Δημοσιονομική πολιτική

Καθώς τα επιτόκια είναι πλέον σε χαμηλά επίπεδα και η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να συνεχίσει να επιβραδύνεται, μπορούμε να πούμε ότι σπανίως υπήρξε καλύτερος χρόνος για τις κυβερνήσεις να επενδύσουν σε υποδομές και άλλες πηγές μακροπρόθεσμης αύξησης της παραγωγικότητας. Το μόνο ερώτημα είναι εάν οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής στη Γερμανία και αλλού θα αξιοποιήσουν την ευκαιρία που τους παρουσιάζεται τώρα.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο καταλαβαίνουν ότι δεν είναι ούτε σοφό ούτε εφικτό να βασίζονται συνεχώς στις κεντρικές τράπεζες για τη στήριξη της οικονομίας. Στο σημερινό περιβάλλον χαμηλών και σε μερικές περιπτώσεις αρνητικών επιτοκίων, η συζήτηση για τη μετατόπιση της επιβάρυνσης από τη νομισματική στη δημοσιονομική πολιτική είναι πιο εμφανής. Πρόσφατα για παράδειγμα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να προχωρήσει σε περικοπές των επιτοκίων και έναν άλλο κύκλο ποσοτικής χαλάρωσης (QE) - μια κίνηση που φαινόταν να επιταχύνει τις πωλήσεις στις παγκόσμιες αγορές ομολόγων. Ωστόσο, ανακοινώνοντας την απόφαση, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι άρχισε τώρα να ζητά κι αυτός περισσότερα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής.

Εχει δίκιο που το κάνει. Πολλοί αναρωτιούνται ποιο είναι το όφελος που αναμένεται να προκύψει από την περαιτέρω χαλάρωση, δεδομένου ότι τα πολύ χαμηλά επιτόκια έχουν ήδη αποτύχει να αυξήσουν τις επενδύσεις ή τις καταναλωτικές δαπάνες. Οσον αφορά το QE, η επιστροφή στις αντισυμβατικές νομισματικές πολιτικές που άρχισαν μετά την κρίση του 2008 θα αυξήσει απλώς τους κοινωνικούς και πολιτικούς προβληματισμούς που ήδη έχουν κάνει την εμφάνισή τους τις δυτικές δημοκρατίες. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι τα οφέλη από αυτές τις πολιτικές συσσωρεύονται κυρίως σε πλούσια νοικοκυριά που έχουν ήδη σημαντική περιουσία.

* Ο Τζιμ Ο' Νιλ είναι πρώην πρόεδρος της Goldman Sachs Asset Management και πρώην υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας. Είναι πρόεδρος της Chatham House.