόλου τινάχτηκε πάνω στο
τρίκυκλο που περνούσε από μπροστά του. Ρίχτηκε στον Εμμανουηλίδη, ο οποίος για
να τον αντιμετωπίσει τράβηξε περίστροφο. Το τρίκυκλο εκείνη τη στιγμή έφθασε
απέναντι από το κατάστημα Λουμίδη, στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και
Τσιμισκή. Ο Χατζηαποστόλου κατάφερε να αναγκάσει τον Εμμανουηλίδη να πετάξει
το όπλο του, ενώ ο Γκοτζαμάνης ανίκανος να βοηθήσει τον συνεργάτη του από την
καμπίνα του οδηγού, έστριψε στην οδό Αριστοτέλους. Ο Εμμανουηλίδης
εξουδετερώθηκε όμως από τον Τίγρη, που κατάφερε να σπάσει το τζάμι του οδηγού.
Έτσι, ο Γκοτζαμάνης αναγκάστηκε να σταματήσει το όχημα. Είχε πάνω του ένα
αστυνομικό κλομπ. Κατέβηκε, χτύπησε με αυτόν τον Χατζηαποστόλου και ύστερα από
σύντομη πάλη τον άφησε ημιαναίσθητο. Ο Εμμανουηλίδης βρήκε τον χρόνο που
χρειαζόταν για να το σκάσει. Το ίδιο θα έκανε και ο Γκοτζαμάνης εάν δεν
εμφανιζόταν μπροστά του ο υποδιοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Παναγιώτης
Πορταλίδης. Ο αξιωματικός είχε προσέξει τη συμπλοκή πάνω στο τρίκυκλο και
επενέβη αγνοώντας τι είχε συμβεί λίγη ώρα πριν. Ήταν ένστολος και έτσι ο
Γκοτζαμάνης (που πέθανε από καρδιά το 1994) δεν τόλμησε να αντισταθεί. Είπε
μόνο: «Άφησέ με να φύγω».
Ήταν οι δύο παρακρατικοί, ο Εμμανουηλίδης μαζί με τον Σπύρο Γκοτζαμάνη (οδηγό
του τρίκυκλου) της Θεσσαλονίκης με την υπ’ αριθμόν 241 του 1966 απόφασή του.
Το δικαστήριο τους έκρινε ενόχους επιβάλλοντας στον Γκοτζαμάνη ποινή κάθειρξης
11 χρόνων και στον Εμμανουηλίδη 8,5 χρόνων.