Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Ενα από τα κεφάλαια του βιβλίου για την τραυματισμένη φιλελεύθερη διεθνή τάξη αφορά τη θέση και τον ρόλο των μεσαίων δυνάμεων. Εκείνων που θα συνεχίσουν να ταλαντεύονται κάθε φορά που η αντίληψή τους για το εθνικό συμφέρον αποκλίνει ή έρχεται σε σύγκρουση με τους κανόνες και τις νόρμες της καθεστηκυίας παγκόσμιας τάξης. Η Τουρκία κατέχει περίοπτη θέση μεταξύ των χωρών εκείνων που επιθυμούν αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού ή ακόμα και τη συνδιαμόρφωσή τους με τους διαχειριστές του συστήματος. Ηταν άλλωστε από τις πρώτες χώρες που ορθά διέγνωσαν την αλλαγή στρατηγικής εκ μέρους του μεγαλομετόχου και εγγυητή της τάξης, δηλαδή της Αμερικής. Με τον Ψυχρό Πόλεμο και τη μονοκρατορία στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας, ο Ομπάμα πάτησε τη σκανδάλη ώστε να προετοιμάσει τη χώρα του για την εποχή της ισορροπίας δυνάμεων ανά παγκόσμια περιφέρεια. Με τις ΗΠΑ σε ρόλο γεωπολιτικού μαέστρου που θα αναδιατάσσει συμμαχίες, μοιράζοντας βάρη και ευθύνες.
Ο τούρκος ομόλογός του, έτοιμος από καιρό, άδραξε την ευκαιρία για να μπει ενεργά ως περιφερειακό βιολί στη Μέση Ανατολή. Εξυπνους αυταρχιστές αναζητούσε ο ένοικος του Λεύκου Οίκου προκειμένου οι ΗΠΑ να απελευθερώσουν πόρους και συντελεστές ισχύος σε μέτωπα με ανανεωμένο γεωπολιτικό ενδιαφέρον. Ηταν η εποχή που η Τουρκία οριστικοποίησε την επιλογή της να απομακρυνθεί από την Ευρώπη. Πολύ στενό το κοστούμι των Βρυξελλών και βαρύ το τίμημα για την εθνική της υπερηφάνεια απέναντι σ' ένα έγχείρημα που ευθυγραμμίζεται με τις βαθύτερες αντιλήψεις της τουρκικής κοινωνίας.
Ενα τέτοιο σχέδιο δεν θα μπορούσαν ποτέ να το φέρουν εις πέρας οι κεμαλιστές. Διά του λόγου το ασφαλές, τόσο οι ΗΠΑ όσο και οι Ευρωπαίοι προσέφεραν στήριξη και ανοχή ακόμα και στην εγκατάλειψη της δημοκρατικής διαδρομής εκ μέρους του τούρκου ηγέτη.
Η προεδρία Τραμπ διευρύνει το παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου να εμπεδωθεί ο νεός ρόλος της Τουρκίας με την ιδιότητα του αυτόφωτου και ισότιμου συνομιλητή στα περιφερειακά δρώμενα. Με στρατηγική αυτονομία και εθνική αυτοπεποίθηση που θα συνεχίσουν να ρίχνουν βαριά τη σκιά τους στους σκονισμένους κανόνες της Δύσης. Ο οθωμανικός εθνικισμός του Ερντογάν και οι συνεπαγόμενες αναθεωρητικές πολιτικές της Τουρκίας αντανακλούν πως ως ισχυρή χώρα είναι και εθνικά ενωμένη προκειμένου να εκφράσει αυτό που η παγκόσμια γεωπολιτική συγκυρία απλόχερα της προσφέρει. Εχει ήδη κατοχυρώσει θέση και ρόλο. αι όμως. Το βάρος της ιστορικής της κληρονομιάς από κοινού με τη συντριπτική ήττα και τη διάλυση που υπέστη το 1923 την υποχρεώνουν να αξιώνει τα μέγιστα από τους διαχειριστές του σημερινού συστήματος. Το αδιαμφισβήτητο γεγονός των ρηγμάτων και αβεβαιοτήτων που παρουσιάζει η ξεκουρδισμένη διατλαντική κοινότητα ενισχύει τις υπέρμετρες φιλοδοξίες της.
Εν πάση περιπτώσει, χρειάζομαστε μαέστρο για να συντονίσουμε πολιτικές και να διευθετήσουμε ζητήματα ασφαλείας με την Τουρκία. Θαμπωμένος από το περιτύλιγμα, ο τούρκος πρόεδρος αμελεί να ανοίξει και το κουτί του νέου του κοστουμιού. Περιλαμβάνει την ώριμη και με υπεύθυνο τρόπο διαχείριση της αναδυόμενης ισχύος της χώρας του. Προσαρμόζοντας τις εθνικές της συντεταγμένες στις πραγματικές και όχι φαντασιακές τους διαστάσεις. Κοιτάζοντας γύρω του θα διαπιστώσει πως για να εδραιώσει τα κεκτημένα θα χρειαστεί να προσφύγει εκ νέου στη Δύση. Το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον, κύριε πρόεδρε. Γιατί να αυτοπαγιδευτείτε;
Ο Σωτήρης Σέρμπος είναι καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
