Μια μετα-πανδημική κοινωνία

Εχετε σκεφτεί καθόλου πόσο θα αλλάξει ο κόσμος όταν τελειώσει αυτή η πανδημία; Είναι μια ενδιαφέρουσα πνευματική άσκηση αυτή γιατί κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ξέρει την απάντηση, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι διανύαμε ούτως ή άλλως μια εποχή ιστορικών μετασχηματισμών και διάψευσης παλιών κατεστημένων και βεβαιοτήτων. Ακόμα κι αυτά όμως δεν τα νιώθαμε, πολλοί από εμάς, σαν κάτι που φτάνει να ακουμπά την επιβίωσή μας, όχι με την έννοια του βιοπορισμού, του εισοδήματος, αλλά με την έννοια της φυσικής, σωματικής ανασφάλειας, της ανασφάλειας ότι θα νικηθούμε όχι από έναν αναγνωρίσιμο, μέχρι χθες, κίνδυνο αλλά από ένα αόρατο σωματίδιο σε σχήμα κορόνας, την ύπαρξη του οποίου αγνοούσαμε ώσπου το ακούσαμε πρώτη φορά στις ειδήσεις. Κι όπως ξαφνικά άλλαξε η δική μας καθημερινότητα έτσι θα αλλάξει και ο κόσμος. Το πόσο θα αλλάξει και πού θα αλλάξει περισσότερο ή λιγότερο και το πόσο σύντομα θα επανακάμψει θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από το πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτή τη νέα κρίση σε επίπεδο όχι μόνο κρατών αλλά και κοινωνιών. Ξεχνιέται καμιά φορά αυτό στον δημόσιο διάλογο, καθώς αυτός, δικαιολογημένα εν μέρει, αφοσιώνεται στη συζήτηση για τα μέτρα πρόληψης, τα οικονομικά μέτρα, τα πράγματα που είναι σχετικά μετρήσιμα αυτή τη στιγμή και όσα αφορούν την πολιτική αντιπαράθεση σε τρέχοντα χρόνο. Ενα λάθος άλλωστε της πολιτικής αντιπαράθεσης, όχι μόνο σε αυτή τη χώρα αλλά παντού μάλλον, είναι το πόσο εφήμερη είναι τελικά. Κανένας δεν μοιάζει να σκέφτεται τι αφήνουν πίσω στην κοινωνία οι λέξεις που βγάζει από το στόμα του, ούτε το κατά πόσο η κοινωνική εχθροπάθεια εξυπηρετεί τους στόχους του και την πολιτική μακροπρόθεσμα. Το να μη βγούμε λοιπόν από όλο αυτό χωρίς συλλογική επίγνωση και με κοινωνία αποδιαρθρωμένη μπορεί να είναι μια ευχή κι ένας ευγενής στόχος.