ΤΟ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ
ΙΣΩΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΥΒΑΝΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΚΕ
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΙΚΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ.
ΟΠΟΥ Η ΠΟΛΥΧΡΩΜΗ ΑΒΑΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ
ΗΡΩΙΔΑ ΜΙΑΣ ΠΟΛΥΠΡΟΣΩΠΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ, ΜΕ
ΤΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΠΑΙΓΝΙΔΙΑ Ν΄ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΥΝ ΤΗ ΧΑΡΑ
ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΑΥΤΟΝΟΜΗΜΕΝΗΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΧΛΑΖΟΥΣΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΣΥΓΚΥΡΙΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ ΄50
H αναγνωστική εμπειρία αυτού του βιβλίου απαιτεί καλή διάθεση, χρόνο και εγρήγορση. Οι παγίδες και οι ένθετες δυσκολίες αποτελούν πρόκληση, οι διακειμενικές αναφορές είναι συνεχείς, η συνειδησιακή ροή των ηρώων διακόπτεται κάθε τόσο από ένα μοντάζ κινηματογραφικής έμπνευσης, ο αναγνώστης καλείται να επιστρατεύσει το πλήρες οπλοστάσιο των εμπειριών και γνώσεών του προκειμένου να αποκρυπτογραφήσει τα γραφόμενα. Έπειτα ξαφνικά το τοπίο φωτίζεται, η γλώσσα αποκαλύπτει τις δυνατότητές της, η ευφορία σε κυριεύει. Είναι για όλα τούτα που πολλοί θεωρούν ότι δεν υπάρχει Λατινοαμερικανός συγγραφέας που να μην έχει επηρεασθεί από τον Καμπρέρα Ινφάντε (1929-2005) με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Μαγικός ρεαλισμός

Σύγχρονος του Μάρκες και κάτοχος μεταξύ άλλων του βραβείου Θερβάντες, ο Καμπρέρα Ινφάντε θεωρείται ιδρυτικό μέλος της έκρηξης στη λατινοαμερικανική λογοτεχνία που πρωτοαποδόθηκε από τον επίσης Κουβανό Αλέχο Καρπεντιέρ ως «μαγικός ρεαλισμός». Παιδί θαύμα των κουβανικών γραμμάτων, ο Καμπρέρα γεννήθηκε στην επαρχία Οριέντε από γονείς στρατευμένους στο κομμουνιστικό κόμμα που κατέφυγαν στην Αβάνα για να γλιτώσουν τις διώξεις. Η μητρόπολη των δεκαετιών ΄40 και ΄50 τον γοήτευσε με την πρώτη επαφή. Εγκατέλειψε τις σπουδές του στην Ιατρική για ν΄ αφοσιωθεί στο γράψιμο. Ίδρυσε την πολιτιστική ομάδα Νuestro Τiempo και την Ταινιοθήκη της Κούβας, έγραψε κατά κόρον για το σινεμά που το θεωρούσε ως την κατ΄ εξοχήν λαϊκή μορφή τέχνης, ενώ συμμετείχε ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα. Με την επικράτηση της επανάστασης διορίστηκε από τον Φιντέλ επικεφαλής του Εθνικού Πολιτιστικού Συμβουλίου. Ανέλαβε τη διεύθυνση του ενθέτου Lunes της εφημερίδας «Revoluciόn» με κυκλοφορία 1.000.000 φύλλα, συναθροίζοντας πλειάδα διανοουμένων και ανοίγοντας τις σελίδες του σε διεθνείς προσωπικότητες που πίστεψαν στην επανάσταση. Σύντομα θα έπαιρνε τις αποστάσεις του από το καθεστώς καθώς η επικράτηση των σταλινικών τάσεων δεν άφηνε πολλά περιθώρια για ελευθερία στην έκφραση. Το ποτήρι θα ξεχείλιζε όταν απαγορεύτηκε η προβολή ντοκιμαντέρ που γύρισε ο αδελφός του όπου απεικονίζονται οι λαϊκές τάξεις του νησιού στην καθημερινότητά τους ωσάν η επανάσταση να μη συνέβη ποτέ. Υπηρέτησε στην κουβανική πρεσβεία στις Βρυξέλλες για μια τριετία και αυτοεξορίστηκε οριστικά στο Λονδίνο στα μέσα της δεκαετίας του ΄60. Οι Τρεις ταλαίπωροι τίγρεις δημοσιεύτηκαν το 1967 και απαγορεύτηκαν αμέσως στην Κούβα ενώ φυλακίστηκαν πάραυτα όσοι τόλμησαν να γράψουν θετικά σχόλια για το βιβλίο.

Αβάνα

Η Αβάνα είναι ο μέγας πρωταγωνιστής της αφήγησης στο έργο του Καμπρέρα. Η μουσική, τα καμπαρέ, η αφροκουβανέζικη κουλτούρα, ο έρωτας, η αποικιακή αρχιτεκτονική, συνιστούν κά τι παραπάνω από ένα απλό πλαίσιο αναφοράς και αναδύονται ως αυτόνομη οντότητα. Η αστική, εξαμερικανισμένη προεπαναστατική Κούβα προβάλλει ανάγλυφη με όλες τις ταξικές της αντιθέσεις καταρρίπτοντας εν πολλοίς τον μύθο της υπανάπτυξης για την οποία τόσα έχουν γραφεί. Οι τέσσερις «σωματοφύλακες» που εναλλάσσονται στην αφήγηση με πλείστους άλλους δευτερεύοντες ήρωες ζουν τις μέρες και τις νύχτες τους περιφερόμενοι στο πολύχρωμο τοπίο της Αβάνας, πίνοντας, χορεύοντας, ερωτευόμενοι, κυρίως όμως συζητώντας σε ποικίλες ιδιολέκτους που αντλούν από τις ντοπιολαλιές του νησιού αλλά και από φιλολογικές επιρροές. Το σινεμά, η αρχιτεκτονική, η ζωγραφική και η φιλοσοφία δεν λείπουν από αυτές τις ενίοτε- συνειδητά- ακατανόητες αφηγήσεις που εντέλει επιστεγάζονται από τη μουσική.