Ανδριανόπουλος Ανδρέας

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε και πάλι στο προσκήνιο το είδος της ηγεσίας που χρειάζονται οι χώρες και ο κόσμος σε δύσκολες περιόδους. Διότι αυτά που είδαν τα μάτια μας δεν νομίζω πως ενθουσίασαν κανένα. Θυμάμαι που συνάντησα τη Μάργκαρετ Θάτσερ στο γραφείο της στην Belgravia του Λονδίνου, αφού είχε βέβαια εγκαταλείψει την πρωθυπουργία. Ηταν […]

Ψάχνοντας στις ρίζες των αιτίων της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί αν υπάρχουν στοιχεία που θεμελιώνουν κάποιο σκεπτικό για μια τέτοια επέμβαση. Μέσα στα βάθη του κατεστημένου της ρωσικής διπλωματικής κοινότητας μπορούν να ανιχνευθούν κάποιες αντιλήψεις που θα μπορούσαν να προϊδεάσουν για μια τέτοια εξέλιξη. Το 2016 είχε εκδοθεί στη Μόσχα ένας […]

Δεν χωράει αμφιβολία πως η επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ήταν μια πράξη εντελώς αδικαιολόγητη, βάρβαρη και έξω από τα δεδομένα της συμπεριφοράς πολιτισμένων κρατών στον 21ο αιώνα. Η απόφαση του προέδρου Πούτιν να εισβάλει στα εδάφη μιας ανεξάρτητης χώρας δεν δικαιολογείται από κανενός είδους επιχείρημα. Ιδίως μετά την αναγνώριση των δύο κρατιδίων του […]

Ο πόλεμος που ξέσπασε στην Ουκρανία έδωσε κάποια διδάγματα γεωπολιτικής και παραστάσεων για το μέλλον. Ιδιαίτερα σε σχέση με την Ελλάδα και τον γενικότερο ρόλο της Τουρκίας. Για μήνες ακούγαμε και διαβάζαμε αναλύσεις για την περιθωριοποίηση της Αγκυρας και για την κατάρρευση των σχέσεών της σχεδόν με όλους. Συχνά είχα εκφράσει την ένστασή μου για […]

Η πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία έφερε στο φως της πρώτης γραμμής ένα τεράστιο ζήτημα που απασχολεί για αρκετό διάστημα τις κοινωνίες μας. Αυτό είναι το μέλλον της ελευθερίας και η ανάσχεση της αυξημένης επιρροής που ασκούν οι λογής αυταρχικοί ηγέτες που παίζουν σημαντικό ρόλο γύρω μας. Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει είναι η αύξηση των […]

Οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση στη Ρωσία λόγω της εισβολής στην Ουκρανία είναι, σε αντίθεση με προηγούμενες περιπτώσεις, πραγματικά μεγάλης κλίμακας και ικανές να καταστρέψουν τη ρωσική οικονομία. Διότι, βασικά, από όλα όσα παρατηρούμε να γίνονται στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, είναι τα περισσότερο αποτελεσματικά. Ολα τα υπόλοιπα, συζητήσεις δηλαδή και δηλώσεις για […]

Ποιος και πώς δημιουργεί πλούτο σε αυτόν τον κόσμο; Πώς αξιολογείται η αξία αυτού που φτιάχνουμε και πώς αυτή καθορίζεται; Στο πλαίσιο της σημερινής οικονομικής και γενικότερης κρίσης υπάρχει ένα πρόβλημα κρυμμένο σε κοινή θέα. Στον σύγχρονο καπιταλισμό η εξαγωγή αξίας αμείβεται πολύ περισσότερο από τη δημιουργία της. Ενώ αυτή η παραγωγική διαδικασία βέβαια, η […]

Ποιοι είναι ακριβώς οι στόχοι της Ρωσίας στην Ουκρανία; Ενα ερώτημα με εξαιρετικά δυσχερή ξεκάθαρη απάντηση. Οσοι γνωρίζουν αρκετά καλά τη ρωσική πολιτική σκηνή και τους διεθνείς της προσανατολισμούς δυσκολεύονται αφάνταστα να βρουν μια λογική εξήγηση στην εισβολή στην Ουκρανία. Κι όλα πηγάζουν από το γεγονός πως μεσομακροπρόθεσμα δεν διαφαίνονται κάποια κέρδη για τη Ρωσία. […]

ΑνδριανόπουλουΗ πολιτική πρόβλεψη στηρίζεται πάντα σε ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Πέραν της σωστής γνώσης του αντικειμένου, του ιστορικού βάθους και κάποιων βασικών πολιτικών παραμέτρων, απαραίτητος γνώμονας είναι η λογική αλληλουχία. Κινήσεις που δεν στηρίζονται στη λογική είναι σχεδόν αδύνατον να εκτιμηθούν σωστά. Και η τελευταία κίνηση της Ρωσίας να εισβάλει στην Ουκρανία δεν στηρίζεται στη λογική. […]

Βρισκόμαστε μία ακόμη φορά μάρτυρες της πλήρους περιθωριοποίησης της ΕΕ ως σημαντικού πολιτικού πόλου εξελίξεων κι επιδραστικής παρέμβασης. Παρά τις ουσιαστικές προσπάθειες του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν να δώσει ουσία στην παρουσία της, ο ρόλος των Βρυξελλών στην κρίση της Ουκρανίας υπήρξε απόλυτα περιφερειακός. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα όταν το Κρεμλίνο δήλωσε απερίφραστα πως δέσμευση […]

Δεν υπάρχει επιτυχημένη οικονομία τα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που να μη στηρίχθηκε σε μια καταρχήν αποδοχή της λειτουργίας της αγοράς. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα, οι οποίες πέτυχαν θεαματικά πράγματα από τη στιγμή που στράφηκαν σε μεταρρυθμίσεις που άνοιξαν στις οικονομίες τους τις αγορές. Πρέπει […]

Εχουμε φθάσει σε ένα σημείο που τα μέτρα για την κλιματική αλλαγή έχουν αρχίσει να προκαλούν απίστευτη αύξηση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και μια γενικότερη ακρίβεια στα καταναλωτικά προϊόντα. Είναι φανερό πως οι επιστημονικές αδυναμίες στην εκτίμηση των πραγματικών διακυμάνσεων στο κλίμα συνοδεύονται από τραγικά λάθη στη μελέτη των οικονομικών δεδομένων για τις επιπτώσεις […]

Μήπως η πολιτική Μπάιντεν απέναντι στο ζήτημα της Ουκρανίας συνιστά έναν εντυπωσιακό διπλωματικό ελιγμό που θα πετύχει έναν σημαντικό αμερικανικό γεωστρατηγικό στόχο; Σημαντικοί παράγοντες του αμερικανικού κατεστημένου έχουν ευθαρσώς τοποθετηθεί εναντίον της παραπέρα επέκτασης του ΝΑΤΟ. Και ως συνέπεια απορρίπτουν την ένταξη της Ουκρανίας σε αυτό. Ο παλιός γκουρού της αμερικανικής πολιτικής απέναντι στη Σοβιετική […]

Στα πρόθυρα πολεμικής σύγκρουσης φαίνεται να βρίσκεται η Δύση με τη Ρωσία. Μήλον της έριδος είναι το μέλλον της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ επιμένουν πως η Μόσχα σχεδιάζει να εισβάλει και να την καταλάβει. Το Κρεμλίνο, αντίθετα, επιμένει πως δεν προτίθεται να επιτεθεί και να κατακτήσει εδάφη. Μοναδική του επιδίωξη, ισχυρίζεται, είναι η εξασφάλιση της εθνικής […]

Περίμενα να περάσουν λίγες ημέρες από τα θλιβερά γεγονότα του χιονιά, πριν ασχοληθώ με την αντιμετώπιση των καταστροφών. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η κυβέρνηση από νωρίς αναγνώρισε τη σπουδαιότητα του προβλήματος. Κι οδηγήθηκε μέχρι την ίδρυση εξειδικευμένου υπουργείου. Δεν φαίνεται όμως το ζήτημα να έχει σε βάθος μελετηθεί σε όλες του τις διαστάσεις. Η βαρύγδουπη […]

Το τελευταίο πραξικόπημα στο πλούσιο σε υπέδαφος αφρικανικό κράτος Μάλι έφερε στη δημοσιότητα τον ρόλο της ρωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Ομάδα Βάγκνερ. Συχνά στο παρελθόν η παραστρατιωτική αυτή εταιρεία έχει εμπλακεί σε στρατιωτικές επιχειρήσεις σε χώρες όπου λόγω πολιτικών εξελίξεων δεν θα μπορούσε να υπάρξει επίσημη παρουσία κάποιας μεγάλης δύναμης. Αυτό έγινε, μεταξύ άλλων, στη Λιβύη, […]

Η συζήτηση για τις ειρηνικές ή τις φονικές προθέσεις του Ισλάμ δεν κοπάζει. Πολλοί μουσουλμάνοι καλοπροαίρετα υποστηρίζουν πως το Ισλάμ είναι θρησκεία ειρήνης κι αγάπης. Από την άλλη μεριά υπάρχουν πολλοί μελετητές που επιμένουν πως το Ισλάμ αποτελεί μια επιθετική πίστη που στοχεύει στη με κάθε τρόπο επέκτασή του και στην εξουδετέρωση των (πολιτικών και […]

Παρακινδυνευμένοι χειρισμοί στην Ουκρανία από όλους! Δίχως ούτε μία φορά να έχει κάνει δηλώσεις κάποιος ρώσος αξιωματούχος περί προθέσεων εισβολής στην Ουκρανία, σύσσωμη η Δύση δηλώνει έτοιμη να αντιμετωπίσει τη ρωσική επίθεση. Πολιτικοί ηγέτες και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού ομιλούν για επικείμενη εισβολή καθώς και το υψηλό κόστος σε ανθρώπινες ζωές που κάτι […]

Μετά τις τελευταίες αναστατώσεις στο Καζακστάν ήρθε στο μυαλό μου το άγριο κινέζικο Φαρ Ουέστ. H γιγαντιαία επαρχία Σιντζιάνγκ στο ακραίο δυτικό σύνορο της Κίνας που συνορεύει με τις μουσουλμανικές πρώην σοβιετικές δημοκρατίες του Καζακστάν, του Κιργκιστάν και του Τατζικιστάν, με το Αφγανιστάν και πέρα από τα όρη Παμίρ και τις βουνοκορφές του Κ2 και […]

Προ ημερών ξεφύλλιζα, δεν το έχω διαβάσει ολόκληρο ακόμα, το τελευταίο βιβλίο του παλιού γνωστού – από τον καιρό της θητείας μου στο υπουργείο Εξωτερικών κι από τα χρόνια του Κέιμπριτζ – Ντέιβιντ Οουεν, «Γρίφος, μυστήριο και αίνιγμα» (Καστανιώτης, 2021), που αναφέρεται στα 200 χρόνια βρετανορωσικών σχέσεων. Και σκέφτηκα αν κάποιος θα έπρεπε να ασχοληθεί διαχρονικά με […]

Το ξέσπασμα των ταραχών στο μέχρι πρόσφατα θεωρούμενο ως πολιτικά σταθερό Καζακστάν, τα συχνά ερωτήματα για την κατάσταση στο Κιργκιστάν, η θεαματική πρόοδος του Ουζμπεκιστάν, με τον έντονο πλέον φιλοδυτικό προσανατολισμό, και οι μουδιασμένες κινήσεις της Ρωσίας αποτυπώνουν μια καινούργια κατάσταση στις παγωμένες στέπες της Κεντρικής Ασίας. Πολλοί ισχυρίζονται πως οι κινήσεις ενός νέου «μεγάλου […]

Ανάμεσα στα σημεία συγκρουσιακής ανάφλεξης του πλανήτη κρίσιμο ρόλο έχει η Υποσαχάρια Αφρική. Η περιοχή του Σαχέλ, όπως είναι περισσότερο γνωστή. Εκεί για χρόνια μαίνονται εχθροπραξίες, κυρίως ανάμεσα σε ντόπιους ή εισαγόμενους ισλαμιστές που αποσταθεροποιούν τα εκεί εύθραυστα καθεστώτα και προκαλούν τις περισσότερες μεταναστεύσεις αφρικανών μουσουλμάνων προς την Ευρώπη. Νότια από τις τελευταίες απολήξεις της […]

Ο γνωστός συγγραφέας του περίφημου «Μαύρου κύκνου» και της σημασίας τού «πιθανότατα απροσδόκητου» (για το οποίο έχω γράψει παλαιότερα) Nassim Nicholas Taleb ήρθε πάλι στη δημοσιότητα με μια πραγματικά ιδιαίτερη πραγματεία. Το νέο του πόνημα λέγεται «Το κρεβάτι του Προκρούστη» (The Bed of Procrustes, 2021) κι αποτελείται από πολύ ενδιαφέροντες και πρωτότυπους αφορισμούς. Ο αφορισμός […]

Ασυνήθιστα φυσικά φαινόμενα ξεσπούν πάνω από τις χώρες μας. Δημιουργείται έτσι πανικός που τροφοδοτείται από την υστερία που καλλιεργούν τα ΜΜΕ κι ορισμένες επιστημονικές οργανώσεις. Ενώ παλαιότερα ο φόβος αφορούσε την υποτιθέμενη υπερθέρμανση του πλανήτη, οι σχετικές προβλέψεις για τη λεγόμενη «τρύπα του όζοντος» δεν επαληθεύθηκαν. Ετσι τώρα ο πανικός στρέφεται προς τη γενικότερη και […]

Η εκλογή του Ν. Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ αναπτέρωσε πολλές ελπίδες για δυναμική ανασυγκρότηση του γενικώς εννοούμενου ως κεντρώου χώρου στη χώρα. Αυτό που πολλοί στην Ευρώπη θα αποκαλούσαν Σοσιαλδημοκρατία, στην Ελλάδα έχει συρρικνωθεί λόγω πολιτικών αλμάτων της γνήσιας Αριστεράς. Είναι λοιπόν εφικτή μια τέτοια επιστροφή; Από την οπτική γωνία κάποιου που βρίσκεται στην […]

Υπάρχει μια περιοχή του κόσμου όπου μαίνεται ένας ακήρυκτος πόλεμος για πάνω από 25 χρόνια. Ο υπόλοιπος κόσμος ή κάνει πως δεν γνωρίζει ή αδιαφορεί. Κι όμως. Η σύγκρουση στο Τζαμού και στο Κασμίρ, ανάμεσα στις υψηλότερες κορυφές του κόσμου, το Κ2 και το Εβερεστ, είναι ανάμεσα στις κυβερνητικές δυνάμεις της Ινδίας και κάποιες του […]

Είναι εκπληκτικός ο τρόπος που κρύβεται από τον κόσμο η πραγματική αιτία της ακρίβειας, η οποία χτυπάει την πόρτα της εθνικής μας οικονομίας. Περιέργως σπάνια γίνεται αναφορά στον πραγματικό υπεύθυνο των τρεχόντων προβλημάτων και αδιεξόδων. Που δεν είναι άλλος από τα μέτρα για την κλιματική αλλαγή και για την εξασφάλιση «καθαρής» ενέργειας. Ανεξάρτητα από κάθε […]

Πολλοί ανησυχούν, και σε πολλές χώρες, για την ανεξέλεγκτη μετανάστευση. Ιδίως όταν αυτή αφορά μουσουλμάνους από τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική. Σπάνια όμως γίνεται συνειδητά κουβέντα για τα ζητήματα που προκύπτουν από την εισροή, μέσω των μεταναστευτικών ρευμάτων, συνειδητών οπαδών της τζιχάντ που στοχεύουν σε τρομοκρατικές πράξεις. Υπάρχει άγνοια στη Δύση για […]

Στον χώρο των βιβλίων η μάχη για τον ρόλο του κράτους στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην προώθηση της επιχειρηματικότητας δεν παύει ποτέ. Αν και κάπως στο καθαρά ιδεολογικό – πολιτικό επίπεδο η σχετική ανταλλαγή επιχειρημάτων έχει σχετικά κοπάσει, η ελεύθερη από πολλές δημόσιες παρεμβάσεις οικονομία δείχνει να έχει κερδίσει το παιχνίδι – τουλάχιστον στα […]

Οι εχθροί του καπιταλισμού όταν κινητοποιούνται έχουν πάντα στο μυαλό τους την ελεύθερη αγορά και τον φιλελεύθερο καπιταλισμό. Το οικονομικό σύστημα δηλαδή που κυριάρχησε για χρόνια στη Δύση και έγινε μόνιμο καθεστώς στις ΗΠΑ. Με την παρουσία του Ρόναλντ Ρέιγκαν και της Μάργκαρετ Θάτσερ πήρε δυναμικές ιδεολογικές διαστάσεις και επηρέασε δεκάδες χώρες σε κάθε ημισφαίριο […]

Ενα πρόσφατο γεγονός στο Λίβερπουλ της Αγγλίας φώτισε ένα ζήτημα που αφορά κρίσιμα τρέχοντα γεγονότα. Ενας, προφανώς τζιχαντιστής, ζωσμένος εκρηκτικά μπήκε σε ένα ταξί και ζήτησε να πάει στον καθεδρικό ναό της πόλης. Ο οδηγός του ταξί λίγο πριν ολοκληρωθεί η διαδρομή αντιλήφθηκε κάτι ύποπτο. Αφού σταμάτησε ξαφνικά το αυτοκίνητο κλείδωσε τον βομβιστή μέσα και […]

Η κυβέρνηση Μπάιντεν στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνει να παραπαίει. Δείχνει να οδηγείται σε αδιέξοδα, από τα οποία δεν υπάρχει εύκολος δρόμος διαφυγής. Αυτό δεν σημαίνει πως το εκλογικό σώμα που τον στήριξε αναπολεί τον πρώην πρόεδρο Τραμπ. Αλλά οι αδυναμίες της πολιτικής του και η απουσία κάποιου στιβαρού χεριού που να κατευθύνει τις κυβερνητικές αποφάσεις […]

Συμβαίνουν περίεργα πράγματα τελευταία στη χώρα. Ενώ ακούγονται σοβαρές φωνές που θέτουν πολύ κρίσιμα ζητήματα και προβληματισμούς, είτε αποσιωπούνται είτε γίνεται προσπάθεια να απαξιωθούν. Προ ημερών το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), το οποίο, παρεμπιπτόντως, κάνει πολύ σοβαρή δουλειά, διοργάνωσε διαδικτυακή συζήτηση για το νέο αγγλόφωνο βιβλίο των οικονομολόγων Πελαγίδη και Μητσόπουλου για τα προβλήματα και […]

Οταν πριν από χρόνια έγραφα ένα βιβλίο για τις μελλοντικές προοπτικές της ανθρώπινης κοινωνίας («Μετά το μέλλον») και έκανα αναφορά στην Εικονική Πραγματικότητα (Virtual Reality) και στην Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence), φίλοι και σχολιαστές με κατηγορούσαν για ονειροπόληση και ταξίδι στα σύννεφα της φαντασίας. Μάταια εξηγούσα πως σε ταξίδια μου, κυρίως στις ΗΠΑ και στην […]

Πριν από λίγες εβδομάδες έγινε στο Κέντρο Επιστημόνων Woodrow Wilson της Ουάσιγκτον, και στο πλαίσιο του Ινστιτούτου Kennan για τον Πρώην Σοβιετικό Χώρο, η παρουσίαση ενός καινούργιου σημαντικού βιβλίου. Το «Putin’s Labor Dilemma» του Stephen Crowley διερευνά τον φόβο των εργατικών αντιδράσεων που έχει πολύ συχνά εμποδίσει την υιοθέτηση πολλών σημαντικών αποφάσεων που θα οδηγούσαν […]

Από την τελευταία φορά που αναφέρθηκα σε βιβλία έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος. Στο ενδιάμεσο διάστημα έχουν μεσολαβήσει μια μεγάλη περίοδος καραντίνας και ένα ολόκληρο καλοκαίρι. Εχουν έτσι υπάρξει πολλές ενδιαφέρουσες εκδόσεις, σε κάποιες από τις οποίες αξίζει να αναφερθούμε. Δεν μπορώ να κρύψω την προτίμησή μου για τις ιστορικές πραγματείες και τα ιστορικά […]