Το ασφαλιστικό δεν «βαραίνει» την οικονομία· απλώς αντανακλά τις αδυναμίες της. Αν οι συντάξεις πιέζουν τα δημόσια οικονομικά, αυτό λέει περισσότερα για το πώς παράγεται και μοιράζεται ο πλούτος στην Ελλάδα παρά για το ίδιο το σύστημα.

Στη δημόσια συζήτηση, το ασφαλιστικό παρουσιάζεται συχνά ως δημοσιονομικός απορροφητήρας που στερεί πόρους από επενδύσεις, ανάπτυξη και άλλες προτεραιότητες. Η οπτική αυτή όμως ξεκινά από το τέλος της αλυσίδας.

Οι συντάξεις δεν δημιουργούν από μόνες τους το πρόβλημα· το κληρονομούν από μια οικονομία που επί χρόνια στηρίζεται σε χαμηλή προστιθέμενη αξία, συμπιεσμένους μισθούς και ασταθή απασχόληση.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, τα έσοδα του ασφαλιστικού παραμένουν περιορισμένα και οι αντοχές του συστήματος μικρές. Το αποτέλεσμα είναι ένα διανεμητικό μοντέλο που εμφανίζεται διαρκώς «ελλειμματικό», όχι επειδή είναι κατ’ ανάγκην γενναιόδωρο, αλλά επειδή καλείται να λειτουργήσει πάνω σε ένα παραγωγικό υπόστρωμα που δεν το στηρίζει επαρκώς.

Η σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι αποκαλυπτική. Κοινωνίες με εξίσου γηρασμένο πληθυσμό διαχειρίζονται το ασφαλιστικό τους χωρίς μόνιμη κρίση, ακριβώς επειδή διαθέτουν υψηλότερη παραγωγικότητα, σταθερότερη εργασία και ευρύτερη φορολογική και ασφαλιστική βάση. Εκεί, οι συντάξεις δεν αντιμετωπίζονται ως εμπόδιο στην ανάπτυξη, αλλά ως μέρος ενός κοινωνικού συμβολαίου που στηρίζεται σε πραγματικά παραγόμενο εισόδημα.

Στην Ελλάδα, αντίθετα, η συζήτηση τείνει να εστιάζει στο «κόστος» των συντάξεων. Η εύκολη μετατόπιση της ευθύνης στο ασφαλιστικό συσκοτίζει το ουσιώδες: χωρίς αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, καμία μεταρρύθμιση συντάξεων δεν μπορεί να αποδειχθεί διατηρήσιμη.

Vidcast: Face2Face
Τελευταία Νέα