Αναζήτηση
Ημουν ξένος
ανάμεσα σε αγνώστους
Μ. Βλάχου – Καραμβάλη, «Παραίτηση»
Η «θεωρία των τρίτων» δεν αφορά στα τρία άκρα της βίας [άλλωστε αυτά σήμερα είναι 13, 103 κ.λπ.], αλλά στους τρίτους πολίτες [;], δηλαδή σε αυτούς που το παίζουν αδιάφοροι, αμέτοχοι, ουδέτεροι, σε αυτούς που εκλαμβάνουν τον υπέρμετρο εγωισμό / ατομικισμό ως δικαίωμα και ως ελευθερία. Στους «τρίτους» που μπορεί να μη λερώνουν τα χέρια τους εμπλεκόμενοι ευθέως μέσα στις υποθέσεις διαφθοράς / διαπλοκής, επωφελούνται όμως πολλαπλώς από τις στενές σχέσεις τους με τους διεφθαρμένους / διαπλεκόμενους.
Στη χώρα μας έχουμε τους «μεν» [οι καλοί], τους «δε» [οι κακοί] και τους «τρίτους» [οι καλόκακοι ή κακόκαλοι]. Αυτοί οι τελευταίοι, που προφανώς δεν προέκυψαν από παρθενογένεση σε μία κοινωνία που χρόνια σπαράσσεται από [παρ]ανομία και διαφθορά, αυτοχαρακτηρίζονται «καθαροί ή υπεράνω» και πολλές φορές αναζητούν / αναλαμβάνουν ρόλο επιδιαιτητή στις συγκρούσεις των δύο άλλων.
Θα σκεφτείτε: γιατί κανείς ν’ αναμειχθεί σ’ ένα ύπουλο και βρώμικο παιχνίδι, όπως έχει καταντήσει ο δημόσιος / πολιτικός βίος; Μήπως η ιδιώτευση είναι τελικά περισσότερο υγιής από τη συμμετοχή [διάβαζε: συνενοχή] στη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος και την προδοσία του δημοσίου συμφέροντος;
Πέραν των γενικόλογων, ασαφών κι αόριστων διακηρύξεων «περί της ιδιότητος και των συναφών υποχρεώσεων του πολίτη» [που αγνοούνται από τους περισσότερους και καταπατώνται από όλους] είναι προφανές ότι ο καθένας θα ζυγίσει τη στάση του σύμφωνα με τα δικά του «πιστεύω». Εχω όμως την εντύπωση πως όταν συγκρούονται οι δύο μονομάχοι [σε όλα τα επίπεδα της διπολικής πολιτικής μας ζωής] κάποιοι «εντιμότατοι τρίτοι» διαβιούν και κερδοσκοπούν λάθρα, υποκρινόμενοι τους πιστούς στην κάθε [ακόμα και την αριστερή] διακυβέρνηση. Τυγχάνουν μάλιστα και ειδικής προστασίας αφού θεωρούνται από τους κομματικούς «ως διεύρυνση επιρροής» [sic].
Δεν είναι στους στόχους του άρθρου οι υποδείξεις ή οι περιγραφές τέτοιων διπλής προσωπικότητας «έντιμων τρίτων», οι οποίοι συχνά παίζουν και διπλούς ρόλους. Αυτά ας τα βρουν τα κόμματα στα οποία κυκλοφορούν ή και διαπρέπουν τέτοιοι ανθρωπολογικοί τύποι. Θα ήθελα όμως να οριοθετήσω ορισμένα ζητήματα που αφορούν στους πρώτους, στους δεύτερους και στους τρίτους.
n Αλλο είναι η ανοικτή ηθική κι άλλο η ανηθικότητα.
n Αλλο η συνείδηση θεσμικών υποχρεώσεων κι άλλο η πολιτικομιντιακή χρέωση των λαθών σου στους αντιπάλους σου.
n Αλλο ο σεβασμός στην αξιοπρέπεια όλων κι άλλο η προστασία μόνον των «δικών» μας.
n Αλλο το laissez-faire, laissez-passer, laissez-mourir κι άλλο η στοχευμένη κοινωνική πολιτική για τους αδύναμους.
Επειδή δεν διαπιστώνεται κοινή συνείδηση για το εύρος και το βάθος της κοινωνικής αλληλεγγύης, το μόνιμο και θεσμικό της χαρακτήρα, τις κυρώσεις για τη μη-τήρηση ενός μίνιμουμ ανθρωπιάς και συμπαράστασης, νομίζω ότι το πρώτο μάθημα στο σχολείο πρέπει να είναι «πώς θα γίνουν συν-άνθρωποι και συμ-πολίτες» [και όχι εαυτούληδες «τρίτοι»] και βέβαια «τι σημαίνει να είσαι Ελληνας» στον 21ο αιώνα, σε μια ενωμένη Ευρώπη και σ’ ένα παγκοσμιοποιημένο γίγνεσθαι. Ολα τα άλλα έπονται…
Ο καθηγητής Γιάννης Πανούσης είναι πρώην υπουργός
