Το μεσημέρι της 11ης Ιουνίου 2025 δύο αγόρια κινδυνεύουν καθώς έχουν παρασυρθεί από τα ορμητικά νερά του Αραχθου. Ο 35χρονος Γκόγκα Λεντιάν δεν διστάζει στιγμή. Βουτά στο ποτάμι και βγάζει από το νερό τα παιδιά αψηφώντας τον κίνδυνο. Η υπόθεση δεν είχε ευτυχή κατάληξη καθώς ο 14χρονος Σπύρος και ο 12χρονος Νίσι διαπιστώθηκε πως ήταν εγκεφαλικά νεκροί. Η «πράξη ακραίου ηρωισμού και ηρωικής αυτοθυσίας που επέδειξε καταδυόμενος οκτώ μέτρα στον βυθό του ποταμού Αραχθου, ανάμεσα σε κλαδιά και λάσπες», ωστόσο αναγνωρίστηκε από την Ακαδημία Αθηνών που του απένειμε το βραβείο Νικολάου Καρόλου, συνοδευόμενο με έπαθλο 1.500 ευρώ. Ο αλβανικής καταγωγής άνδρας δεν ήταν και ο μοναδικός που διακρίθηκε για την προσφορά του στο κοινωνικό σύνολο, χθες, κατά την πανηγυρική συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών, στη διάρκεια της οποίας, όπως κάθε χρόνο, απονέμονται τα βραβεία του ανώτατου πνευματικού ιδρύματος της χώρας.
Με το βραβείο Κωνσταντίνου Κριεζή τιμήθηκε η δασκάλα Παναγιώτα Διαμαντή «για τον ζήλο και τον εθνωφελή τρόπο με τον οποίο εκτελεί τα καθήκοντά της, όσον αφορά τη μόρφωση και τη διαπαιδαγώγηση της νεολαίας και για το καινοτόμο εκπαιδευτικό της έργο, σε ένα απομακρυσμένο χωριό της χώρας», καθώς είναι εκείνη που μαζί με τον παπα-Κωνσταντίνο στο χωριό Φουρνά της Ευρυτανίας προχώρησαν στην πρωτοβουλία «Νέα ζωή στο χωριό» προσφέροντας στήριξη σε οικογένειες για να μετακομίσουν στο χωριό και να επαναλειτουργήσουν τα σχολεία του.
Με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών τιμήθηκε η κοινωφελής μη κερδοσκοπική οργάνωση «Αποστολή “Ανθρωπος”» που ιδρύθηκε το 2010 από την αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Υπατία Δούση – Αναγνωστοπούλου, με σκοπό την προσφορά ιατροφαρμακευτικής στήριξης σε ευπαθείς ομάδες και άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας στην Ελλάδα και τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Tο Εθνικό Κέντρο Αμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) για την επί 40 έτη συνεχή λειτουργία και διαρκή προσφορά του στο κοινωνικό σύνολο. To εκκλησιαστικό φιλανθρωπικό ίδρυμα ανακουφιστικής φροντίδας της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής «Γαλιλαία», ενώ στον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ελληνίδων Μητέρων (ΠΣΕΜ) απονεμήθηκε το βραβείο Αικατερίνης Π. Οικονόμου, με έπαθλο 1.500 ευρώ, για την εξαιρετική του δράση κοινωνικής ευποιίας και φιλανθρωπίας.
Χρυσά μετάλλια
Συνολικά 71 διακρίσεις απονεμήθηκαν από την Ακαδημία Αθηνών με κορυφαία δύο χρυσά μετάλλια. Εκείνο της Β’ Τάξεως των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών αποδόθηκε στον Κυριάκο Τσαντσάνογλου, ομότιμο καθηγητή κλασικής φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης «και λαμπρό κλασικό φιλόλογο για τις καινοτόμες συμβολές του στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και την έκδοση και ερμηνεία παπυρικών κειμένων». Εκείνο της Γ’ Τάξεως των Ηθικών και Κοινωνικών Επιστημών αποδόθηκε στον ομότιμο καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Θεοδόση Τάσιο για «την προσφορά του στον επιστημονικό διάλογο και ως αναγνώριση του συνόλου του έργου του, που συνδυάζει την ακαδημαϊκή αριστεία με την κοινωνική ευθύνη».
Mε βραβεία της Ακαδημίας τιμήθηκαν επίσης τα ιδρύματα ΔΕΣΤΕ – για «το πολυετές, εκτενές και υψηλού επιπέδου εκθεσιακό ερευνητικό και εκδοτικό του έργο, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς» – και Αικατερίνης Λασκαρίδη για «τη μεγάλη και συνεχή προσφορά του στους τομείς του Πολιτισμού και της Παιδείας στη χώρα μας και διεθνώς». Ο δημοσιογράφος Γιάννης Μαρίνος για τη μακροχρόνια συνεισφορά του στη δημοσιογραφία.
Ο διεθνώς αναγνωρισμένος σολίστ, συνθέτης, παραγωγός και βιρτουόζος στο μπουζούκι και την κιθάρα Μιχαήλ Παούρης. Η ιστορικός τέχνης Αθηνά Σχινά, όπως και ο Γιάννης Μαμάης για την προσφορά του στον χώρο του βιβλίου. Ο μουσικός ερευνητής, συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας και μουσικολόγος Ηλίας – Ιωνας Λιβεριάτος απέσπασε το βραβείο Σ. Μοτσενίγου (1.500 ευρώ).
Πεζογραφία, ποίηση, δοκίμιο
Τα βραβεία του Ιδρύματος Ουράνη που συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ κέρδισαν στην κατηγορία πεζού λόγου η Σοφία Νικολαΐδου για το βιβλίο «Δικά μας παιδιά» (εκδ. Μεταίχμιο), δοκιμίου ο Δημήτρης Τζιόβας για το βιβλίο «Ιστορία, έθνος και μυθιστόρημα στη Μεταπολίτευση. Τραύμα, Μνήμη και Μεταφορά» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Το βραβείο ιστορικής μελέτης απονεμήθηκε στον Στρατή Μπουρνάζο για το έργο του «Η ιστορία μιας ματαίωσης. Το Congress for Cultural Freedom και ο πολιτισμικός Ψυχρός Πόλεμος στην Ελλάδα (1950-1967)» (εκδ. Αντίποδες). Τα βραβεία ποίησης και βιογραφίας δόθηκαν εξ ημισείας στους Αριάδνη Καλοκύρη για το «Σχέδιο κήπου» (εκδ. Κίχλη) και Γκέλη Ντηλιά για «Το στίγμα των βάλτων» (εκδ. ΑΩ) και αντιστοίχως στους Χριστίνα Ντουνιά «Το όνειρο και το πάθος. Κ.Γ. Καρυωτάκης» (εκδ. Εστία) και Γκρέγκορι Τζούσντανις και Πίτερ Τζέφρις για το βιβλίο «Κωνσταντίνος Καβάφης. Ο άνθρωπος και ο ποιητής» (εκδ. Μεταίχμιο, μτφ. Μ. Μακρόπουλος). Να σημειωθεί ότι ο Πίτερ Τζέφρις (Παναγιώτης Τσαφαράς) απέσπασε και το βραβείο Χαρίλαου Σακελλαρίδη (με έπαθλο 1.500 ευρώ) για το έργο του «Στο κάδρο της παρακμής: φανταστικά πορτρέτα του Κ. Π. Καβάφη» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
Εξ ημισείας απονεμήθηκε και το βραβείο παιδικού βιβλίου στους Βασίλη Τερζόπουλο και Πέτρο Μπουλούμπαση για το βιβλίο «Ανοιξε τα μάτια» (εκδ. Υδροπλάνο) και στις Κατερίνα Ζωντανού και Κέλλυ Ματαθία – Κόβο για το βιβλίο «Πώς είναι ο κόσμος» (εκδ. Μεταίχμιο).
Επαινοι χωρίς χρηματικό ποσό απονεμήθηκαν κατόπιν απόφασης του ΔΣ του Ιδρύματος στον επιμελητή του δίτομου συλλογικού έργου «Λήμνος: Ιστορική και Πολιτιστική Κληρονομιά», Γεώργιο Κωνσταντέλλη, στον συγγραφέα του βιβλίου «Μελετήματα Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας και Θεολογίας από τον 8ο αι. και εξής», Αρχιμανδρίτη Αρίσταρχο (Βασίλειο) Γκρέκα, στην Ελένη Καπνιά – Αραποστάθη για το έργο της «Σε πρώτο πρόσωπο – Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομος Β’ ο Χατζησταύρου» και στον Ιωάννη Φύκαρη για το βιβλίο του «Το “Σωκρατικό φαινόμενο” στη σύγχρονη παιδαγωγική και διδακτική προοπτική».
Με το βραβείο Γ. Αθάνα για την καλύτερη εκδεδομένη ποιητική συλλογή νέου, κατά προτίμηση, ποιητή τιμήθηκε η Ελένη Κεφάλα για το έργο της με τίτλο «Direct Orient» (εκδ. Περισπωμένη). Το βραβείο Λάμπρου Πορφύρα, που απονέμεται σε έλληνα λυρικό ποιητή για πρόσφατα δημοσιευμένη ποιητική συλλογή, στη Σοφία Κλειούση για το έργο της «Πρεμιέρα» (εκδ. Ρώμη) και το βραβείο Αικατερίνης Σταθοπούλου για μία εκ των καλυτέρων ποιητικών συλλογών που έχει εκδοθεί εντός της τελευταίας τριετίας κέρδισε η Αντωνία Μποτονάκη για το έργο της «Τη γλώσσα της την πέταξαν στη γάτα» (εκδ. Θράκα).
Τα παραπάνω βραβεία συνοδεύονται από έπαθλο 1.500 ευρώ.
Με βραβεία της Ακαδημίας τιμήθηκαν επίσης ο ομότιμος καθηγητής στρατιωτικής ιστορίας της Σχολής Ευελπίδων Ανδρέας Καστάνης για το βιβλίο του «Στρατιωτικές επιχειρήσεις από την αρχαιότητα έως την ίδρυση του ελληνικού κράτους» (εκδ. Γκοβόστη). Ο αρχιπλοίαρχος, κυβερνήτης της ακταιωρού «Φαέθων» Δημήτρης Μητσάτσος για το βιβλίο του «Αρση απορρήτου» (εκδ. Παπαδόπουλος). Η Μαριλένα Κασσιμάτη για το έργο της «Τσίλερ – Χάνσεν: αλληλογραφία 1859-1890. Η ανέγερση της Σιναίας Ακαδημίας και άλλες ιστορίες» (εκδ. ΜΙΕΤ) και ο τρίτομος σχολιασμένος κατάλογος όλων των έντυπων χαρτών της Κύπρου σε εύρος 400 ετών «Cyprus: The Book of Maps. Annotated Catalogue of the printed maps of Cyprus» (εκδ. Ιδρύματος Σύλβια Ιωάννου), ενώ ο Δημήτριος Ζυγομαλάς τιμήθηκε με το βραβείο Γ.Π. Οικονόμου για το έργο του «Η προστασία των μνημείων της Βόρειας Ελλάδας στα νεότερα χρόνια (1839-1939)» (εκδ. Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών) και έπαθλο 1.000 ευρώ.
Αλτσχάιμερ και σκλήρυνση κατά πλάκας
Η προσφορά τους με την απονομή βραβείου αναγνωρίστηκε στον καθηγητή του ΜΙΤ Μανώλη Κέλλη Καμβυσέλη και στην καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης Δόμνα Καραγωγέως (βραβείο Ελισάβετ Φωτεινέλλη – Ιωάννου Κρητικού και χρηματικό έπαθλο 15.000 ευρώ) για την έρευνά τους αντιστοίχως σχετικά με την Αλτσχάιμερ και τη σκλήρυνση κατά πλάκας, ενώ το ίδιο βραβείο πήρε και η Ελένη Παπουτσή για την έρευνά της σχετικά με τις πνευμονολογικές ασθένειες.
Για το πολύπλευρο και διαχρονικό κοινωνικό έργο του προς όφελος παιδιών που προέρχονται από ευάλωτα περιβάλλοντα τιμήθηκε ο παιδίατρος Γεώργιος Τσαρμακλής με το βραβείο εις μνήμην Π&Σ. Χρουσού, ενώ για την πολυσχιδή προσφορά του στην ιατρική τιμήθηκε με βραβείο της Ακαδημίας και ο ομότιμος καθηγητής χειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Διονύσιος Βώκος.
