ΑΣΤΙΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ Ή ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΟ
ΞΕΣΠΑΣΜΑ; ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΝΕΙΣ ΤΙΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΚΑΥΤΟ» ΔΕΚΕΜΒΡΗ
ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΕΡΑΣΕ, ΔΙΑΚΡΙΝΕΙ ΜΙΑ ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΗ
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ, ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ
ΝΟΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΤΑΡΑΧΩΝ ΠΟΥ ΠΥΡΟΔΟΤΗΣΕ
Ο ΦΟΝΟΣ ΤΟΥ 15ΧΡΟΝΟΥ ΑΛΕΞΗ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ
Tρία είδη ανάγνωσης επικράτησαν, τα οποία εν πολλοίς συμπίπτουν με την ταξινόμηση των αναλύσεων της πολιτικής βίας από τον Αμερικανό θεωρητικό David Αpter: η διαγνωστική μέθοδος, δηλ. η προσπάθεια ανάλυσης των γεγονότων με βάση τις λογικές διεργασίες που τα προξένησαν, η ατομική ψυχοπαθολογία, κοινώς τα «προβληματικά» μπαγκράουντ των πρωταγωνιστών που προκαλούν παραβατικότητα, και τέλος η κοινωνική παθολογία, με άλλα λόγια οι εγγενείς παθογένειες του ίδιου του συστήματος που οδηγούν στην εξέγερση. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε μια τέταρτη ανάγνωση που βασίζεται στη μνημονική επίδραση του παρελθόντος αλλά και μιας υποτιθέμενης κουλτούρας ανυπακοής και ενός «κύκλου διαμαρτυρίας» που εγκαινιάστηκαν στη Μεταπολίτευση και διαρκούν ακόμα. Εδώ τα γεγονότα παρουσιάζονται ως αποτέλεσμα μιας υποπολιτισμικής τάσης που επωάστηκε στον αναρχικό χώρο και κυριάρχησε στους εξωκοινοβουλευτικούς κύκλους από το 1974 και έπειτα.

Άλλες εκτιμήσεις πάλι εστίασαν στις διαφορές «ουσίας» των γεγονότων από εγχώριες και διε θνείς εξεγέρσεις παλιότερων εποχών, από τα Ιουλιανά ώς τον Μάη του ΄68 και το Πολυτεχνείο. Έχει ενδιαφέρον πως όπως τα περισσότερα νεολαιίστικα ριζοσπαστικά ξεσπάσματα των τελευταίων χρόνων, έτσι και αυτό αντιμετωπίστηκε με αρκετή επιφυλακτικότητα κυρίως από τη γενιά που βίωσε τα κινήματα των δεκαετιών του ΄60 και του ΄70. Η διαρκής αντιπαράθεση του τι γινόταν τότε με το τι συμβαίνει σήμερα σε επίπεδο κινηματικής δράσης χαρακτηρίζεται από τον εξωραϊσμό του παρελθόντος και την υποβάθμιση του παρόντος, ενώ μαρτυρά αμηχανία σε σχέση με τα τεκταινόμενα. Το γενεαλογικό χάσμα δρα ως παραμορφωτικός φακός και δεν επιτρέπει να αποτιμηθεί το φαινόμενο στις πραγματικές του διαστάσεις, όπως ακριβώς συνέβαινε με όσους προσπαθούσαν να αναλύσουν τα κοινωνικά κινήματα της μακράς δεκαετίας του ΄60 συγχρονικά, την ώρα που εξελίσσονταν.

Ήταν όμως οι πρόσφατες κινητοποιήσεις το αποτέλεσμα μιας τελετουργικής επίκλησης του παρελθόντος; Αν κοιτάξουμε καλά δεν θα διακρίνουμε συνέχειες, αλλά κυρίως ρήξεις ακόμα και με το πρόσφατο κινηματικό παρελθόν.

Λίγα κοινά θα βρούμε ανάμεσα στις συντεταγμένες, τις πρακτικές, τα πρότυπα, τις κινηματογραφικές και μουσικές αναφορές, την αισθητική και το λεξιλόγιο των νέων διαδηλωτών με τη συγκρουσιακή κουλτούρα της Μεταπολίτευσης. Παρομοίως οι νέες τεχνολογίες, όπως τα SΜS, το i-Ρod, το facebook και το Διαδίκτυο καθιστούν αυτό το κίνημα τελείως διαφορετικό από προηγούμενες γενιές. Η πολυπλοκότητα του φαινομένου εντείνεται από το γεγονός πως δεν έχουμε να κάνουμε με μια μειονότητα εξτρεμιστών, αλλά με ένα ετερογενές και πολυσυλλεκτικό κίνημα που πέρα από αναρχικούς φοιτητές εμπεριείχε δεκατετράχρονους «χούντις», ευκατάστατα λυκειόπαιδα, εξαθλιωμένους οικονομικούς μετανάστες, μπαχαλάκηδες, λούμπεν, χούλιγκαν και απροσδιόριστα άτομα κάθε ηλικίας.

Donatella della Ρorta, Αbby Ρeterson, Ηerbert Reiter (επιμ.)

THEPΟLΙCΙΝG ΟF TRΑΝSΝΑΤΙΟΝΑLPRΟΤΕSΤ

ΕΚΔ. ΑLDΕRSΗΟΤ, 2006, ΣΕΛ. 213

Donatella della Ρorta, Μario Diani

SΟCΙΑLMΟVΕΜΕΝΤS

ANIΝΤRΟDUCΤΙΟΝ

ΕΚΔ. ΒLΑCΚWΕLL, 2006, ΣΕΛ. 345

Χavier Crettiez, Ιsabelle Sommier (επιμ.)

LAFRΑΝCΕRΕΒΕLLΕ

TΟUS LΕS ΜΟUVΕΜΕΝΤS ET ΑCΤΕURS DΕ LΑ CΟΝΤΕSΤΑΤΙΟΝ

ΕΚΔ. ΜΙCΗΑLΟΝ, 2006, ΣΕΛ. 700

Ιsabelle Sommier, Οlivier Fillieule, Ιric Αgrikoliansky (επιμ.)

GN ΑLΟGΙΕ DΕS ΜΟUVΕΜΕΝΤS ΑLΤΕRΜΟΝDΙΑLΙSΤΕS EN EURΟΡΕ

UNE ΡΕRSΡΕCΤΙVΕ CΟΜΡΑRΕΕ

ΕΚΔ. ΚΑRΤΗΑLΑ, 2008, ΣΕΛ. 300