Η έρημος κρύβει από κάτω της ζωή, αόρατη μεν αλλά ακατάβλητη· το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει με την ερήμωση που φέρνει ο άνθρωπος. Και η πρώτη και η δεύτερη συνδέθηκαν, θετικά και αρνητικά, με πνευματικές, ηθικές και πολιτισμικές αναζητήσεις: από τη μια η έρημος της Ιουδαίας, όπου ο Βαπτιστής κήρυττε τον ερχομό του Ιησού· από την άλλη η στειρότητα της «έρημης χώρας» του Βασιλιά Ψαρά στον θρύλο του Ιερού Δισκοπότηρου, που ενέπνευσε το ομώνυμο αριστούργημα του Ελιοτ για την εικόνα της Ευρώπης μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Εραστές της ερήμου η Ελλάδα δεν απέκτησε, με εξαίρεση τον Σικελιανό, που έγραψε στη λιβυκή έρημο τον Αλαφροΐσκιωτο. Εκδοχές της «έρημης χώρας» γνώρισε πολλές, με πιο πρόσφατη περίπτωση τις ολέθριες επιπτώσεις από την παρά φύσιν κυβερνητική συνεύρεση της αριστεράς με την ακροδεξιά. Η πιο επίκαιρη έκφρασή της είναι η μεθοδική αποστράγγιση του δημοκρατικού πολιτικού πολιτισμού μας από τους άγραφους κανόνες του.

Ετσι, βουλευτές του μικρού ακροδεξιού κόμματος μεταπηδούν στο συγκυβερνών αριστερό με την άνεση του περιπατητή και μάλιστα κουνάνε το δάκτυλο στον αρχηγό τους. Μια θέση στο ψηφοδέλτιο του αριστερού κόμματος δεν συνιστά εξαγορά συνειδήσεως, διότι η εξαγορά έχει ήδη πραγματοποιηθεί με την κατάληψη υπουργικού θώκου ή διότι δεν υφίσταται συνείδηση για να εξαγοραστεί. Σε μια σκηνοθετημένη κίνηση το ακροδεξιό κόμμα «αποχωρεί» από την κυβέρνηση «λόγω διαφωνίας σε εθνικό θέμα» και δηλώνει ότι θα την καταψηφίσει όταν ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης· αλλά ταυτόχρονα διασφαλίζεται ότι το ακροδεξιό κόμμα θα συνεχίσει να υφίσταται, ότι η αριστερή κυβέρνηση θα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης και ότι θα ψηφίζονται τα νομοσχέδιά της. Ολα αυτά χωρίς τον οδοστρωτήρα της απλής αναλογικής, που ζεσταίνει τις μηχανές του για να ολοκληρώσει το έργο των ζηλωτών της «έρημης χώρας».

Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης