«Προσπαθούν να μας σταματήσουν με τον συνήθη εκβιασμό των spreads που ανεβαίνουν, των μετοχών που πέφτουν και ευρωπαϊκές απειλές» έγραψε ο Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης της Λέγκας, στο Facebook. «Αυτή τη φορά η αλλαγή έρχεται».

Πλέον έχει σχηματίσει κυβέρνηση μαζί με τον ηγέτη του λαϊκιστικού Κινήματος Πέντε Αστέρων Λουίτζι ντι Μάιο. Και όπως δείχνει η αναφορά του Σαλβίνι, ο κυβερνητικός συνασπισμός στην Ιταλία θα εκπροσπήσει ένα νέο ευρωσκεπτικιστικό κίνημα ικανό να προκαλέσει αναταραχή στις αγορές και στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Στην πραγματικότητα, ο Σαλβίνι έχει ήδη ανακοινώσει τον «δεύτερο γύρο» στην ευρύτερη μάχη μεταξύ του ιταλικού λαϊκισμού και του ευρωπαϊκού καθεστώτος. Ο πρώτος γύρος τελείωσε τον Νοέμβριο του 2011, όταν η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί χρησιμοποίησαν τις ανησυχίες των αγορών για να εξαναγκάσουν σε παραίτηση από την πρωθυπουργία τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Εκτοτε, ο ευρωσκεπτικιστικός λαϊκισμός βρίσκεται σε άνοδο, ιδιαίτερα στην Ιταλία, λόγω της έντονης στάσης του στο θέμα των μεταναστών και της προσφυγικής κρίσης.

Το πρόσφατο πολιτικό δράμα στην Ιταλία εξελίχθηκε με φόντο τις πολιτικές αλλαγές σε όλη την Ευρώπη. Ομως μια ιταλική κυβέρνηση στην οποία συνδυάζονται δύο διαφορετικά είδη λαϊκισμού θα αποτελεί σοβαρή απειλή για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, επειδή θα μπορούσε να γίνει ο πυρήνας μιας νέας ομοσπονδίας λαϊκιστών και ευρωσκεπτικιστών που μέχρι τώρα λειτουργούν ξεχωριστά. Δεν θα βρίσκονται διασκορπισμένοι σε διαφορετικές ομάδες ξενοφοβικών πολιτικών της Δεξιάς και πολιτικών της Αριστεράς που αντιτίθενται στη λιτότητα.

Ολα αυτά συμβαίνουν στη σκιά των εκλογών για το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα διεξαχθούν την επόμενη χρονιά –το πιο πιθανό είναι ότι θα γίνουμε μάρτυρες της ανόδου των λαϊκιστικών κομμάτων σε όλη τη Γηραιά Ηπειρο. Οι ευρωπαϊοι λαϊκιστές θα ήθελαν πολύ να δημιουργηθεί ένα Κοινοβούλιο που θα μισεί τον εαυτό του –δηλαδή ένα στο οποίο η πλειοψηφία των βουλευτών θα αντιτίθεται με την ίδια την ύπαρξη του θεσμού τον οποίο υπηρετούν. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στη σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων οργάνων της ΕΕ που παραδοσιακά δεν επηρεάζονται από τις πολιτικές αντιπαραθέσεις σε εθνικό επίπεδο.

Ενώ κινητοποιούνται οι δυνάμεις του λαϊκισμού, το ίδιο γίνεται και από την άλλη πλευρά, κυρίως με τη νίκη του Εμανουέλ Μακρόν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές πέρυσι. Ο Μακρόν εισήγαγε ένα νέο κύμα σκέψης για την Ευρώπη –και όπως οι λαϊκιστές, εκπροσωπεί την αλλαγή και όχι το status quo. Η θέση του να μη δέχεται τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ Αριστεράς – Δεξιάς και μεταξύ ενσωμάτωσης και εθνικής κυριαρχίας μπορεί να βρει απήχηση στους ευρωπαίους ψηφοφόρους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, η δημόσια υποστήριξη προς την ΕΕ μειώθηκε στην Ιταλία περισσότερο από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ μεταξύ 2007 και 2017. Ισως γι’ αυτό βρέθηκε στην εμπροσθοφυλακή του ευρωπαϊκου λαϊκισμού. Η μάχη που έχουμε μπροστά για την Ευρώπη θα είναι μακρά και δύσκολη.