Πολιτικές

Παρ’ όλες τις φιλότιμες και ειλικρινείς προσπάθειες του αμερικανού προέδρου και της αμερικανικής διπλωματίας να δείξουν την προθυμία τους να διαβουλευθούν με τους ευρωπαίους εταίρους, το σκηνικό της Γενεύης θυμίζει έντονα τις πρώτες δεκαετίες του Ψυχρού Πολέμου

Την έλευση του 2022, εκτός από ευχές, συνοδεύουν σενάρια και υποθέσεις. Σενάρια και υποθέσεις εκλογικές. Στον τρίτο χρόνο της κυβερνητικής θητείας, είναι λογικό. Η πολιτική «δυναμική» των πραγμάτων, είτε ως κίνηση, είτε ως στασιμότητα, φέρει μέσα της αυτό το ζήτημα. Δεν είναι καθόλου θεωρητική λοιπόν η συζήτηση που ήδη άνοιξε. Θα είχε μικρή πολιτική αξία […]

Η πρόσφατη αντιπαράθεση περί κατευνασμού ή αναχαίτισης της Τουρκίας (βλ. «Η Παγίδα της Ερντογανοποίησης» Ι.Κ. Πρετεντέρης, «ΤΟ ΒΗΜΑ» 9/1/2022, Π.Κ. Ιωακειμίδης «Αναχαίτιση Τουρκίας και φινλανδοποίηση Ελλάδας…», «ΤΑ ΝΕΑ» 12/1/2022) θέτει μετά επιτάσεως την τεκμηριωμένη απάντηση στο ερώτημα: είναι η Τουρκία στρατιωτικά αναχαιτίσιμη από την Ελλάδα; Η απάντηση είναι ναι υπό προϋποθέσεις, κάποιες από τις οποίες […]

Μέσα στην κορύφωση της πανδημίας, με την Ομικρον να μην έχει αφήσει ρουθούνι, τους ειδικούς να είναι διχασμένοι, την κυβέρνηση να μαδάει τη μαργαρίτα και την ενεργειακή κρίση να σφυροκοπά αδιακρίτως, εμφανίζεται ξανά η μοιραία κατάσταση στον χώρο των πανεπιστημίων. Αυτό σημαίνει απλώς ότι το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο και, προφανώς, η αντιμετώπισή του τουλάχιστον […]

Μεθαύριο τα παιδιά μας και οι εκπαιδευτικοί επιστρέφουν στις τάξεις. Εύχομαι με όλη την καρδιά μου, καλή επιστροφή. Οταν πραγματοποιείται σε τέτοιες υγειονομικές συνθήκες, χρειάζονται την ευχή μας. Χρειάζονται φυσικά περισσότερο πράξεις. Εχουν γίνει; Μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό, η κυβέρνηση είχε στη διάθεσή της 18 μήνες να οργανώσει την κατά το δυνατόν ασφαλέστερη επαναλειτουργία της […]

Το 2022 ξεκίνησε όπως έκλεισε το 2021. Με ακραία ρητορική από μεριάς της Αγκυρας περί αποστρατιωτικοποίησης ελληνικών νησιών, με τη δημοσιοποίηση βίντεο που παρουσιάζει τούρκους κομάντο να κολυμπούν την απόσταση που χωρίζει τα τουρκικά παράλια από το Καστελλόριζο (σε συνέχεια σχετικής δήλωσης του Ακάρ) και τέλος με ένα ακόμη παραλήρημα του κυβερνητικού εταίρου, Μπαχτσελί, και […]

Με τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του Κορνήλιου Καστοριάδη (Κωνσταντινούπολη 1922 – Παρίσι 1997), έχουν εκδοθεί ήδη τουλάχιστον δύο σοβαρές βιογραφίες στα γαλλικά, έχουν εκπονηθεί διδακτορικές διατριβές και έχουν γίνει πάμπολλα αφιερώματα στον κορυφαίο στοχαστή και φιλόσοφο. Στο τεύχος 31 της επιστημονικής επιθεώρησης «Νέα Κοινωνιολογία» [φθινόπωρο 2000, στο Διαδίκτυο στην ιστοσελίδα sociology.gr], αφιερωμένο […]

Σύμφωνα με το Nordic Monitor (30/12/2021), η Τουρκία προωθεί πρόγραμμα παραγωγής προηγμένων οπλικών συστημάτων περιλαμβανομένων όπλων μαζικής καταστροφής (WMD), πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς και ίσως πυρηνικών όπλων παραβιάζοντας τη συνθήκη μη διάδοσης (ΝΡΤ). Με την ευκαιρία λοιπόν αυτή ας ξεκαθαρισθεί: η εφαρμοσμένη πολιτική της Αθήνας στο σκέλος της αναχαίτισης (containment) της Τουρκίας από του να καταστεί […]

Οι ισχυρισμοί περί προκλητικότητας και μαξιμαλιστικών επιδιώξεων της Ελλάδας αντικατοπτρίζουν την τουρκική επιδίωξη αντιστροφής της εικόνας της πραγματικότητας. Αντιλαμβάνεται η Αγκυρα τον αρνητικό αντίκτυπο των κινήσεών της αυτών στη Δύση, ελπίζει όμως να εκμεταλλευθεί την επιφανειακή – κατά κανόνα – προσέγγιση τρίτων των θεμάτων που η ίδια προβάλλει και την επιθυμία τους να μην απολέσουν την τουρκική […]

Το 2022 μπήκε με λιγότερη μεν όξυνση στο πεδίο αλλά με δύο εξόχως δυσοίωνες εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά: πρώτον, η (έωλη) διασύνδεση που κάνει η Αγκυρα ανάμεσα στην αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αν. Αιγαίου και στην ελληνική κυριαρχία τους και δεύτερον, οι πολύ πρόσφατες διακηρύξεις ότι (δήθεν) η Ελλάδα ετοιμάζει… πόλεμο εναντίον της Τουρκίας! Ως εάν […]

Η διάλυση της ΕΣΣΔ, τον Δεκέμβρη του 1991, αποτέλεσε την τελική πράξη στη διαδικασία της αντεπανάστασης που είχε ξεκινήσει πολλά χρόνια πριν. Αποδείχτηκε ότι η πολιτική της «περεστρόικα» δεν ήταν πολιτική «ανασυγκρότησης του σοσιαλισμού», αλλά πολιτική ανατροπής του και μάλιστα «από τα μέσα» και «από τα πάνω», δηλαδή με ευθύνη του ίδιου του ΚΚΣΕ και […]

Στις προηγμένες Δημοκρατίες της Ευρώπης η συναίνεση στα βασικά θέματα που απασχολούν τις κοινωνίες τους είναι καθήκον αυτονόητο. Περιορίζομαι να αναφερθώ μόνο στις μεσογειακού ταμπεραμέντου χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος και η Πορτογαλία, για τις συναινετικές και τελικά σωτήριες συμπεριφορές τους κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Στη χώρα μας, αντίθετα, αφήνιασαν. […]

Τους τελευταίους μήνες γίνεται μία συζήτηση για το ποσοστό των δαπανών για την άμυνα και την ασφάλεια σε αντιδιαστολή με αυτό για την υγεία. Το κλασικό απλουστευτικό δίλημμα «κανόνια ή βούτυρο» το συναντάμε στις μέρες ως σύνθημα «ΜΑΤ παντού, ΜΕΘ πουθενά», το οποίο έχει ακουστεί μέχρι και στο Κοινοβούλιο. Στην αρχή, στο στόχαστρο της κριτικής, […]

Οι εκλογές για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ τάραξαν τα λιμνάζοντα νερά της πολιτικής ζωής. Η προσέλευση των πολιτών ήταν πρωτοφανής. Υπερέβη τους  κομματικούς και προσωπικούς μηχανισμούς. Το μήνυμα που εκπέμπει είναι, ότι ο κεντροαριστερός κόσμος αναζητά τη δική του αυθεντική πολιτική έκφραση. Το μετεκλογικό σκηνικό που είχε στηθεί μετά το 2019 αποδεικνύεται πως δεν είναι […]

Αν στρέψει κανείς το βλέμμα μερικές εβδομάδες πριν και πιάσει από κει το νήμα μπορεί να καταγράψει τα γεγονότα. Η Φώφη σηματοδότησε το πλαίσιο για την ενότητα και την προοπτική της παράταξης. Ο Γ. Παπανδρέου συνέβαλε αποφασιστικά στη διεύρυνση του ακροατηρίου και την πολιτικοποίηση της διαδικασίας. Ο Α. Λοβέρδος ολοκλήρωσε μια προσπάθεια επίμονη που ξεκίνησε […]

Η τελευταία  δεκαετία ήταν εξαιρετικά πυκνή σε γεγονότα κρίσιμης σημασίας, τα οποία άλλαξαν τις προτεραιότητες της χώρας. Δεν πρόκειται μόνο για τη δημοσιονομική εξυγίανση και την αναδιάρθρωση των δομών του κράτους, προκειμένου αυτό να λειτουργήσει αποδοτικότερα και να είναι βιώσιμο σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Πολλά δεδομένα μεταβλήθηκαν στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και στο μείζον ζήτημα […]

Το Δόγμα της Ουδετερότητος  αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της ελβετικής εξωτερικής πολιτικής. Το εισηγήθηκε στο πολιτικό σύστημα της χώρας των Αλπεων ο Ιωάννης Καποδίστριας, προκειμένου να λύσει τον διχασμό των Ελβετών μεταξύ των υποστηρικτών και των αντιπάλων του Βοναπάρτη. Η Ουδετερότης απέφερε μέγιστα οφέλη στην Ελβετία, στον 20ό αιώνα την κράτησε έξω από δύο Παγκοσμίους […]

Το να μειώνεις τα κονδύλια για την υγεία στον προϋπολογισμό του ’22, τη στιγμή που σημαίνει παγκόσμιος συναγερμός για την υπερδιασπορά της μετάλλαξης Ομικρον, σημαίνει ότι οι ιδεοληπτικές σου εμμονές για μικρή κρατική συμμετοχή ακόμα και στο αγαθό της δημόσιας υγείας είναι αθεράπευτες. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο η περίφημη μελέτη Τσιόδρα – Λύτρα βρέθηκε, […]

Εχοντάς το υποσχεθεί από τότε που ήταν υποψήφιος για την προεδρία, ο Τζο Μπάιντεν συγκάλεσε τη Σύνοδο για τη Δημοκρατία συγκεντρώνοντας, διαδικτυακά, 111 ηγέτες απ’ όλον τον κόσμο για να συζητήσουν τρόπους αντιμετώπισης των αυταρχικών καθεστώτων, την καταπολέμηση της διαφθοράς και την κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε εκείνους που έμειναν χωρίς πρόσκληση περιλαμβάνονταν τόσο σύμμαχοι, […]

«Αν τα Δυτικά Βαλκάνια δεν γίνουν Ευρώπη, τότε θα ξαναγίνουν Βαλκάνια με την κακή έννοια του όρου» επαναλαμβάνει διαρκώς ο Νίκος Δένδιας, θέλοντας να υπογραμμίσει τις ανησυχίες για τις εξελίξεις, αλλά και την αναγκαιότητα να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία των χωρών της περιοχής, με την ΕΕ να εμφανίζεται δυσκίνητη και απρόθυμη να υλοποιήσει τις υποσχέσεις […]

Τα 2.959 χιλιόμετρα που χωρίζουν στον χάρτη την Αθήνα με τη Μόσχα δεν αποτέλεσαν ποτέ εμπόδιο στις σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας. Με τη Ρωσία άλλωστε μας συνδέουν πολλά. Ιστορικά, πολιτιστικά, θρησκευτικά. Ωστόσο, το σύγχρονο πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί στις ελληνορωσικές σχέσεις διέπεται από ένα διαφορετικό πολυεπίπεδο πλαίσιο συνεργασίας. Πολιτικό, επενδυτικό και, όπως διαπίστωσα πηγαίνοντας στη […]

Η εξωτερική πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων υπακούει σε συγκεκριμένο σχεδιασμό: πρώτα η υπογραφή της ελληνογαλλικής συμφωνίας, στη συνέχεια η επέκταση των στρατιωτικών βάσεων των ΗΠΑ σε όλη την επικράτεια και η ελληνοαμερικανική συμφωνία. Τώρα, στη σύνοδο υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ βλέπουμε ότι ως μία από τις περιοχές δράσης του αναδεικνύεται εντονότερα η υποσαχάρια Αφρική. Εκεί […]

Είμαστε χωρίς αμφιβολία στην πιο κρίσιμη και δραματική φάση της πανδημίας. Ο έλεγχος έχει χαθεί, η πίεση στο ΕΣΥ είναι αφόρητη και είναι ορατές οι «παράπλευρες απώλειες» (αποτρέψιμοι θάνατοι) από την αδυναμία των δημόσιων δομών να ανταποκριθούν στις υπόλοιπες υγειονομικές ανάγκες της κοινωνίας. Οι συνθήκες «πολεμικής ιατρικής» στα νοσοκομεία και οι καθημερινές απώλειες 90-100 ανθρώπων […]

Τούτες τις μέρες το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται μπροστά στην πρόκληση της ανάταξής του από τα πέτρινα χρόνια που προηγήθηκαν. Η τραγική απώλεια της Φώφης Γεννηματά και κυρίως συγκεκριμένα στοιχεία της προσωπικότητάς της άλλαξαν σημαντικά τη σχέση του ΠΑΣΟΚ με την κοινωνία που είχε παγιωθεί τα τελευταία χρόνια. Την ίδια ώρα ο ούριος άνεμος για τη σοσιαλδημοκρατία […]

Επικίνδυνη κατάσταση διαμορφώνεται στη Βαλκανική. Σοβαροί παράγοντες της ελληνικής πολιτικής σκηνής και διανόησης επισημαίνουν με τον δημόσιο λόγο τους όσα ενδέχεται να συμβούν είτε απόάνοες εθνικιστές και αφελείς είτε από «αισιόδοξους» καιροσκόπους που υποθέτουν ότι οι εξελίξεις στην πολιτική σκηνή των Σκοπίων ευνοούν τις προσδοκίες τους για την ανατροπή των μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας […]

Μεσούσης της εσωκομματικής προεκλογικής περιόδου στο ΚΙΝΑΛ είναι επιτακτικό να συζητηθούν πολιτικές. Αναμφίβολα τα πρόσωπα φέρουν απόψεις από το παρελθόν εκφρασμένες λεκτικά ή και εφαρμοσμένες. Ομως δεν προδικάζουν αναγκαστικά το μέλλον. Γι’ αυτό ενδιαφέρει η ανάπτυξη προτάσεων πολιτικής στις ημέρες που ακολουθούν. Θα ‘χει ενδιαφέρον να καταγραφούν απόψεις ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες στο κοντινό μέλλον, απαλλαγμένες από […]

Η κρίση της νόσου Covid-19 έγινε αισθητή σε όλα τα κράτη μέλη, αλλά ο αντίκτυπος ήταν διαφορετικός. Μια συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τον εμβολιασμό επέτρεψε στην Ενωση να επιτύχει πολύ καλά αποτελέσματα και να συνέλθει αρκετά σύντομα από το σοκ της πανδημίας. Ο στόχος του εμβολιασμού του 70 % του πληθυσμού της Ενωσης συνεπαγόταν ένα […]

1Ας δούμε τη μεγάλη εικόνα της σημερινής πολιτικής συγκυρίας. Οι πολίτες έχουν στην ουσία δύο επιλογές: ‘Η τη συνέχιση των πολιτικών της κυβέρνησης Μητσοτάκη που απροκάλυπτα πλέον υπηρετεί τις συστημικές δυνάμεις. Ή την προοδευτική διακυβέρνηση που διεκδικεί την αλλαγή του παραγωγικού και κοινωνικού μοντέλου. Με στήριξη της εγχώριας παραγωγικής βάσης και των συντελεστών που τη […]

Η πραγματική ανησυχία των πολλών είναι το ενδεχόμενο ενός νέου εγκλεισμού. Ακούγεται – και είναι – παράδοξο να μην τρομάζουν περισσότερο οι τόσες απώλειες. Υπάρχουν δύο λόγοι. Ο ένας, αυτονόητος, είναι ότι αυτό θα συμβεί αν η «Δ» φάση της Covid καταστεί ανεξέλεγκτη. Ο δεύτερος, γιατί δεν υπάρχουν περιθώρια μιας νέας βουτιάς στην οικονομία με μεγαλύτερο κρατικό […]

Οι κοινωνίες εκλαμβάνουν τον τρόπο συμπεριφοράς τους ως φυσιολογικό. Οι ειδικοί την τάση αυτή την αποκαλούν habitous. Οτι είναι δικό μας είναι και εντάξει! Το οξύμωρο, αν υπάρχει, το βλέπουν οι άλλοι, οι ξένοι, οι «εκτός». Οταν εγκατασταθήκαμε στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1970, αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι οι Αθηναίοι δεν έκαναν […]