Στο μηδέν βρίσκονται πλέον οι σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με το ΚΚΕ, μετά την απαντητική επιστολή του Γιώργου Παπανδρέου στην επιστολή που του είχε αποστείλει προ 20ημέρου και πλέον η Αλέκα Παπαρήγα με αφορμή τις δηλώσεις του Θεόδωρου Πάγκαλου κατά του ΚΚΕ και του ρόλου του στον Εμφύλιο.
Η κάλυψη που παρείχε στον κ. Πάγκαλο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προκάλεσε την έντονη αντίδραση της κ. Παπαρήγα, η οποία τον κατηγόρησε για αντικομμουνισμό- έστω κι αν χρησιμοποίησε μία μάλλον κομψή διατύπωση, ότι ο κ. Παπανδρέου απλώς επιβεβαίωσε πως ο αντικομμουνισμός είναι προεκλογική επιλογή του ΠΑΣΟΚ.
«Μα τι περίμεναν, ότι θα αποδοκίμαζε ποτέ τον Πάγκαλο ο πρόεδρος;» διερωτήθηκε με έκπληξη κορυφαίο στέλεχος του Κινήματος την ίδια ημέρα, πληροφορούμενος τις περί αντικομμουνισμού κατηγορίες της γενικής γραμματέως του ΚΚΕ. Η αλήθεια είναι ότι ούτε και η ίδια η κ. Παπαρήγα θα περίμενε κάτι σχετικό. Απλώς, όπως εκτιμούσε το ΠΑΣΟΚ, έστειλε τη γνωστή επιστολή στον κ. Παπανδρέου ευελπιστώντας στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα: να παρασχεθεί πολιτική κάλυψη στον κ. Πάγκαλο και να δοθεί η ευκαιρία στο ΚΚΕ να ορθώσει τείχος ανάμεσα στις βάσεις των δύο κομμάτων. Κατά την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, η επιστολή Παπαρήγα ήταν «μια καθαρά αμυντική ενέργεια».
«Φοβούνται τις διαρροές».
Σε μια περίοδο που το θέμα της αυτοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ φαίνεται όλο και πιο κοντά στην πραγματικότητα, η ηγεσία του ΚΚΕ προσπαθεί- αναφέρει η ίδια πηγή- να αποτρέψει πιθανές διαρροές προς το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Φοβούνται πως θα πάθουν ό,τι και ο Συνασπισμός» εκτιμάει το ίδιο κορυφαίο στέλεχος, το οποίο προφανώς αναφέρεται στη δραματική μείωση των ποσοστών του Συνασπισμού στο 1/3 των ποσοστών που είχε πέρυσι τέτοια εποχή.
Κάτι τέτοιο προφανώς θα ήταν καταστροφικό για το ΚΚΕ. Είδε κι έπαθε να ξεπεράσει τον Συνασπισμό στις δημοσκοπήσεις- η περίοδος που το κόμμα της Ανανεωτικής Αριστεράς εμφάνιζε υπερδιπλάσια ποσοστά από το ΚΚΕ θα πρέπει να ήταν η χειρότερη για τον Περισσό, μεταπολιτευτικά- και δεν θέλει με τίποτε να χάσει την επίζηλη τρίτη θέση. Το ΠΑΣΟΚ θεωρεί ότι αυτός και μόνο είναι ο λόγος για τον οποίο οι σχέσεις των δύο κομμάτων βρίσκονται σήμερα στο ναδίρ. Από την άλλη πλευρά, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως λέει η πηγή που προαναφέρθηκε, «έκανε πολλή υπομονή με το ΚΚΕ». «Τους στήριζαν».
Εξηγεί ότι για ένα μεγάλο διάστημα «ανεχτήκαμε να παίζουν το δεκανίκι της κυβέρνησης Καραμανλή, παρά το γεγονός ότι γνώριζαν την καταστροφική πορεία που ακολουθούσε η κυβέρνηση»- κι έχουν έτοιμα να αναφέρουν δεκάδες παραδείγματα τα οποία αποδεικνύουν, κατά τη συλλογιστική τους, ότι το ΚΚΕ στήριξε την κυβέρνηση σε κρίσιμες περιόδους, που φαινόταν να κλονίζεται είτε από τα σκάνδαλα είτε από στρατηγικές επιλογές της όπως η εξαγορά της αλυσίδας Γερμανός από την CosmΟΤΕ.
Τα μισόλογα- ένα σταθερό ήταν γιατί το ΚΚΕ απουσίασε από τη Βουλή κατά τη συζήτηση της εξαγοράς του Γερμανού- έδιναν και έπαιρναν μεταξύ των στελεχών του ΠΑΣΟΚ αλλά πρέπει να τονιστεί ότι ο Θ. Πάγκαλος ήταν αυτός που έλεγε τα πράγματα με το όνομά τους. Παλιός κομμουνιστής, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος έως τα 30 του, ο πρώην υπουργός μοιάζει να έχει μια επιμονή στο να καταγγέλλει το ΚΚΕ και τη στάση του στη δημόσια ζωή.
Αναμφίβολα, η πιο σκληρή του αναφορά είναι πως το ΚΚΕ κινείται στα όρια της δημοκρατικής νομιμότητας αφού, όπως λέει, εξ αντικειμένου αγωνίζεται για την ανατροπή του κοινοβουλευτικού συστήματος. Θα έλεγε κανείς ότι αυτή η επιμονή, που έμοιαζε έως τώρα μοναχική- παρά το γεγονός ότι και άλλα κομμουνιστογενή στελέχη, όπως ο Μίμης Ανδρουλάκης και δευτερευόντως η Μ. Δαμανάκη, έχουν παρόμοιες αντιλήψεις- βρήκε τη δικαίωσή της με την επιστολή Παπανδρέου στην Αλ. Παπαρήγα.
«Έπρεπε να απαντήσουμε».
Κάνετε «διμέτωπο», είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Και δεν κατέχετε τη μοναδική αλήθεια για τα όσα συνέβησαν στο παρελθόν- άρα ο Θ. Πάγκαλος και δικαιούται, και μπορεί να ομιλεί. Πολλοί πανηγύρισαν για το ύφος και το περιεχόμενο της επιστολής: ο Γ. Ραγκούσης, ο Γ. Παπακωνσταντίνου, ο Ν. Αθανασάκης συμπεριλαμβάνονται μεταξύ εκείνων που ήθελαν «να δοθεί κάποια στιγμή η πρέπουσα απάντηση στο ΚΚΕ». Όχι γιατί έχουν κατ΄ ανάγκην αντικομμουνιστικές θέσεις, αλλά γιατί δεν μπορούν να βλέπουν το ΚΚΕ να διεκδικεί για τον εαυτό του την αποκλειστικότητα του προοδευτισμού και της επαναστατικότητας.
Για πολλούς η επιστολή Παπανδρέου σηματοδοτεί την αλλαγή σελίδας στις σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με το Κομμουνιστικό Κόμμα. Για πολλά χρόνια, το ΠΑΣΟΚ απέφευγε συστηματικά να απαντάει στο ΚΚΕ, είχε μια μάλλον ενοχική στάση απέναντί του. Στάση που οι ρίζες της πρέπει να αναζητηθούν στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, όταν οι καλές προσωπικές σχέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου με τον Χαρίλαο Φλωράκη είχαν οδηγήσει στα πρόθυρα νευρικής κρίσης τη σκληρή πτέρυγα του ΚΚΕ, που έβλεπε με αποστροφή τα σούρτα φέρτα του «καπετάνιου» στο Καστρί. Χρειάστηκε να μεσολαβήσει η συγκυβέρνηση Τζαννετάκη, με τη στήριξη του ενιαίου Συνασπισμού, και η παραπομπή του Α. Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο για να διαρραγούν οριστικά και διά παντός οι σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με το ΚΚΕ.
Στελέχη της Χαρ. Τρικούπη λένε ότι για μεγάλο διάστημα «ανεχτήκαμε να παίζουν το δεκανίκι της κυβέρνησης Καραμανλή» και ότι «έπρεπε να δοθεί κάποια στιγμή η πρέπουσα απάντηση στο ΚΚΕ»
… και το αμήχανο φλερτ
Τώρα που η προοπτική της εξουσίας του ΠΑΣΟΚ επαναπατρίζει χιλιάδες ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι το είχαν εγκαταλείψει απογοητευμένοι κατά τη διάρκεια της διαμάχης για το προεδρικό αξίωμα της 11ης Νοεμβρίου, το ΠΑΣΟΚ είναι εκείνο που σφυρίζει αδιάφορα. Ο λόγος;
Με ορατή την αυτοδυναμία, και ακόμη πιο ορατή τη ραγδαία φθορά του Συνασπισμού, το τελευταίο που θα έκανε το ΠΑΣΟΚ θα ήταν να παρακαλάει τον Συνασπισμό να συνεργαστούν. Όπως αναφέρει, έστω και με κυνικό τρόπο, το κορυφαίο στέλεχος που προαναφέρθηκε, «εμάς μας αρκεί ότι στη συλλογική μνήμη έχουν καταγραφεί η απρεπής συμπεριφορά στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ τόσο του Αλ. Τσίπρα όσο και του Αλ. Αλαβάνου, κάθε φορά που τους υποβάλλαμε προτάσεις συνεργασίας». Είναι κοινό μυστικό πια ότι στα ηγετικά κλιμάκια του Κινήματος το θέμα της συνεργασίας με τον Συνασπισμό δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητες του κόμματος. Κι αν συντηρείται στην επικαιρότητα είναι για έναν και μόνο λόγο: ότι ένα μεγάλο ποσοστό της βάσης των δύο κομμάτων επιθυμεί τη συνεργασία. Άρα, όποιος καταφέρει να χρεώσει στον άλλο την υπονόμευση της συνεργασίας είναι προφανές ότι θα κερδίσει ένα κομμάτι από αυτούς τους ψηφοφόρους…
Συμπερασματικά, οι δύσκολες σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με την Αριστερά, που σήμερα μοιάζουν παγωμένες, προφανώς στην πορεία για τις εκλογές θα γνωρίσουν κι άλλες φάσεις, ασφαλώς το ίδιο ενδιαφέρουσες…
