Στην Πλατεία του Αγίου Κωνσταντίνου, στον Κολωνό, νεαροί Αθίγγανοι συγκεντρώνονται μπροστά απ’ το λεωφορείο με καλλιτέχνες της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ο βαρύτονος Χάρης Αδριανός ερμηνεύει «Κουρέα της Σεβίλλης» και τα παιδάκια της υποβαθμισμένης συνοικίας ξεσπάνε σε χειροκροτήματα.

Τα «παράδοξα» δρομολόγια που πλημμύρισαν με μελωδίες τις προηγούμενες ημέρες την Αθήνα ήταν η μία μόνο πλευρά μιας σημαντικής και επιτυχημένης πρωτοβουλίας του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Το χαμόγελο των κατοίκων, η «επανάχρηση» υποβαθμισμένων ζωνών, η συζήτηση γύρω απ’ τον πολιτισμό και τα δωρεάν θεάματα από καλλιτέχνες είτε της Λυρικής, είτε του θεάτρου, ή εικαστικών, ήταν τα ζητούμενα, σημείωνε συνεργάτης του υπουργείου που πρωταγωνίστησε στον σχεδιασμό. Ταυτόχρονα, και με την υποσημείωση πως η Αθήνα δεν αλλάζει άμεσα με τις παραπάνω δράσεις, μου τόνιζε πως χωρίς συλλογικότητα και συνεργασία δεν θα υπήρχε αποτέλεσμα. Οι δράσεις – όλες δωρεάν! – συνεχίζονται με επιπλέον δρομολόγια των λεωφορείων στον Πειραιά, συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στην Ακαδημία Πλάτωνος και αλλού, ενώ η «Οπερα της Βαλίτσας» αποτελεί μια σύμπτυξη της «Τραβιάτας» και θα παρουσιαστεί σε πνευματικά κέντρα και θέατρα, σε συνεργασία με τη Λυρική Σκηνή, προσεχώς!

Μια ψηφίδα στο παζλ των παραπάνω δράσεων ήταν η «Αντιγόνη», σε σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά. Μια παράσταση πολλών συμβολισμών που παίχτηκε στα πιο οριακά σημεία της Αθήνας, όπως στον «εγκληματικό» πεζόδρομο της οδού Τοσίτσα και στην «απρόσιτη» Πλατεία Θεάτρου.

«Η παράσταση λειτούργησε παρά τις δυσκολίες. Φανταστείτε πως στην Τοσίτσα λίγο πιο πέρα γινόταν εμπόριο ναρκωτικών μπροστά μας. Παρ’ όλα αυτά καμιά δεκαριά τοξικομανείς στάθηκαν και είδαν μεγάλο μέρος του έργου. Στην Πλατεία Θεάτρου ήταν συγκινητικά αφού είχαμε πολλούς μετανάστες θεατές ενώ μια ολόκληρη κρυμμένη γειτονιά κάθισε και παρακολούθησε», λέει ο Τάκης Τζαμαργιάς που τώρα ανεβάζει το έργο στα λύκεια.

«Θα κάνω ό,τι μπορώ για την πόλη μου», είπε μια ηλικιωμένη κυρία στην Πλατεία Θεάτρου την ώρα που τελείωνε η παράσταση της «Αντιγόνης» και το σκοτάδι αγκάλιαζε το μαλακό υπογάστριο της Αθήνας, δηλώνοντας πως η εκδήλωση αυτή την ενέπνευσε.

Νωπός είναι ο ενθουσιασμός που προκάλεσε η εκδήλωση του Τροχόσπιτου στην Πλατεία Κοτζιά τη Δευτέρα. Οι πεντακόσιοι και παραπάνω συγκεντρωμένοι άκουσαν καλλιτέχνες όπως η Μάρθα Φριντζήλα, ο Κωστής Μαραβέγιας, ο Χρήστος Λούλης, η Θεοδώρα Τζήμου να τραγουδούν, ενώ το facebook λειτούργησε καταλυτικά για το ιδιαίτερο happening με μουσικές και αυτοσχεδιασμούς που επίσης προσέλκυσε πολλούς μετανάστες και Αθηναίους.

Η πολιτιστική επέλαση, που σχεδιάστηκε το καλοκαίρι έπειτα από σύσκεψη του υπουργού Πολιτισμού με φορείς, «μεταφράστηκε» στο ξάφνιασμα του απλού περαστικού αλλά και με το αίτημα από γειτονιές να επαναληφθούν οι εκδηλώσεις.

Θετικό αποτύπωμα άφησε και η συναυλία-αφιέρωμα στη Μαρία Κάλλας στο προαύλιο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου όπως και οι λυρικές βραδιές σε πλατείες (Κυψέλη, Παγκράτι, Αέρηδες…) και οι εμφανίσεις του Μπαλέτου της Λυρικής σε Γκάζι και Κολωνό. «Πλατείες όπως στο Μοναστηράκι, στο Ζάππειο, στο Σύνταγμα γέμισαν από κόσμο, που ανταποκρίθηκε στα μουσικά λεωφορεία. Το σκεπτικό ήταν να πάμε εμείς στον κόσμο εκεί όπου ζει και εργάζεται», σημειώνει ο Βασίλης Λούρας από την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Βέβαια, υπήρξαν και δράσεις που είχαν διαφορετική τύχη. Με τη συμβολή του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης το έργο του Βλάση Κανιάρη «Εις Δόξαν» – σακιά τσιμέντου, που περιβάλλονται από μια σειρά από ελληνικές σημαίες – στήθηκε στην πολύπαθη Πλατεία Ομονοίας. Ομως τα σακιά εκλάπησαν αμέσως και το έργο ξαναστήθηκε. Ακόμη, τα 99 κόκκινα μπαλόνια της Τζένης Μαρκέτου που είχαν στηθεί στην Πλατεία Κοτζιά έπεσαν θύματα βανδαλισμού τη νύχτα. Αποτυπώνοντας ίσως τη σχέση Τέχνης και Δημόσιου Χώρου στη χώρα μας. Που πρέπει να διανύσει ακόμη πολλά χιλιόμετρα. Τα έβγαλε πέρα θαυμαστά όμως στα πρώτα…