Η Μαίρη Μηνά ήρθε πρώτη στο ραντεβού. Καθόλου παράλογο. Το Παγκράτι, άλλωστε, πολύβουο ασφαλώς, είναι εξαιρετικά κοντά στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. «Προάγει την ομαδική δουλειά το Ωδείο και δεν το υποστηρίζω επειδή εμπλέκομαι. Σημασία έχει η σύνθεση» λέει εν είδη καλωσορίσματος και άλλωστε από εκεί αποφοίτησε. Λίγη ώρα μετά, καταφθάνει χαμογελαστή μολονότι έμπλεξε σε (αναπόφευκτη) κίνηση στη Λεωφόρο Κηφισίας η Αρτεμις Ιγνατίου. Η αγκαλιά των δύο γυναικών στο πατάρι του Lost ήταν τόσο θερμή ώστε η αντίδραση ήρθε από μόνη της. «Καλά, πόσον καιρό είχατε να τα πείτε;». «Το είχαμε, προφανώς, και οι δύο ανάγκη» απαντούν με μια φωνή.

Παραγγέλνουν τσάι. Η ηθοποιός δεν θέλει κάτι να φάει – έχει, εξάλλου, παράσταση αργότερα. «Ποιο είναι το πιο δυνατό στοιχείο που πρέπει να έχει μια πρωθιέρεια;» είναι το εναρκτήριο λάκτισμα της κουβέντας. «Να είναι η Μαίρη Μηνά, τα έχει όλα. Την είχα μαθήτρια. Το φως στα μάτια της. Από το ’11. Εχει το ήθος, την παρουσία, την τεχνική στη φωνή της και πάνω απ’ όλα ψυχή. Το φως μέσα της. Ενα ώριμο κορίτσι, σοφό, με παιδικότητα ήταν τότε. Η επόμενη στα μάτια μου όταν θα ερχόταν η ώρα» λέει η Ιγνατίου. Η Μηνά ανταποδίδει τα κομπλιμέντα. «Τεράστια ασφάλεια αυτό που νιώθω έχοντας τέτοια δασκάλα. Εμπιστοσύνη και παράλληλα εμπειρία που σου μεταδίδει όσα πρέπει να εμφυσήσει και έμπνευση ώστε να ελευθερωθείς ο ίδιος. Είναι τελετή που έχει ισχυρή και βαθιά σημασία ώστε να το διαχειριστείς. Η Αρτεμις σού υπενθυμίζει όχι προτείνοντας ή διδάσκοντας αλλά από την ίδια της τη στάση διαπιστώνεις ότι είναι πέρα από παράσταση, μια αναβίωση ενός πράγματος, κινητήριος δύναμη το φως. Μαθητεύεις χωρίς να σε μαθητεύει η ίδια. Είναι κάτι που δίνει έμπνευση. Και το κάνει σταυροβελονιά!».

Η σκυτάλη πάντα στα χέρια της Μηνά. «Κρατάω έναν χώρο μέσα μου για τη στιγμή που θα συμβεί. Οραματίζομαι τι θα γίνει, θέλω έναν κενό χώρο συνειδητά και σκέφτομαι πράγματα προσωπικής φύσης, να εισπνεύσουμε τον Ναό». «Η Επίδαυρος όπου έχει παίξει η Μηνά βοηθά τεχνικά και ενεργειακά. Δεν υπάρχει καλύτερος χώρος στον κόσμο», παρεμβαίνει η χορογράφος και συμπληρώνει πως «δίνει ενέργεια, αναδεικνύει, κάθε τι». Και προχωρά ακάθεκτη η Αρτεμις Ιγνατίου. «Ολο αυτό που δημιουργείται μέχρι να κατέβουμε στην Αρχαία Ολυμπία είναι στεγνό και το εξελίσσω μαζί με τους χορευτές που βάζουν την προσωπική τους πινελιά. Η ομάδα είναι το παν, κανείς δεν φτάνει μόνος του κάπου. Εκεί θα δώσω ενεργειακές οδηγίες. Συνδεόμαστε με τη γη. Είναι ιερή. Πού καταλήγει όλο αυτό; Στην ειρήνη. Ο λόγος ύπαρξης είναι να στείλουμε αυτό το μήνυμα. Ο κενός χώρος γεμίζει επειδή βγάζεις ό,τι δεν μπορείς να φανταστείς. Σαν ενέργεια, σαν σύνθεση, σαν υποκριτική, σαν ομάδα».

«Πάντα υπάρχει plan B»

Στη ροή της κουβέντας, η έμπειρη Ιγνατίου αναλογίζεται «τις αμέτρητες τελετές που έχω κάνει, κάθε μια διαφορετική από την άλλη. Να ξέρετε όμως πως οι μεγάλες αλλαγές φέρνουν και μεγάλες αντιδράσεις. Οταν πήγα σε αυτή τη θέση, ήθελα να αλλάξω κάτι αλλά ο κόσμος να το δεχθεί μαλακά. Το 2008 το έκανα μόνη μου και νομίζω πως οι ίδιοι οι χορευτές χρειάζονται η αλλαγή να είναι σταδιακή». Ρωτώ αν υπάρχει κάτι απρόβλεπτο. Το πέταγμα μιας σφίγγας, για παράδειγμα. Η Μαίρη Μηνά απαντά με «ναι, ναι», χαμογελά, ενώ η Ιγνατίου λέει μονομιάς «μη μου την αγχώνετε, έχουν συμβεί πολλά απρόβλεπτα που δεν έχουν βγει προς τα έξω, τα έχουμε κρατήσει αυστηρά μέσα στην ομάδα. Υπάρχουν απρόβλεπτες ιστορίες, στο παρελθόν έζησε τέτοια η Μαίρη και επιλέξαμε να μην τα πούμε δημόσια, αφορούν και άλλους. Πάντα όμως υπάρχει plan b». «Μπορεί να έχει συννεφιά ή να φυσάει, τα αντιμετωπίζουμε» λέει η Μηνά. Και συμπληρώνει όταν καλείται να απαντήσει αν είναι έτοιμη. «Δεν νομίζω πως θα το πω ποτέ. Δεν είναι ποτέ κάποιος προετοιμασμένος για να το πει. Είναι σαν μια βουτιά από ψηλά, παίρνεις μια μεγάλη ανάσα, κρατάς τα χέρια των διπλανών σου και πας σε μια ελεύθερη πτώση και ξέρεις ότι μπορείς για κάποια δευτερόλεπτα να πετάξεις και θα είναι μαγικό. Δεν έχει σημασία να πάνε όλα περίφημα και τέλεια. Ολα καλοδεχούμενα, δεν μπορείς να τα βάλεις με την τύχη ή με τις συγκυρίες. Εχεις μια μεγάλη θέληση να κάνεις τη βουτιά και όχι μόνος σου, αυτό είναι το ωραίο». Πόσα, όμως, είναι τα στελέχη της ομάδας; «Συνολικά 120 άτομα. Οι κοπέλες 35. Εχει σημασία η αναλογία για το τι πάει να δείξει η χορογραφία. Εφέτος είναι πέντε ηθοποιοί και 13 αγόρια. Η τελετή κρατά περίπου μία ώρα. Η δε χορογραφία με μουσική 9½ λεπτά» τονίζει η Ιγνατίου.

Τι έχει δυσκολέψει τη Μηνά; «Στην καριέρα μου;». «Οχι, σε αυτό που ετοιμάζετε. Θέλετε να πείτε «στην καριέρα μας;»» συνεχίζω. Γελά με έναν ωραίο τρόπο και εξηγεί: «Το δύσκολο είναι η αίσθηση ευθύνης. Κάτι υπερβατικό. Εχεις την ευθύνη μέσω της ομάδας να φέρεις τη Φλόγα που θα ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και θα συντροφεύσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι το βάρος της ευθύνης. Να έχει εκκίνηση όσο το δυνατό δυνατή, όλα τα άλλα είναι δυσκολίες που έχει η ίδια η ζωή, πώς να κινήσεις το σώμα, αλλά αυτά δεν είναι επί της ουσίας.  Ερχεσαι αντιμέτωπος και τις υπερβαίνεις. Αλλά το αίσθημα της ευθύνης είναι θεωρητικό, στη διανόηση, θέλεις συνοδοιπόρους να σε καταλαγιάζουν όταν αυτό θεριεύει ή το αφήνεις να εκτονώνεται γιατί θα συμβαίνει για κάποιον λόγο».

Ενα διάλειμμα στην εξιστόρηση της τελετής, ίσως απαραίτητο. «Ολυμπιακούς βλέπατε;». Πρώτη η Μαίρη Μηνά λέει «πάρα πολύ, θέλω να σκεφθώ όμως μια αθλήτρια που θυμάμαι».  Πανέτοιμη, ωστόσο, έδειξε για την ερώτηση η Αρτεμις Ιγνατίου: «Προέρχομαι από αθλητική οικογένεια. Ο πατέρας μου επαγγελματίας ποδοσφαιριστής στη Δόξα Δράμας, εποχή Λουκανίδη, Γρηγοριάδη, Ιγνατίου. Ο αθλητισμός η ζωή μας. Μεγάλωσα στα γήπεδα και δεν θα ξεχάσω ποτέ τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας. Ο Μίσα, η πιο ωραία μασκότ της Ιστορίας, όταν έσβησε η Φλόγα δάκρυσε. Πολύ δυνατή εικόνα. Οπως και η γνωριμία με την Ισινμπάγεβα». Να και οι θύμησες από τη Μηνά. «Ημουν παιδί και έβλεπα με ανοιχτά παράθυρα στην επαρχία τους Αγώνες με τους γονείς μου. Το φαινόμενο Βούλα Πατουλίδου και την περίφημη φράση που έγινε σλόγκαν και χτυπά σε όλους μας με έναν τρόπο βαθιά συγκινητικό. Ως παιδί αισθανόμουν δέος απέναντι σε αυτά τα σώματα και τα μυαλά. Εφτιαχναν κάτι ηρωικό και με ξεπερνούσε αυτό ως παιδί».

«Γίνεται κάτι μαγικό»

Τι αποτύπωμα, άραγε, πρόκειται να αφήσει στην τόσο ταλαντούχα ηθοποιό ο σημαντικός ρόλος που κοντοζυγώνει; «Είναι νωρίς να το πω. Αλλά έχοντας ξαναζήσει μέσα στην ομάδα, λέω πως είναι κάτι που σε συντροφεύει αν όχι για πάντα, για πάρα πολλά χρόνια. Είναι ανεξίτηλη η αίσθηση από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι. Τώρα, κρατώντας την ευθύνη της πρωθιέρειας, θα είναι ακόμη πιο δυνατό». Τι λέει η χορογράφος;

«Κάτι γίνεται μαγικό στο Πρυτανείο και μας ταξιδεύει στην Αρχαία Ελλάδα. Είναι λες και περπατάμε κάποιους πόντους πάνω από το πάτωμα. Νόμιζα πως συμβαίνει μόνο σε μένα, επικοινώνησα όμως με όλη την ομάδα, με δάκρυα στα μάτια και όλοι αισθάνονταν κάτι ανάλογο. Μεγάλη η συγκίνηση».

Η σκέψη ήταν έντονη. Το μυαλό πήγαινε κατευθείαν στην τελετή. Αλλά διάολε, πώς να μη ρωτήσεις για τις ενδυμασίες και την κουβέντα που άνοιξε το τελευταίο διάστημα και το «είναι – δεν είναι ωραίες και ταιριαστές»; Κοιτάζονται μεταξύ τους. Η απάντηση από την Ιγνατίου: «Οι ενδυμασίες, ο ρουχισμός, η φορεσιά και όχι οι στολές, γιατί στολές φορούν οι ομάδες, έχουν αλλάξει. Το 1936 η ενδυμασία ήταν ένα πολύ κοντό φορεματάκι στυλ κομπινεζόν. Περπατούσαν όλες ξυπόλυτες. Αργότερα, το ’48 ή το ’52 φορούσαν σκούρο μπορντό εσώρουχο και πάλι κοντές ενδυμασίες. Το ’52 νομίζω ξανά πολύ κοντές με χαμόγελο. Το ’64 εκείνες του Αντώνη Φωκά και ήταν μακριές και θύμιζαν τον χιτώνα της αρχαίας εποχής, μετά κοντές του Γεράρδου, αργότερα ήρθε η ενδυματολόγος του θεάτρου, η Χρυσικοπούλου, που έφερε τύπου χλαμύδας και το 2016 είχαμε την όγδοη ενδυμασία, εκείνη τη φορά της Ελληνοκύπριας Ελένης Κυριάκου. Σε κάθε αλλαγή, όπως η τωρινή, οι αντιδράσεις είναι έντονες. Η σχεδιάστρια μόδας Μαίρη Κατράντζου, παγκοσμίου φήμης, έφερε μια φρέσκια ιδέα. Ζητήσαμε κάτι δικό της και αυτό το ρούχο έχει μια πολύ ωραία λειτουργία, έχει μια ευκολία να κινηθείς και μοιάζει όλο αυτό με ένα θρόισμα φύλλου».

Πόσες ώρες δοκιμών απαιτούνται; Ο λόγος στη Μαίρη Μηνά. «Χρειάζεται να είμαστε συντονισμένες. Οσα πράγματα κι αν κάνουμε, για όσα κι αν προνοήσουμε, μόνο όταν πάμε στην Αρχαία Ολυμπία θα είμαστε 100% σίγουρες. 6 Απριλίου θα πάμε και θα κάνουμε πρόβες για περίπου 10 ημέρες, καθώς 16 Απριλίου είναι η τελετή Αφής. Εκεί μπαίνεις στο κλίμα, έχεις αίσθηση του χώρου και της ατμόσφαιρας, μπαίνουν όλα στη θέση τους. Η καλλιτεχνική διευθύντρια από το 2008 και μετά, με τις αξέχαστες τελετές Αφής, η Αρτεμις Ιγνατίου, δεν μπορούσε να μη φέρει στο νου τις δυσκολίες της ομάδας που λες και κάνει εδώ σε… άλλο γήπεδο προπόνηση, ακόμη και σε επικλινές έδαφος.

Ρεκόρ τηλεθέασης

Πώς έκλεισε την κουβέντα η Μαίρη Μηνά; «Μακάρι όσοι θα παρακολουθήσουν την τελετή…». «Θα είναι εκατομμύρια», της θυμίζω για να παρέμβει η Αρτεμις Ιγνατίου με ένα γνώριμο «μην την αγχώνετε, αλλά στην τελετή Αφής υπάρχει ρεκόρ τηλεθέασης που αγγίζει την πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Βιέννης». «Παραδόξως το ακούω ψύχραιμα. Συνήθως έχω άγχος σε κάθε παράσταση. Οχι μόνο σε κάθε πρεμιέρα.

Και για σήμερα έχω άγχος. Ετσι καλωσορίζω και το αναπάντεχο. Αν δεν έχω άγχος κινδυνεύω και κάτι θα πάει στραβά. Με το άγχος είμαι alert για τους συμπαίκτες και τον εαυτό μου, έτσι θα είμαστε δημιουργικοί» λέει η Μηνά και επανέρχεται στην ομαδικότητα. «Είμαι βαθιά συναισθηματικός άνθρωπος. Δεν θα είχε την ίδια συγκίνηση η εμπλοκή αν καρπώνομαι κάτι ατομικά. Πολλαπλασιάζεται η ηδονή και η ευχαρίστηση όταν έχεις να κάνεις με ανθρώπους. Γεύεσαι πιο μεγάλες απολαύσεις, μεγάλες αξίες. Μακάρι όσοι παρακολουθήσουν την τελετή να διαισθανθούν τη συγκίνησή μας και το πώς στεκόμαστε στην τελετή. Μακάρι αυτό που λέει η επίκληση να ριζώσει στην πραγματικότητά μας». Η ώρα είχε περάσει. Η Μηνά έπρεπε να φύγει. Η παράσταση «Ασχημος», εκεί όπου ξεχωρίζει μαζί με τον Ορφέα Αυγουστίδη, λες και καλούσε την πρωταγωνίστριά της. Το ραντεβού για την Αρχαία Ολυμπία κλείστηκε με συνοπτικές διαδικασίες. Τα φώτα, τότε, όλα θα πέσουν στην Ελλάδα και στις γυναίκες που ονειρεύονται τη στιγμή.