Η ιδέα σχεδιασμού του Shard, του «Θραύσματος» όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται ο ουρανοξύστης εξαιτίας των έντεκα χιλιάδων γυάλινων κομματιών που χρησιμοποιήθηκαν για την ολοκλήρωση της κατασκευής του, γεννήθηκε το 2000. Τη χρονιά δηλαδή που ο επιχειρηματίας Ιρβιν Σέλαρ σκέφθηκε να αναπλάσει από την αρχή το Southwark Towers, ένα οικοδομικό τετράγωνο δίπλα από τον σταθμό του μετρό London Bridge, το οποίο φιλοξενούσε από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 ένα κτίριο 24 ορόφων με γραφεία επαγγελματικής χρήσης. Συνέταιρός του στο εγχείρημα, η βασιλική οικογένεια του Κατάρ με συμμετοχή 95%. O ιταλός αρχιτέκτονας Ρέντσο Πιάνο – γνωστός για τον σχεδιασμό του Πολιτιστικού Κέντρου Ζορζ Πομπιντού στο Παρίσι μαζί με τον Βρετανό Ρίτσαρντ Ρότζερς και αρχιτέκτονας του υπό κατακευήν Κέντρου Πολιτισμού – Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Φαληρικό Δέλτα – φιγουράριζε πρώτος στη λίστα των υποψήφιων αρχιτεκτόνων με τους οποίους ήθελαν οι επιχειρηματίες να συνεργαστούν. Ο Ρέντσο Πιάνο όμως μάλλον δεν είχε την ίδια άποψη. Κατά τη διάρκεια του δείπνου στο οποίο συναντήθηκαν προκειμένου να συζητήσουν μια ενδεχόμενη συνεργασία, ο αρχιτέκτονας μιλούσε με περιφρόνηση για τα ψηλά κτίρια, σχεδιάζοντας την ίδια στιγμή στο μενού του εστιατορίου ένα παγόβουνο που αναδυόταν από τις όχθες του ποταμού Τάμεση. Εμπνευσμένος, όπως ο ίδιος ο αρχιτέκτονας έχει δηλώσει, από τις σιδηροδρομικές γραμμές της περιοχής και τα κατάρτια ιστιοφόρων περασμένων εποχών, δεν άργησε τελικά να αποδεχτεί την πρόταση του Ιρβιν Σέλαρ αναθεωρώντας ό,τι πίστευε μέχρι στιγμής για τις μεγάλες κατασκευές. Μόλις λίγα χρόνια αργότερα, μάλιστα, ο Ρέντζο Πιάνο θα δηλώνει πως δεν πρέπει να βλέπει κανείς το έργο του σαν σύμβολο αλαζονείας και επιβολής αλλά σαν μια καλοπροαίρετη σπίθα στον λονδρέζικο ουρανό.

Οι αντιδράσεις για την ανέγερση του ουρανοξύστη, τα εγκαίνια του οποίου έγιναν την Πέμπτη το βράδυ με δώδεκα ακτίνες λέιζερ να φωτίζουν τον ουρανό του Λονδίνου και τη φιλαρμονική ορχήστρα της πόλης να παίζει το «Fanfare for the Common Man» του αμερικανού συνθέτη Ααρον Κόπλαντ, δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους. Τα τριακόσια δέκα μέτρα ύψος του κτιρίου, η τοποθεσία του που, σύμφωνα με τους επικριτές του, παρεμποδίζει τη θέα άλλων ιστορικών σημείων της πόλης, η σπατάλη ενέργειας και χρημάτων για κάτι που δεν προσφέρει τίποτα ουσιαστικό στον μέσο βρετανό πολίτη ήταν τα επιχειρήματα που πρόβαλαν οι τοπικές Αρχές το 2002 ώστε να αναγκάσουν τον τότε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της χώρας Τζον Πρέσκοτ να ζητήσει αναθεώρηση των σχεδίων. Και όντως έτσι έγιναν τα πράγματα. Την αμέσως επόμενη χρονιά, η ανοικοδόμηση πήρε τελικά το πράσινο φως και η κυβέρνηση ανακοίνωσε: «Ο κ. Πρέσκοτ θα ενέκρινε μόνο ουρανοξύστες εξαιρετικού ντιζάιν. Για κτίρια τέτοιου μεγέθους, η ποιότητα του σχεδιασμού είναι κρίσιμης σημασίας. Ο πρωθυπουργός είναι ικανοποιημένος που ο πύργος αυτός χαρακτηρίζεται από υψηλή αρχιτεκτονική ποιότητα». Ο Ρέντσο Πιάνο, από την πλευρά του, δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια απέναντι στις επικρίσεις. Δήλωσε ότι η πρώτη κάθετη πόλη του κόσμου, όπως αλλιώς είναι γνωστό το Shard, είναι δημιουργία με κοινωνική ψυχή που λειτουργεί ως ένα καλειδοσκόπιο, το οποίο συνεχώς αλλάζει φλερτάροντας με τον ιδιόμορφο καιρό του Λονδίνου. «Για μένα δεν είναι χωρίς σημασία το γεγονός ότι βρήκαμε στα θεμέλιά του μια ρωμαϊκή βίλα του 2ου αιώνα π.Χ. Κάθε κλασικό μνημείο άλλωστε υπήρξε μοντέρνο στον καιρό του και οι ευρωπαϊκές μας πόλεις είναι το αποτέλεσμα ιστορικών στρωματώσεων. Γι’ αυτό είναι ωραίες και ενδιαφέρουσες» σχολιάζει και δικαιολογεί το τεράστιο ύψος του γυάλινου πύργου ως μια ανάγκη να σταματήσει η επέκταση των πόλεων προς τα έξω.

Το κόστος κατασκευής του ουρανοξύστη άγγιξε, σύμφωνα με υπολογισμούς, τα τετρακόσια πενήντα εκατομμύρια λίρες, αξία που αναμένεται να εκτοξευθεί πάνω από τα δυόμισι δισεκατομμύρια όταν το Shard ανοίξει μια και καλή τις πόρτες του για το κοινό την ερχόμενη άνοιξη. Για το εσωτερικό του, όπως είναι φυσικό, έχουν ειπωθεί πολλά, η πλειονότητα των οποίων κινείται μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Τα μόνα επιβεβαιωμένα στοιχεία κάνουν λόγο για μαρμάρινα λόμπι, τρεις ορόφους (από τους συνολικά 72) γεμάτους εστιατόρια τα οποία θα βρίσκονται υπό την εποπτεία βραβευμένων με αστέρια Μισελέν σεφ, ένα πεντάστερο ξενοδοχείο διακοσίων κλινών στους δεκαοκτώ μεσαίους ορόφους του ουρανοξύστη, το οποίο θα διευθύνεται από την πολυτελή ασιατική επιχείρηση διαχείρισης ξενοδοχείων Shangri-La, δέκα μεζονέτες στους τελευταίους ορόφους αξίας πενήντα εκατομμυρίων λιρών εκάστη, ένα spa, επαγγελματικά γραφεία πολλών τετραγωνικών μέτρων, καταστήματα λιανικής στο ισόγειο του κτιρίου καθώς επίσης μια γκαλερί στον εβδομηκοστό δεύτερο όροφο, προσβάσιμη για το κοινό, η οποία θα ανοίξει τον Φεβρουάριο του 2013 και αναμένεται να προσελκύσει – σύμφωνα με εκτιμήσεις – πάνω από δύο εκατομμύρια επισκέπτες τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας της.

Παρά την πολυτέλεια που χαρακτηρίζει το Shard, δεν υπάρχει κανένα σημάδι που να προδίδει την ύπαρξη αγοραστών ή ενοικιαστών στο πενήντα έξι χιλιάδων τετραγωνικών κτίριο. Η συνιδιοκτήτρια εταιρεία του ουρανοξύστη, Sellar Property Group, βρίσκεται αυτή την περίοδο στο στάδιο ανεύρεσης ενδιαφερόμενων ενοίκων, διαδικασία χρονοβόρα και με υψηλά στάνταρτ επιλογής αφού ο Ιρβιν Σέλαρ θέλει να περάσει από κόσκινο όσους επιθυμούν να κάνουν μπίζνες μέσα στο «Θραύσμα». Φήμες ωστόσο, μέχρι στιγμής ανεπιβεβαίωτες, θέλουν το Αλ Τζαζίρα να μεταφέρει σύντομα εκεί το ειδησεογραφικό αρχηγείο του. Οι τιμές των ακινήτων, από την άλλη, παραμένουν ένα άλυτο μυστήριο. «Είμαστε συγκρατημένοι με την πώληση και την ενοικίαση των ακινήτων. Θέλουμε να αξιολογήσουμε τις επιπτώσεις του κτιρίου στην αγορά, πριν πάρουμε τέτοιες αποφάσεις» σχολιάζει ο επιχειρηματίας και εμπνευστής του Shard.

Πάντως ο συνιδιοκτήτης του υψηλότερου κτιρίου στην Ευρώπη σε ποσοστό 95%, η βασιλική οικογένεια του Κατάρ, δεν βιάζεται να πάρει πίσω τα χρήματα που διέθεσε για το πρωτοποριακό αυτό δημιούργημα. Ο Σεΐχης Αμπντουλάχ μπιν Σαούντ αλ Τάνι μάλιστα, κυβερνήτης της Κεντρικής Τράπεζας του Κατάρ, κάνει λόγο για μια μακροπρόθεσμη επένδυση, η οποία είναι μέρος της σχέσης που έχει αναπτύξει η πατρίδα του με το Λονδίνο και τη βρετανική αγορά. Και όντως κάπως έτσι έχουν τα πράγματα. Απόδειξη άλλωστε αποτελεί το χαρτοφυλάκιο του Κατάρ στο Λονδίνο, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα Harrods (θα μετατραπούν σε παγκόσμια αλυσίδα ξενοδοχείων), το νέο Ολυμπιακό Χωριό και σημαντικό μέρος της επαγγελματικής συνοικίας Canary Wharf στη βρετανική πρωτεύουσα. Σε πρόσφατη μάλιστα συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Σεΐχης τόνισε πως το Shard συμβολίζει εκτός από τη στερεή σχέση που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των δύο χωρών και την ορατή μεταμόρφωση του αστικού τοπίου στο Λονδίνο. Μια μεταμόρφωση που, εκτός των άλλων, έχει και οικονομική διάσταση η οποία, όπως τονίζουν οι οικονομικοί αναλυτές, βρίσκεται ακόμα στην αρχή.

Τελευταία Νέα