Mια νέα κομματική αντιπαράθεση προαναγγέλλεται για τις αρχές του 2026. Ο τίτλος της είναι «άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων μέσα από την πέμπτη συνταγματική αναθεώρηση της μεταπολίτευσης». Στη μια πλευρά θα βρίσκεται ο Πρωθυπουργός, ο οποίος θα επιχειρήσει να εμφανιστεί ως ο φιλελεύθερος μεταρρυθμιστής που χτυπάει τις παθογένειες του Δημοσίου και αντικαθιστά τους «τεμπέληδες» δημοσίους υπαλλήλους με νέους ανθρώπους που έχουν όρεξη για δουλειά. Στην άλλη πλευρά θα βρίσκονται τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που θα επισημάνουν ότι η συζήτηση αυτή γίνεται για επικοινωνιακούς λόγους, καθώς διαδικασίες απόλυσης στο Δημόσιο προβλέπονται και σήμερα, και θα κατηγορήσουν την κυβέρνηση για αυταρχισμό και λαϊκισμό.
Είναι αλήθεια ότι το θέμα είναι σύνθετο. Η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων κατοχυρώθηκε συνταγματικά από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1911 με στόχο όχι να παρασχεθούν κάποια πλεονεκτήματα σε μια επαγγελματική κατηγορία, αλλά να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών και να αποτραπεί η εξάπλωση της κομματοκρατίας στη δημόσια διοίκηση. Πολλοί συνταγματολόγοι, επιπλέον, υποστηρίζουν ότι το άρθρο 103, που αναφέρει στην παρ. 4 ότι «οι δημόσιοι υπάλληλοι που κατέχουν οργανικές θέσεις είναι μόνιμοι εφόσον αυτές οι θέσεις υπάρχουν», δεν υπόκειται σε αναθεώρηση καθώς συνιστά έκφανση του κράτους δικαίου. Στο ίδιο άρθρο δεν υπάρχει τίποτα, άλλωστε, που να εμποδίζει την εισαγωγή ενός συστήματος αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων.
Η ίδια η συζήτηση δεν έχει πολύ νόημα, καθώς θεωρείται απίθανο να συγκεντρωθούν στη σημερινή Βουλή οι 180 ψήφοι που απαιτούνται για την αναθεώρηση του άρθρου 103, ή και άλλων άρθρων του Συντάγματος, ενώ μια τέτοια αυξημένη πλειοψηφία είναι δύσκολη και στην επόμενη Βουλή. Αυτό δεν θα εμποδίσει πάντως τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αναλάβει πρωτοβουλία για τη συνταγματική αναθεώρηση και, όπως γράφουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», να συγκροτήσει μια task force που θα προωθήσει τις αναγκαίες ενέργειες. Ο στόχος της πρωτοβουλίας αυτής θα είναι να προσεγγιστούν οι κεντρογενείς ψηφοφόροι, που θεωρούνται η κρίσιμη μάζα για τη νίκη στις επόμενες εκλογές. Οπως έδειξε άλλωστε η συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 16 και τη σύσταση ιδιωτικών πανεπιστημίων, το να βάζεις το κάρο μπροστά από το άλογο μερικές φορές φέρνει αποτελέσματα.
