Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ
ΜΑΥΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΠΟ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΥΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥΣ ΚΑΙ
ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΟΥΣ, ΒΟΗΘΗΣΕ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΤΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΕΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ
Από το 1989 και μετά, η παγκόσμια βιβλιογραφία εμπλουτίστηκε με μία σειρά από μελέτες για το οργανωμένο έγκλημα, την παγκοσμιοποίηση του μαύρου χρήματος και τους μηχανισμούς ξεπλύματός του. Στην Ελλάδα, η βιβλιογραφία για το οργανωμένο έγκλημα βρίσκεται ακόμα σε νηπιακή ηλικία, μολονότι θα έπρεπε να μας αφορά άμεσα. Είναι, εν τούτοις, ενθαρρυντικό ότι δύο από τα βιβλία που διερευνούν το παγκοσμιοποιημένο έγκλημα κυκλοφόρησαν πρόσφατα και σε εμάς. Το έργο του Ρομπέρτο Σαβιάνο Γόμορρα, το οποίο έχει γίνει στο μεταξύ μια διεθνής εκδοτική και κινηματογραφική επιτυχία και το βιβλίο του Μίσα ΓκλένιΜcΜafia,Έγκλημα χωρίς Σύνορα.

Ο Μίσα Γκλένι είναι δημοσιογράφος και ιστορικός. Υπήρξε πολεμικός ανταποκριτής του ΒΒC κατά τη διάρκεια του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Είναι άριστος γνώστης των συνθηκών- νομιμότητας και παρανομίας- στα Βαλκάνια, στις υπό ανάπτυξη χώρες και στις πρώην χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Ο Γκλένι υποστηρίζει ότι το οργανωμένο έγκλημα και συνακόλουθα το μαύρο χρήμα ακολουθούν έναν καινούργιο «δρόμο του μεταξιού». Ο δρόμος αυτός χαράχθηκε με πυξίδα την αποσταθεροποίηση που προκάλεσε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Εμείς θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε και «Εγνατία οδό του εγκλήματος», γιατί ξεκινάει από τα Βαλκάνια, διασχίζει τον Καύκασο, περνάει μέσα από τις ασιατικές Δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ, φτάνει μέχρι τα δυτικά σύνορα της Κίνας και καταλήγει στην Ινδία και το Πακιστάν.

Ο Γκλένι ορίζει τα Βαλκάνια ως αφετηρία του νέου «δρόμου του μεταξιού» για δυο λόγους. Ο πρώτος οφείλεται στις συνθήκες που δημιουργήθηκαν σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία ή η Αλβανία, μετά την πτώση των σοσιαλιστικών καθεστώτων. Ο δεύτερος, στον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Οι παλαιστές

ΣτοΜcΜafiaδίνει δυο παραδείγματα για τη μετάβαση από τη σοσιαλιστική στην ελεύθερη οικονομία στη Βουλγαρία, που είναι αποκαλυπτικά όσο και ανατριχιαστικά. Το πρώτο αφορά τον αθλητισμό. Μια από τις βιτρίνες του βουλγάρικου αθλητισμού, η πάλη, κατέρρευσε μαζί με το σοσιαλιστικό καθεστώς, λόγω γενικής οικονομικής καθίζησης της χώρας. Οι παλαιστές οι οποίοι, τηρουμένων των αναλογιών, ζούσαν πλουσιοπάροχα, έμειναν στον δρόμο και βρήκαν καταφύγιο στο οργανωμένο έγκλημα.

Μisha Glenny

MCMΑFΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ

ΜΤΦ. ΟΛΓΑ ΓΕΡΑΚΗ ΕΚΔ. ΠΑΠΥΡΟΣ, 2009 ΣΕΛ. 460,

ΤΙΜΗ: 24 ΕΥΡΩ

Ξεκίνησαν από μπράβοι, για να φτάσουν να ελέγχουν ολόκληρους κλάδους του οργανωμένου εγκλήματος. Ο Γκλένι αρχίζει τοΜcΜafiaμε την περίπτωση του Ιλία Παβλόφ, ο οποίος ήταν παλαιστής, έγινε «μεγαλοεπιχειρηματίας», κατάφερε να πάρει μέχρι και την αμερικανική υπηκοότητα ώσπου μια ωραία μέρα τον σκότωσε στη Σόφια κάποια αντίπαλη συμμορία οργανωμένου εγκλήματος.

Οι πράκτορες

Το δεύτερο παράδειγμα έχει να κάνει με έναν από τους βασικούς πυλώνες του «σοσιαλιστικού» συστήματος. Με την κατάρρευση του καθεστώτος, 14.000 στελέχη των μυστικών υπηρεσιών της πρώην Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας βρέθηκαν στον δρόμο, γιατί δεν περίσσευαν στο καινούργιο καθεστώς χρήματα για να τους συντηρήσει. Και αυτοί πέρασαν «αύτανδροι» στο οργανωμένο έγκλημα. Ξέσπασε μάλιστα ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ παλαιστών και ΚΥΠατζήδων, ο οποίος, κατά τον Γκλένι, συνεχίζεται.

Ο πόλεμος

Ωστόσο, ο Γκλένι θεωρεί τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία γενεσιουργό αιτία με πολύ ευρύτερες επιπτώσεις για την άνθηση του οργανωμένου εγκλήματος στα Βαλκάνια. Στην κορυφή αυτού του παγόβουνου βρίσκεται η «ιδιοφυής έμπνευση» των Αμερικανών και της Ε.Ε. να επιβάλουν εμπάργκο καυσίμων στη Σερβία. Ο Γκλένι θεωρεί ότι η απόφαση αυτή ήταν από τις χειρότερες που έλαβε η δυτική κοινότητα, γιατί όχι μόνο δεν είχε κανένα έμπρακτο αποτέλεσμα αλλά, αντίθετα, άφησε το πεδίο ελεύθερο για τη δημιουργία μιας πολυεθνικής συμμαχίας του οργανωμένου εγκλήματος. Στην περίπτωση του εμπάργκο καυσίμων, αποδεικνύεται και με τις επιχειρήσεις του οργανωμένου εγκλήματος αυτό που ισχύει από αμνημονεύτων χρόνων για το διεθνές εμπόριο: ότι οι συναλλαγές μεταξύ των κρατών μπορούν να συνεχίζονται απρόσκοπτα, έστω και αν οι στρατοί τους πολεμούν αλλήλους και οι άμαχοι βομβαρδίζονται. Το ίδιο συνέβη και στη Σερβία. Το οργανωμένο έγκλημα του Κοσόβου, της Βοσνίας, της Κροατίας, χωρών δηλαδή εχθρικών προς τη Σερβία, συνεργάστηκε με τη σερβική μαφία, για να σπάσουν από κοινού το εμπάργκο και να τροφοδοτήσουν με λαθραία καύσιμα τη Σερβία. Τα τεράστια κέρδη που αποκόμισαν συνέβαλαν καθοριστικά στην εδραίωση και την ανάπτυξη του οργανωμένου εγκλήματος στα Βαλκάνια.

Κρατικές ευλογίες

Πολλές φορές, οι συνεργασίες με το οργανωμένο έγκλημα γίνονται με τις ευλογίες των ίδιων των κρατών. Όλοι θυμόμαστε την πρόσφατη κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας για την τιμή του φυσικού αερίου που διοχετευόταν μέσω Ουκρανίας. Ο Γκλένι παραθέτει το παράδειγμα μιας επιχείρησης διανομής φυσικού αερίου, της ΕΤG, η οποία είχε ιδρυθεί πριν από περίπου μια πενταετία από τη ρωσική Γκάζπρομ και την ουκρανική Ναφτογκάζ και επιδιδόταν σε μία σειρά από ύποπτες επιχειρήσεις από την Κύπρο έως το Τουρκμενιστάν και από τη Μολδαβία έως τη Γαλλία. Τόσο οι μονάδες καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος στις διάφορες χώρες όσο και πολλοί δημοσιογράφοι ήταν απόλυτα πεπεισμένοι ότι πίσω από την ΕΤG κρυβόταν ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του ρωσικού οργανωμένου εγκλήματος, ο Σεμιόν Μογκίλεβιτς. Και όμως ήταν αδύνατο να το αποδείξουν, γιατί και οι δυο χώρες τον κάλυπταν απόλυτα- και η ΕΤG εξακολουθούσε να αναπτύσσεται…

Με αφετηρία τα Βαλκάνια, ο Μίσα Γκλένι ξεκινάει για ένα μεγάλο ταξίδι στις «μητροπόλεις» του οργανωμένου εγκλήματος, περνάει από τη Ρωσία και την Ουκρανία στο Τουρκμενιστάν, στη Μολδαβία, για να καταλήξει μέχρι την Ινδία και τις διασυνδέσεις του οργανωμένου εγκλήματος των μουσουλμάνων της Ινδίας με τα Αραβικά Εμιράτα. Ο βασιλιάς του οργανωμένου εγκλήματος της Βομβάης, ο Νταούντ, διευθύνει την αυτοκρατορία του από το Ντουμπάι, γιατί είναι επικηρυγμένος στην Ινδία. Και όμως κάθε χρόνο δίνει ένα μεγάλο πάρτι, από το οποίο δεν λείπουν οι σταρ του ινδικού σινεμά.

Roberto Saviano

ΓΟΜΟΡΡΑ

ΜΤΦ: ΜΑΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΕΚΔ. ΠΑΤΑΚΗ, 2009 ΣΕΛ:

456, ΤΙΜΗ: 19,50 ΕΥΡΩ