Αν ο τόπος του εγκλήµατος είναι στο µυαλό του «Ιnception», στην ισπανική µαύρη κωµωδία «Ευτυχώς είµαι γυναίκα» η γηραιά Ευρώπη ψάχνει λύσεις στην… οµοφυλοφιλία και η εβδοµάδα «ακουµπάει» σε δύο σπουδαίες επανεκδόσεις

Στην «εκκίνηση», στη «γέννηση», στην «έναρξη» παραπέµπει το «Ιnception» και ο πάντα προκλητικός Κρίστοφερ Νόλαν σκηνοθετεί µια υπερπαραγωγή επιστηµονικής φαντασίας που ταξιδεύει σε όλο τον πλανήτη και στον απόκρυφο κόσµο των ονείρων που κρύβει όλο τον υποσυνείδητο κόσµο µας και τις περισσότερες φορές µάς πανικοβάλλει. Αλλά αυτό µη σας τροµάζει. Εδώ, ο σκοτεινός κόσµος των ονείρων είναι ένα υπερθέαµα α λα Τζέιµς Μποντ, Μπάτµαν ή ως ένα εικονογραφηµένο «Κουρδιστό πορτοκάλι». Κάλλιστα ο Κρίστοφερ Νόλαν θα µπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο «δεξιοτέχνης του σαλεµένου υπερθεάµατος». Και ο ίδιος και οι παραγωγοί ξέρουν πως το διαστροφικό «πουλάει» σήµερα στην πλειονότητα των νεαρών σινεφίλ. Οσο, δηλαδή, πιο «πειραγµένο» είναι ένα φιλµ τόσο πιο εµπορικό µπορεί να γίνει. Ζούµε, άλλωστε, σε µια σαλεµένη εποχή…

Το «Ιnception» περιστρέφεται γύρω από την ιδέα ότι είναι εφικτό να µοιράζεσαι όνειρα… όνειρα που έχουν κατασκευαστεί να φαίνονται και να µοιάζουν αληθινά, ενώ βρίσκεσαι µέσα τους. Και µέσα σε αυτή την υποσυνείδητη κατάσταση, τα βαθύτερα και πολυτιµότερα µυστικά του ανθρώπου είναι εκεί για να τα κλέψεις.

Στο κέντρο της ταινίας βρίσκεται η αντίληψη ότι µια «ιδέα» είναι το πιο προσαρµόσιµο και πανίσχυρο «παράσιτο».

Ενα ίχνος της θα βρίσκεται πάντα κάπου στο µυαλό σου. Η σκέψη ότι κάποιος θα µπορούσε να έχει την ικανότητα να εισβάλει στα όνειρά σου, σε πραγµατικές συνθήκες και να κλέψει µια ιδέα – όσο ιδιωτική κι αν είναι – είναι τροµακτική.

Ο απόλυτος φασισµός του υποσυνειδήτου µας.

Πριν από δέκα χρόνια, είχε αρχίσει να απασχολεί τον Νόλαν αυτό το θέµα, η σχέση ανάµεσα στον κόσµο όταν είµαστε ξύπνιοι µε εκείνον των ονείρων µας. Και είναι, όντως, συναρπαστικό ότι όλα µέσα στα όνειρα – τροµακτικά, χαρούµενα ή φανταστικά – είναι δηµιουργήµατα του νου µας. Είναι εντυπωσιακό το τι µπορεί να σηµαίνει αυτό για τις δυνατότητες της φαντασίας µας. Αλλά αυτό τον ασυνείδητο κόσµο των ονείρων ο Νόλαν τον εκµεταλλεύεται και τον χρησιµοποιεί για να κάνει µια επική ταινία δράσης. Ενα α λα Τζέιµς Μποντ road movie στον κρυφό κόσµο των ονείρων. Εναν εκλαϊκευµένο και µπλοκµπάστερ «Λαβύρινθο του Πάνα».

Και, φυσικά, ο σταρ που εκπροσωπεί σήµερα το «σαλεµένο» σε… πλατιά κατανάλωση είναι ο Λεονάρντο ντι Κάπριο, που, πολύ εύστοχα, είναι ο ήρωας της ταινίας. Είναι ένας επιδέξιος ληστής και άσος στην επικίνδυνη τέχνη της εκµαίευσης ονείρων: µπορεί να κλέψει πολύτιµα µυστικά από τα βάθη του υποσυνειδήτου τη στιγµή που το θύµα του κοιµάται βαθιά και το πνεύµα του είναι πάρα πολύ ευάλωτο. Εχει φτάσει σε ένα επίπεδο δεξιότητας που τον έχει κάνει πασίγνωστο στην παράνοµη «µαύρη αγορά ατόµων» που έχουν την ικανότητα να διεισδύουν στο µυαλό ενός ανθρώπου και να αποσπούν πληροφορίες. Πρόκειται, δηλαδή, για τον καλύτερο συλλέκτη πληροφοριών στην αγορά. Προσλαµβάνεται, λοιπόν, από εταιρείες για να κλέψει µυστικά των ονείρων µας, στα οποία δεν θα µπορούσαν να έχουν πρόσβαση µε άλλο τρόπο. Ολα βασίζονται στην επιµονή µιας ιδέας, στην αντίληψη ότι κάθε έννοια παραµένει αναλλοίωτη στο υποσυνείδητο. Είναι εν ολίγοις εξπέρ στην εκµαίευση, κλέψιµο των ονείρων των άλλων!

Αυτή τη φορά, πάντως, ο Ντι Κάπριο και η οµάδα του που απαρτίζεται από ειδικούς πρέπει να καταφέρουν το αντί θετο απ’ ό,τι έκαναν ώς τώρα. Ο στόχος τους πλέον δεν είναι να κλέψουν µια ιδέα, αλλά να καλλιεργήσουν, να εµφυτεύσουν στο υποσυνείδητο των άλλων µια καινούργια. Αν τα καταφέρουν να κατασκευάσουν τον κόσµο των ονείρων, κι έπειτα σύρουν το άτοµο µέσα σ’ αυτόν τον κόσµο που θα τον καθοδηγούν αυτοί, δεν θα σκηνοθετήσουν µόνο το τέλειο έγκληµα, αλλά θα έχουν επιβληθεί στην παγκόσµια συνείδηση της ανθρωπότητας. Κάτι που δεν είναι και τόσο «φαντασία» αν σκεφτείς τα κρυφά προγράµµατα ορισµένων πολυεθνικών και «επιστηµονικών» εταιρειών που αποκαλύπτονται καµιά φορά αλλά κανείς δεν δίνει σηµασία…

Αλλά το «Ιnception» δεν έχει καµία πρόθεση να κάνει τέτοιου είδους αποκαλύψεις. Αποδέχεται αυτό το «παιχνίδι». Και κοιτάζει να το ανατρέψει «από µέσα». Και στηρίζεται στη γνωστή αυταπάτη που καλλιεργεί η καπιταλιστική ιδεολογία και όλο το χολιγουντιανό σινεµά: «µόνος µονοµάχος εναντίον όλων των κακών». Ετσι, ο Ντι Κάπριο καταζητείται, λέει, από τα κέντρα εξουσίας, και δεν µπορεί να επιστρέψει στην Αµερική! Εκεί, όµως, µένουν τα παιδιά του, κάτι που αποτελεί για τον ίδιο το σηµαντικότερο κίνητρο.

Είναι πρόθυµος να πάρει κάθε ρίσκο, όσον αφορά τη δουλειά του, αν αυτό σηµαίνει πως θα επιστρέψει σπίτι σε αυτούς που αγαπά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Και για να µη φαίνεται αυτό εντελώς αµερικανιά, βάζουν και τη Γαλλίδα Μαριόν Κοτιγιάρ της «Ζωή σαν τριαντάφυλλο» να είναι η «νεκρή» ερωµένη-σύζυγός του που οι εµφανίσεις της συνοδεύονται από τραγούδι της Εντίτ Πιάφ ως, πετυχηµένο είναι η αλήθεια, «µοτίβο» των ονειρικών συναντήσεών τους…

Ο σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός Κρίστοφερ Τζέιµς Νόλαν γεννήθηκε στις 30 Ιουλίου 1970 στο Λονδίνο.

Η πρώτη του ταινία – ‘98 – ονοµαζόταν «Following», κόστισε µόλις 6.000 δολάρια κι έλαβε θετικές κριτικές. Η επόµενή του ταινία µε τίτλο «Μomento», το 2000, του χάρισε την πρώτη του υποψηφιότητα για Οσκαρ στην κατηγορία «Καλύτερο πρωτότυπο σενάριο», όπως και µία υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα στην κατηγορία «Καλύτερο Σενάριο». Η επόµενη ταινία του ήταν η ταινία «Ιnsomnia», η οποία βασίστηκε στην οµώνυµη νορβηγική ταινία, µε πρωταγωνιστές τους Αλ Πατσίνο και Ρόµπιν Ουίλιαµς. Ηταν η πρώτη ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν µε εισπράξεις άνω των 100 εκατ. δολαρίων. Η αµέσως επόµενη ταινία του ήταν η πρώτη ταινία του Μπάτµαν που σκηνοθετούσε ο ίδιος. Πρόκειται για το «Βatman Βegins», που απέσπασε 1 υποψηφιότητα για Οσκαρ.

Ακολούθησαν τα φιλµ «Τhe Ρrestige» – 3 υποψηφιότητες για Οσκαρ – «Ο Σκοτεινός Ιππότης» – 2 βραβεία Οσκαρ, Καλύτερου ήχου και Β’ ανδρικού ρόλου για τον πρόσφατα, τότε, «χαµένο» Χιθ Λέτζερ.

«Ιnception»

Ολη η φιλοσοφία του Χόλιγουντ στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή Συναρπαστική «τρικυµία εν κρανίω» Στο υποσυνείδητο των…

µπλοκµπάστερ υπερπαραγωγών

Βαθµολογία: 6

(άλλο Στάνλεϊ Κιούµπρικ, άλλο Κρίστοφερ Νόλαν)

}}

Η ελευθερία είναι ενα φάντασµα

Σουρεαλισµός και Λουίς Μπουνιουέλ (1900-1983) είναι ασφαλώς ταυτόσηµα. Και στο «Φάντασµα της ελευθερίας» (Le fantome de la liberte»), ‘74, έχουµε την πλέον πολιτική και ανατρεπτική ταινία του. Κατ’ αρχήν το «ανεκδιήγητο» στόρι της: ένα γεγονός που απεικονίζεται στον πίνακα του Γκόγια «3 Μαΐου 1808» αναβιώνει: Ισπανία, 1808, οι στρατιώτες του Ναπολέοντα εκτελούν µια οµάδα επαναστατών που δεν θέλουν τη γαλλική κυριαρχία και την «ελευθερία» που τους επιβάλλεται. Προτού πεθάνουν φωνάζουν «Κάτω η ελευθερία». Αµέσως µετά µεταφερόµαστε στη σηµερινή εποχή. Γαλλία. Παρακολουθούµε µια σειρά από ασύνδετα, παράδοξα, τυχαία και πολλές φορές κωµικά γεγονότα στη ζωή των αστών. Ενας άντρας φαίνεται να πουλάει πορνογραφικά καρτ ποστάλ σε κοριτσάκια, τα οποία όµως τελικά απεικονίζουν αξιοθέατα. Στην εξοχή, στρατιώτες επιδίδονται στο κυνήγι αλεπούς! Σε ένα επαρχιακό ξενοδοχείο, µια νοσοκόµα παίζει χαρτιά µε µια παρέα καλόγερων που χρησιµοποιούν εκκλησιαστικά αντικείµενα για µάρκες! Στο ίδιο ξενοδοχείο, άλλοι φιλοξενούµενοι είναι αιµοµίκτες και σαδοµαζοχιστές. Πίσω στο Παρίσι, ένα κοριτσάκι αγνοείται ενώ βρίσκεται συνέχεια δίπλα στους γονείς του, ένας ελεύθερος σκοπευτής που σκοτώνει περαστικούς αθωώνεται από το δικαστήριο… Ακόµα σε ένα επίσηµο δείπνο σε κάποιο αστικό σπίτι, οι καλεσµένοι κάθονται πάνω σε λεκάνες τουαλέτας χωρίς να τρώνε και πάνε για φαγητό στην τουαλέτα – κουζίνα! Ενας επιθεωρητής της αστυνοµίας δέχεται ένα τηλεφώνηµα από το φάντασµα της νεκρής αδελφής του ενώ, αλλού, διαδηλωτές που φωνάζουν «Κάτω η ελευθερία» δέχονται τα πυρά της αστυνοµίας…

Μέσα όµως από αυτή την ασύνδετη αφήγηση και τον παραλογισµό, ο σκηνοθέτης ανατινάσσει όχι µόνο τις κοινοτoπίες της καθηµερινής ζωής των αστών αλλά και όσες αποτελούν ένα είδος πλασµατικής ελευθερίας, η οποία καταπιέζει την πραγµατική φύση των ανθρώπων. Εδώ είναι η απόλυτη «αναρχία» του: ο θεατής βιώνει ακόµη µία αίσθηση αφηγηµατικής «ελευθερίας» η οποία και αυτή, όπως και η αστική «ελευθερία», είναι απλώς ένα φάντασµα… Αρα, απόλυτη ελευθερία σε οργανωµένες κοινωνίες µε νόµους και δικαιοσύνη δεν µπορεί να υπάρξει. Οι νόµοι θα καταπιέζουν, πάντα, τη ζωώδη φύση του ανθρώπου αφού θέλουµε να ζούµε σε οργανωµένες κοινωνίας. Η σηµερινή ταινία, από την πιο ώριµη περίοδο του έργου του Μπουνιουέλ, συνοψίζει όλα τα θέµατα που τον απασχολούσαν σε περισσότερες από 30 ταινίες: Εκκλησία, αστική συµβατικότητα, έµφυτες καταπιεσµένες ορµές, στρατός, εξουσία, δικαιοσύνη…

Η υπόθεση δεν έχει πολύ σηµαντικό ρόλο και καµία ιστορία δεν ολοκληρώνεται. Τα γεγονότα που παρακολουθούµε πολλές φορές είναι εξωφρενικά, γκροτέσκα και κωµικά, παρουσιάζονται όµως µε µεγάλη φυσικότητα, χωρίς να σχολιάζονται ποτέ. Αν προσπαθήσουµε να εκλογικεύσουµε όσα βλέπουµε στην ταινία θα χάσουµε το νόηµα. Η εικόνα και η φαντασία µας είναι αυτά που έχουν σηµασία.

«Το φάντασµα της ελευθερίας»

Οσο υπάρχουν νόµοι, ελευθερία υπάρχει µόνο στη φαντασία µας Αστοί, θρησκείες, εξουσία οι µεγάλοι καταπιεστές των ενστίκτων µας Κανένας νόµος δεν µπορεί να φυλακίσει το µυαλό µας

Βαθµολογία: 10

(απόλυτη ελευθερία, απόλυτη µοναξιά;)

}}

Ανατροπή στη γερασµένη Ευρώπη

Πολύπλευρη η προβληµατική που προκύπτει από το σενάριο της µαύρης ισπανικής κωµωδίας «Ευτυχώς που είµαι γυναίκα» (Νacidas para sufri), του Μιχέλ Αλβαδέχο.

Εχει να κάνει µε τη γερασµένη πρακτικά και σηµειολογικά Ευρώπη και την αγωνία της να πάρει παράταση ζωής. Κι όλα αυτά µέσα από τη σκόνη που µπορεί να σηκώσει η απόφαση δυο γυναικών, των ηρωίδων της ταινίας, να παντρευτούν. Μια ειρωνικά τρυφερή ευρωπαϊκή ταινία, γεµάτη καταστροφές και αγαπηµένα ναυάγια υποκρισίας, ρατσισµού και προκατάληψης που προβλήθηκε στο φετινό Πανόραµα του Φεστιβάλ Βερολίνου. Η ταινία του Μιχέλ Αλβαδέχο ξαναβάζει στο τραπέζι µε τον πιο αφοπλιστικό τρόπο το θέµα των γάµων οµοφυλόφιλων ζευγαριών. Κι αυτό µέσα από το στόρι της: Μια 72χρονη γεροντοκόρη, η Φλόρα, µένει σε ένα µικρό χωριό και έχει περάσει όλη της τη ζωή προσέχοντας τους συγγενείς της. Η αδερφή της έχει πεθάνει αφήνοντάς της τρεις ανιψιές να µεγαλώσει. Οταν θα ενηλικιωθούν, όλες τους θα εγκαταλείψουν το χωριό. Η Φλόρα αρχίζει και ανησυχεί. Εχει φτάσει στο σηµείο όπου οι τρεις κοπέλες θα έπρεπε να την φροντίσουν και δεν θέλει να τη βάλουν σε οίκο ευγηρίας για να της µασήσουν την περιουσία. Η µόνη λύση είναι η Πουρίτα, η κατά πολύ νεωτερή της παραδουλεύτρα του σπιτιού, η οποία τής έχει σταθεί τόσα χρόνια που τη θεωρεί µέλος της οικογένειάς της, κι έτσι αποφασίζει να την παντρευτεί!

Μια ροµαντική κωµωδία όπου οι ηρωίδες κάνουν το τελικό αποτέλεσµα πιο αφοπλιστικό. Οι δυο γυναίκες έχουν περάσει τις ζωές τους κάνοντας θυσίες για τους άλλους.

Και τώρα οδηγούνται στην πλήρη ανατροπή όλων όσων υπηρέτησαν.

«Ευτυχώς που είµαι γυναίκα»

Ανατροπή µέσα από τη γελοιοποίηση των ρόλων στην κοινωνία Η γερασµένη Ευρώπη από τα… µαλλιά της πιάνεται

Βαθµολογία: 5

(η ταυτότητα ή ο άνθρωπος πάνω απ’ όλα;)

}}

Το πιο θρυλικό γεράκι

Το µπεστ σέλερ του Ντάσιελ Χάµετ, «Το γεράκι της Μάλτας» (Τhe Μaltese falcon), µεταφέρεται το 1941 από τον Τζον Χιούστον µοναδικά στη µεγάλη οθόνη, γράφοντας κινηµατογραφική ιστορία! Ο,τι ξέρουµε για τα φιλµ νουάρ αρχίζει από αυτή τη µυθική ταινία! Σκοτεινή υπόθεση µυστηρίου, εκπληκτική ατµόσφαιρα, ένας σκληροτράχηλος και κυνικός ντετέκτιβ που θα βρει τη λύση, αδίστακτοι κακοποιοί και µια γοητευτική femme fatale είναι όλα εδώ, στην απόλυτα αστυνοµική ταινία που έθεσε τους κανόνες του φιλµ νουάρ.

Μια ιστορία όπου η παρανοµία και το έγκληµα είναι καθηµερινότητα και κυριαρχεί ο νόµος του δυνατότερου. Ηρωάς της ο Σαµ Σπέιντ – ο Χάµφρεϊ Μπόγκαρτ απόλυτα ειρωνικός και «ασεβής» –, ένας σκληρός ντετέκτιβ που έχει τον δικό του κώδικα τιµής. Μια µέρα τον επισκέπτεται στο γραφείο του µια «µοιραία γυναίκα» που του ζητάει την παρακολούθηση ενός επικίνδυνου άντρα… Ετσι προσπαθεί να βρει την άκρη του νήµατος σε µια υπόθεση που όσο την ψάχνει γίνεται όλο και πιο περίπλοκη…

Εξυπνοι και δυνατοί διάλογοι κατ’ ευθείαν από το µυθιστόρηµα του Χάµετ και αριστοτεχνική σκηνοθεσία από τον Τζον Χιούστον, ο οποίος µε την ταινία αυτή άρχισε τη µεγάλη καριέρα του και καθιερώθηκε ως ένας από τους σηµαντικότερους αµερικανούς σκηνοθέτες. Πάνω απ’ όλα όµως, ο εκπληκτικός Χάµφρεϊ Μπόγκαρτ µε τον ρόλο αυτό έµεινε στο µυαλό µας ως η απόλυτη ενσάρκωση του ιδιωτικού ντετέκτιβ. Πρόσφατα, το Αµερικανικό Κέντρο Κινηµατογράφου κατέταξε τον Χάµφρεϊ Μπόγκαρτ πρώτο στη λίστα µε τους 25 µεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.

«Το γεράκι της Μάλτας»

Το κυνήγι για έναν µυθικό θησαυρό, γίνεται κυνήγι χίµαιρας Χάµφρεϊ Μπόγκαρτ για πάντα

βαθµολογία: 10

(το Νο1 φιλµ νουάρ)

}}