Ενας Ρέμπραντ σε συρτάρι και ένας Νταλί σε… παζάρι

Ξεχασμένα από συρτάρια έως επαύλεις, έργα με διάσημες υπογραφές ήρθαν απρόσμενα στο φως μέσα στο 2025 και, αφού αναγνωρίστηκαν, κατέληξαν να πωληθούν σε δημοπρασίες έναντι υψηλών τιμών, επιβεβαιώνοντας ότι σελίδες της ιστορίας της τέχνης μπορεί να βρίσκονται και στα πιο απίθανα σημεία.

Σε ένα συρτάρι βρέθηκε ξεχασμένο ένα σπάνιο χαρακτικό του Ρέμπραντ, το οποίο και αποδείχθηκε περιζήτητο σε δημοπρασία και άλλαξε χέρια προς 29.800 δολάρια. Η ιστορία ξεκινά το 1639 όταν ο σπουδαίος ζωγράφος της χρυσής εποχής της ολλανδικής ζωγραφικής θέλησε να εκφράσει την εκτίμησή του στον επικεφαλής φοροεισπράκτορα του Αμστερνταμ, Γιαν Ούτενμποχαρτ, ο οποίος τον είχε βοηθήσει όταν αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες και αποτύπωσε τη μορφή του στο χαρακτικό «Ο ζυγιστής του χρυσού». Οταν ο Εντουαρντ Μπάρλοου το βρήκε στο εργαστήριο του πατέρα του, οι προσδοκίες του ήταν χαμηλές. Ωστόσο αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για δοκιμαστική εκτύπωση σε αντίστροφη φορά, με εμφανείς γραμμές μαύρης κιμωλίας, εξού και η υψηλή τιμή του.

Για τέσσερις αιώνες η τύχη του αγνοούνταν. Ο λόγος για τον «Εσταυρωμένο» (περ. 1614-15) του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς που είχε να εμφανιστεί δημόσια επί 400 χρόνια κι ανακαλύφθηκε από τον γάλλο δημοπράτη Ζαν – Πιερ Οσενά κατά την επίσκεψή του σε μια έπαυλη στο Παρίσι, της οποίας εκποιούνταν το περιεχόμενο μετά τον θάνατο του ιδιοκτήτη. Το έργο, που θεωρείται από εκείνα που θεμελίωσαν το μπαρόκ και είχε ιδιαίτερη σημασία για τον ζωγράφο – έναν προτεστάντη που είχε ασπαστεί τον καθολικισμό –, ήταν γνωστό έως τότε μόνο από χαρακτικά. Το έργο άλλαξε χέρια σε δημοπρασία προς 2,7 εκατ. δολάρια.

Προς εκποίηση

Το έμπειρο μάτι ενός εμπόρου από το Κέιμπριτζ εντόπισε μια ακουαρέλα διαστάσεων 38×28 εκ. ανάμεσα στα εκατοντάδες αντικείμενα που εκποιούνταν από ένα σπίτι. Την αγόρασε προς 200 δολάρια και σύντομα έμαθε ότι επρόκειτο για έργο του Σαλβαδόρ Νταλί. Φέρει τον τίτλο «Ο γέρος σουλτάνος» (1966) και ανήκε αρχικά στο ζεύγος Αλμπαρέτο από την Ιταλία που το είχε παραγγείλει στον σπουδαίο σουρεαλιστή ως μέρος της εικονογράφησης της συλλογής παραμυθιών «Χίλιες και μία νύχτες». Η ακουαρέλα εν τέλει πωλήθηκε σε τιμή 300 φορές υψηλότερη από εκείνη που την αγόρασε ο έμπορος, δηλαδή προς 61.000 δολάρια.

Στα αζήτητα έμεινε ένα «άγνωστο» εδώ και 150 και πλέον χρόνια έργο του Ευγένιου Ντελακρουά. Πρόκειται για τη «Μελέτη λιονταριών σε ανάπαυση», που εντοπίστηκε από οίκο δημοπρασιών σε ακίνητο της Κεντρικής Γαλλίας και παρέμενε στην ίδια οικογένεια που το είχε αγοράσει από το ατελιέ του ζωγράφου, έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, το 1864. Αν και εκτιμήθηκε προς 300.000 ευρώ, το έργο δεν βρήκε αγοραστή σε δημοπρασία που έγινε τον Μάρτιο στο Παρίσι.

Σε έκθεση στο Μουσείο Ορσέ στο Παρίσι εμφανίστηκε άγνωστο έργο του Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ. Πρόκειται για το πορτρέτο της «Μαντάμ Ο’Κόνορ» (1882), που ανήκει σε ιδιωτική συλλογή και ήταν άγνωστο ακόμη και στους ειδικούς. Υστερα από 200 χρόνια επανεμφανίστηκε και το έργο του 1827 του Τζον Κόνσταμπλ «Ενα σπίτι και θημωνιά στο Φλάτφορντ». Μετά τον θάνατο του γιου του καλλιτέχνη το 1878, το σχέδιο παρέμεινε στην οικογένεια Μπίζλι έως ότου πουλήθηκε φέτος τον Νοέμβριο στον οίκο Roseberys στο Λονδίνο για 96.720 δολάρια, τιμή υπερδιπλάσια της ανώτερης εκτίμησης.