Τοπικά δίκτυα μικρότερων «δορυφορικών» εταιρειών δημιουργούν και συντηρούν στη Θράκη οι λιγοστές υγιείς επιχειρήσεις, σε μια περιοχή που θυμίζει τα τελευταία χρόνια επενδυτική και οικονομική έρημο. Οι επιχειρήσεις – κέντρα των άτυπων αυτών τοπικών οικονομιών αγοράζουν πρώτες ύλες από παραγωγούς της περιοχής και τροφοδοτούν μικρότερα δίκτυα προμηθευτών και εξωτερικών συνεργατών.

Στη σχεδόν ερημωμένη Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙΠΕ) της Ξάνθης το εργοστάσιο της Coco-Mat βρίσκεται πίσω από το τσιμεντένιο κτίριο της προβληματικής και υπό πώληση ΣΕΚΑΠ, της άλλοτε κραταιάς συνεταιριστικής καπνοβιομηχανίας. Το εργοστάσιο είναι από τις μετρημένες υγιείς επιχειρήσεις στην περιοχή, όπου η ανεργία αγγίζει το 30% και η μαύρη εργασία το 35%, σύμφωνα με τα στοιχεία του τοπικού Εργατικού Κέντρου. Η ΒΙΠΕ της Ξάνθης είχε χαρακτηριστεί και αυτή ζώνη υψηλών κινήτρων, εντάχθηκε σε όλους τους αναπτυξιακούς νόμους των δεκαετιών του ’80 και του ’90, τότε που καιροσκόποι επιχειρηματίες εισέπρατταν παχυλές επιδοτήσεις, για να κλείσουν λίγο καιρό μετά τα εργοστάσια ή να μεταφέρουν τις μονάδες τους στα Βαλκάνια. Επιπλέον, η κρίση στην Ξάνθη αποτυπώνεται ακόμη πιο δραματικά, καθώς η αποβιομηχάνιση συνέπεσε με την παρακμή των μεγάλων συνεταιριστικών μονάδων, τα οφέλη από τις οποίες εκμεταλλεύτηκαν για χρόνια πολιτευτές της περιοχής.

Αντίθετα, η Coco-Μat λειτουργεί σήμερα ως κέντρο ενός δικτύου δορυφορικών επιχειρήσεων, δημιουργώντας έναν κύκλο εργασιών στον οποίο στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό η τοπική κοινωνία.

Στη μονάδα της Coco-Mat παράγονται σήμερα οικολογικά στρώματα, γεμισμένα με φυσικό καουτσούκ, φύκια, ευκάλυπτο, αλογότριχες και ίνες κάκτου. Παράγονται, επίσης, έπιπλα και λευκά είδη. Από αυτό το εργοστάσιο της Ξάνθης τα ελληνικά προϊόντα θα φτάσουν στα καταστήματα της εταιρείας, ιδιόκτητα ή franchise, στην Ευρώπη, στην Κίνα, στη Σαουδική Αραβία, στη Νότια Κορέα, στη Νέα Υόρκη.

«Είναι πολύ όμορφη η αίσθηση ότι γεμίζεις ένα στρώμα και ένα μαξιλάρι γνωρίζοντας ότι σε αυτά θα κοιμηθεί αύριο ένας Κινέζος ή ένας Σαουδάραβας», λέει ο διευθυντής του εργοστασίου της Coco-Mat στην Ξάνθη Στάθης Ευστρατίου.

Η επιχειρηματική ιστορία ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν ο σημερινός ιδιοκτήτης της Coco-Mat Παύλος Ευμορφίδης εργαζόταν σε ένα κατάστημα τουριστικών ειδών στο Μοναστηράκι. Ο ίδιος έχει αφηγηθεί ότι μια ημέρα κάποιος περαστικός ολλανδός τουρίστας αναζητούσε μια στρωματοποιία, τον ρώτησε σχετικά και εκείνος τού συνέστησε μια επιχείρηση στην περιοχή. Ο τουρίστας δεν αγόρασε τελικά κάποιο στρώμα, όμως ο ιδιοκτήτης της στρωματοποιίας ζήτησε από τον νεαρό Ευμορφίδη να τον βοηθήσει να εξαγάγει προϊόντα στην Ευρώπη. Εκείνος φόρτωσε μερικά στρώματα σε ένα φορτηγό με προορισμό την Ολλανδία, αλλά δεν κατάφερε να πουλήσει κανένα από αυτά. Οταν επέστρεψε, όμως, αποφάσισε να φτιάξει τη δική του εταιρεία μαζί με τον αδελφό του, τον Μάκη Ευμορφίδη.

Επειτα από 25 χρόνια η εταιρεία έχει κερδίσει δεκάδες διακρίσεις για την οικολογική και επιχειρηματική της δράση, το 2011 ο κύκλος εργασιών της έφθασε στα 61,2 εκατ. ευρώ και σήμερα επιχειρεί να κάνει το επόμενο μεγάλο βήμα στον ξενοδοχειακό κλάδο.

Στο εργοστάσιο παραγωγής στην Ξάνθη εργάζονται σήμερα 90 άτομα στα τμήματα στρωμάτων, στο γαζωτήριο, στο τμήμα της ταπετσαρίας, στο ξυλουργείο και στη διακίνηση. Επίσης, 60 άτομα απασχολούνται στα γραφεία διοίκησης της εταιρείας στην Αθήνα. «Οπως θα παρατηρήσετε, οι τεχνίτες στο εργοστάσιο είναι πενηντάρηδες, εργάτες που απασχολούνται από την πρώτη ημέρα λειτουργίας της μονάδας, το 1991. Αντίθετα, τα διοικητικά στελέχη είναι τριαντάρηδες, με σπουδές μάρκετινγκ, πωλήσεων και λογιστικής», λέει ο 30χρονος διευθυντής του εργοστασίου Στάθης Ευστρατίου.

Ολα αυτά τα χρόνια δημιουργήθηκαν οικογένειες, οι περισσότεροι εργαζόμενοι στην Coco-Mat είναι δεμένοι με το εργοστάσιο και τις μνήμες τους και η παραγωγή ρολάρει σαν φυσική διαδικασία. Η Νίνα Φυσίδου ράβει στο χέρι μαξιλάρια για καναπέδες ενώ ο Κώστας Ελενίδης γεμίζει μαξιλάρια με μαλλί και φύκια που μαζεύουν από παραλίες της Πελοποννήσου οι ιδιοκτήτες της εταιρείας· δίπλα του στοιβάζονται πούπουλα χήνας και φυσικό καουτσούκ, με τα οποία θα γεμίσουν στρώματα και μαξιλάρια. «Το καλό στρώμα είναι το ελαστικό στρώμα, το μαξιλάρι το καθορίζεις εσύ», λέει ο κ. Ευστρατίου.

Τα προϊόντα ύπνου της Coco-Mat γεμίζονται με επεξεργασμένη αλογότριχα, ίνες κάκτου και φυσικό καουτσούκ, ντύνονται με ιταλικά και βελγικά υφάσματα, ενώ στηρίζονται σε σκελετούς από ξύλο οξιάς, πεύκου και κόντρα πλακέ θαλάσσης.

Καουτσούκ και κάκτοι εισάγονται, ωστόσο η Coco-Mat αγοράζει χρώματα και βερνίκια επίπλων από μικρές επιχειρήσεις της Ξάνθης, όπως επίσης ξυλεία, υλικά για ταπετσαρίες, καρφιά, βίδες, ακόμη και χαρτόνια συσκευασίας από εταιρεία της Χρυσούπολης στην Καβάλα. «Μακάρι να είχαν μείνει πολλές μεγάλες επιχειρήσεις στην Ξάνθη. Προμηθεύουμε την Coco-Mat με ξυλεία, κυρίως πεύκο και κόντρα πλακέ. Είναι σημαντικό στήριγμα στην εποχή της κρίσης η παραμονή στην περιοχή κεφαλαίων, η απορρόφησή τους και η επιστροφή στην τοπική κοινωνία», συμπληρώνει ο κ. Ευστρατίου.