Αποτελεσματικά διαπιστώθηκαν τα εμβόλια έναντι της εποχικής γρίπης και της λοίμωξης COVID-19, καθώς κατά το τελευταίο έτος μείωσαν σημαντικά τις νοσηλείες λόγω σοβαρών επιπλοκών. Αυτό είναι το συμπέρασμα νέας έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), αν και τα επίσημα δεδομένα μαρτυρούν ότι η εμβολιαστική κάλυψη – με έμφαση στα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες – είναι πολύ πιο χαμηλή από αυτήν που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Πιο συγκεκριμένα η ανάλυση του Κέντρου δείχνει μια σαφή μείωση των νοσηλειών λόγω γρίπης και COVID-19 χάρη στον εμβολιασμό στη Γηραιά Ηπειρο κατά την περίοδο 5 Αυγούστου 2024 – 1 Ιουνίου 2025. Είναι αξιοσημείωτο εντούτοις ότι η καταγεγραμμένη αυτή μείωση ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των χωρών, γεγονός που αποδίδεται στα διαφορετικά επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης.
Τα ίδια δεδομένα, που εστιάζουν στα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω και βασίζονται σε ειδικά μοντέλα, δείχνουν ότι ο εμβολιασμός κατά της γρίπης απέτρεψε τον κίνδυνο εισαγωγής στο νοσοκομείο σε ποσοστό 26%-41%. Για την COVID-19, η προβλεπόμενη μείωση των νοσηλειών για άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω ήταν μεταξύ 14% και 20% σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης/Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ).
Επιπρόσθετα και σύμφωνα πάντα με την ίδια έκθεση, στη χώρα μας το περίπου 65% των ηλικιωμένων έκαναν πέρυσι το αντιγριπικό εμβόλιο. Φέτος οι εκτιμήσεις θέλουν να έχουν διενεργηθεί στα φαρμακεία της χώρας περί τους 2,3 εκατ. εμβολιασμούς, με τους φαρμακοποιούς να εκτιμούν πως το επόμενο διάστημα θα εμβολιαστούν επιπλέον 450.000 πολίτες εντός των συνόρων.
Αναφορικά πάλι με το εμβόλιο για την COVID-19, τα στοιχεία του ECDC δείχνουν ότι κατά την εξεταζόμενη περίοδο το έκανε το περίπου 10% των Ελλήνων, με το αντίστοιχο ποσοστό να εκτιμάται επίσης χαμηλό και φέτος τον χειμώνα.
Εκτός των ορίων «ασφαλείας» που έχει ορίσει ο ΠΟΥ βρίσκονται, εντούτοις, οι περισσότερες χώρες. Είναι ενδεικτικό ότι σε μόλις τρεις – Δανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία – το ποσοστό των εμβολιασμένων πολιτών με το αντιγριπικό εμβόλιο άγγιξε ή ακόμα και ξεπέρασε το συνιστώμενο 75%.
Υπό τα δεδομένα αυτά, το ECDC προειδοποιεί για μία ακόμα φορά ότι προκαλείται σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα στην ΕΕ κατά την περίοδο εποχικής γρίπης. Υπολογίζεται ότι ετησίως νοσούν έως και 50 εκατομμύρια κάτοικοί της. Από αυτούς, 15.000 έως και 70.000 χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους. Φέτος μάλιστα το επίπεδο συναγερμού είναι επαυξημένο εξαιτίας της κυκλοφορίας του υποκλάδου Κ της γρίπης τύπου Α (Η3Ν2), που έχει οδηγήσει σε «ανάφλεξη» κρουσμάτων.
Οδηγίες εμβολιασμού. Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και η σημασία των εμβολίων ως μέτρο πρόληψης είναι για την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) ένα κρίσιμο πεδίο επιστημονικού αλλά και κοινωνικού ενδιαφέροντος, που θα αποτελέσει σημαντικό πεδίο συζήτησης στο 34ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο (17-21 Δεκεμβρίου).
Στο πλαίσιο αυτό και όπως υπογράμμισε η καθηγήτρια Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και μέλος ΔΣ ΕΠΕ, Παρασκευή Κατσαούνου, «οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού (συμπεριλαμβάνοντας την COVID-19 και τη φυματίωση) το 2021 αποτέλεσαν την πρώτη αιτία θνησιμότητας, σύμφωνα με τον ΠΟΥ». Η ίδια όμως επικαλέστηκε και πρόσφατα ελληνικά δεδομένα (όπως οι μελέτες ΕΓΝΑΤΙΑ και «Ευαγγελισμού» αλλά και τα δεδομένα του ΕΟΔΥ) που αποτυπώνουν το πρόβλημα στη χώρα μας: η θνητότητα νοσηλευομένων με πνευμονιόκοκκο αγγίζει το 22,3%, με συγκυτιακό αναπνευστικό ιό (RSV) το 16,8% και με γρίπη το 12,76%.
«Οι πνευμονολόγοι οφείλουν να παρεμβαίνουν υιοθετώντας στρατηγική έγκαιρης και οργανωμένης πρόληψης, αρωγής στη διακοπή του καπνίσματος και στοχευμένης (αντι-ιικής, αντιμυκητισιακής, αντιφυματικής) θεραπείας» συμπλήρωσε η ίδια.
Μάλιστα, η ΕΠΕ επικαιροποίησε τις οδηγίες εμβολιασμού σύμφωνα με τις οποίες οι ομάδες υψηλού κινδύνου χρήζουν εμβολιασμού:
- ετησίως έναντι της γρίπης
- ετησίως έναντι της νόσου COVID-19
- εφάπαξ έναντι του πνευµονιόκοκκου (PVC20)
- σε δύο δόσεις (RZV) έναντι του έρπητα ζωστήρα
- ανά 10 έτη έναντι του κοκίτη
- ανά τριετία για τον ιό του αναπνευστικού συγκυτίου (RSV).
