Αναζήτηση
ΑΝ Η ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥ ΤΖΩΝ ΚΕΝΝΕΝΤΥ ΣΗΜΑΙΝΕ ΓΙΑ
ΤΗ ΔΥΣΗ ΤΟ ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΜΙΑΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑΣ ΜΕΡΑΣ,
ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΖΕΪΜΣ ΕΛΡΟΪ ΙΣΟΔΥΝΑΜΕΙ ΜΕ ΕΝΑ ΒΑΘΥ
ΣΚΟΤΑΔΙ. ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΙΔΕΑ ΠΡΟΕΚΤΕΙΝΕΙ Ο ΙΔΙΟΡΡΥΘΜΟΣ
ΜΕΤΡ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ «ΤΡΙΛΟΓΙΑΣ»
ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΥΠΟΚΟΣΜΟ,
ΑΛΛΑ ΣΚΟΝΤΑΦΤΕΙ ΣΤΙΣ ΠΑΓΙΔΕΣ ΤΩΝ ΣΙΚΟΥΕΛΣ!
Δύο τόμοι, 1.594 σελίδες. Αυτή είναι η συνολική μυθιστορηματική περιγραφή της δολοφονίας του Κέννεντυ από τον Τζέιμς Ελρόι. Το πρώτο μέρος του δίτομου έργου, το Αμερικάνικο ταμπλόιντ, αριθμεί 735 σελίδες και αφηγείται τα γεγονότα ώς τη στιγμή της δολοφονίας του προέδρου των ΗΠΑ. Το δεύτερο, το Αμερικάνικο ταξίδι θανάτου, αφηγείται, σε 859 σελίδες, τα γεγονότα από τη στιγμή της δολοφονίας ώς την ολοκλήρωση της συγκάλυψής της. Και τα δυο μυθιστορήματα κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Άγρα.
Ο Ελρόι γοητεύεται από τα μεγέθη. Τα περισσότερα μυθιστορήματά του φιλοδοξούν να ενταχθούν στους ογκόλιθους. Αυτό δεν είναι απαραίτητα συστατικό στοιχείο της δομής. Μπορεί να είναι και συστατικό στοιχείο της μεγαλομανίας του συγγραφέα, αν κρίνει κανείς από μια δήλωση που έκανε στη δημοσιογράφο Ντέμπορα Σολομόν, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό των «Νιου Γιορκ Τάιμς» στις 5 Νοεμβρίου 2006. «Είμαι ο μεγαλύτερος συγγραφέας αστυνομικών όλων των εποχών. Συγκεκριμένα, είμαι για το αστυνομικό μυθιστόρημα ό,τι είναι ο Τολστόι για το ρωσικό μυθιστόρημα και ο Μπετόβεν για τη μουσική».
Ο υπόκοσμος
Κατόπιν τούτου, ας μη μας ξενίζει που ο Ελρόι γράφει με μπούσουλα το Πόλεμος και ειρήνη. Το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου του είναι ενταγμένο σε τριλογίες και τετραλογίες. Αρχίζει με την Τριλογία του Λόιντ Χόπκινς (1984- 1985), περνάει στην Τετραλογία του Λος Άντζελες (1987- 1992), για να καταλήξει στην Τριλογία του αμερικάνικου υπόκοσμου , της οποίας τα δύο πρώτα μυθιστορήματα αφορούν τη δολοφονία του Κέννεντυ.
Η επιλογή του Ελρόι να τοποθετήσει τα «προεόρτια» και τα «μεθεόρτια» της δολοφονίας υπό την αιγίδα του αμερικάνικου υπόκοσμου δεν είναι καθόλου τυχαία. Η εκλογή του Κέννεντυ δεν ήταν για τον συγγραφέα τίποτα άλλο παρά η σύγκρουση ενός υποκόσμου, πολιτικού, συνδικαλιστικού 
Στο Αμερικάνικο ταμπλόιντ, ο Ελρόι απομυθοποιεί μέσα σε 735 σελίδες όλη την περίοδο Κέννεντυ στις ΗΠΑ, με έναν καταιγιστικό ρυθμό και ένα μείγμα κυνισμού και καυστικής ειρωνείας, που αγγίζει τα όρια του σαρκασμού. Πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος δεν είναι ούτε οι Κέννεντυ ούτε ο Χάουαρντ Χιουζ ούτε ο Χούβερ. Αυτοί κινούν τα νήματα. Πρωταγωνιστές είναι δυο πράκτορες, ο Μπόιντ και ο Λίτελ, και ένας μαφιόζος, άνθρωπος για όλες τις δουλειές του Χόφα και του Χάουαρντ Χιουζ: ο Πιτ Μποντιουάρντ.
Στους ήρωες του Αμερικάνικου ταμπλόιντ προστίθεται στο Αμερικάνικο ταξίδι θανάτου και ένας καινούργιος, ο Ουέιν Τέντροου. Είναι ένας αστυνομικός από το Λας Βέγκας, που άλλα τον στέλνουν να κάνει στο Ντάλας, και αλλού βρίσκεται μπλεγμένος.
Όλα συνεχίζονται, όλα μοιάζουν όμοια, και όμως δεν είναι. Το Αμερικάνικο ταξίδι θανάτου πάσχει από τη γνωστή ασθένεια των σίκουελ: η συνταγή είναι η ίδια, τα υλικά είναι τα ίδια, το φαγητό όμως αποτυχαίνει. Φοβάμαι πως το ίδιο το θέμα του εκδικείται τον συγγραφέα. Ο αναγνώστης έχει ήδη διανύσει με το Αμερικάνικο ταμπλόιντ 735 σελίδες και καλείται να διανύσει με το Αμερικάνικο ταξίδι θανάτου άλλες 859 και μάλιστα σε μια διαδρομή που του είναι γνωστή σε κάθε της λεπτομέρεια. Γνωρίζει τους ήρωες, έχει ήδη εξοικειωθεί με τον τρόπο και το ύφος γραφής, ξέρει πού θα πάει το μυθιστόρημα, και δεν το αντέχει. Καταλαβαίνω ότι η δολοφονία του Κέννεντυ και η συγκάλυψή της είναι ένα θέμα που ακόμα καίει τους Αμερικάνους. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για μας, και υποθέτω και για τον υπόλοιπο κόσμο.
James Εllroy
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΘΑΝΑΤΟΥ
ΜΤΦ. ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΕΚΔ. ΑΓΡΑ, 2007 ΣΕΛ. 860,
ΤΙΜΗ: 32 ΕΥΡΩ
Οι αδυναμίες
Αυτή, κατά τη γνώμη μου, είναι η μεγαλύτερη αδυναμία του μυθιστορήματος, αλλά δυστυχώς υπάρχουν και άλλες. Το ιδιοφυές μείγμα κυνισμού και ειρωνείας, που διατρέχει το πρώτο μυθιστόρημα, χάνεται στο δεύτερο και μένει ο κυνισμός σκέτος. Από μια άποψη είναι φυσικό, γιατί όταν το θέμα σου είναι τα μεθεόρτια μιας πολιτικής δολοφονίας που σημάδεψε για δεκαετίες τον δυτικό κόσμο, δεν έχεις περιθώρια για ειρωνείες και σαρκασμούς.
Μια άλλη αδυναμία του μυθιστορήματος είναι η γραφή. Το κοφτό, στακάτο ύφος που διακρίνει το πρώτο μυθιστόρημα, ο συγγραφέας το τραβάει στο Αμερικάνικο ταξίδι θανάτου στα άκρα. Δεν υπάρχουν περιγραφές ούτε για τη ροή ούτε για τα κίνητρα και τις πράξεις των χαρακτήρων. Περιγράφονται μόνο οι κινήσεις τους και τίποτα άλλο. Ο καταιγιστικός ρυθμός του Αμερικάνικου ταμπλόιντ μετατρέπεται εδώ σε αγκομαχητό και είναι αφόρητα κουραστικός. Όταν ξέρεις την υπόθεση, όταν γνωρίζεις ήδη τα πρόσωπα και πολλά απ΄ αυτά που κάνουν τα έχεις ξαναδεί, ψάχνεις κάτι άλλο για να σου κινήσει το ενδιαφέρον. Αυτό το κάτι άλλο λείπει από το Αμερικάνικο ταξίδι θανάτου.
Μπορεί ο Ελρόι να αυτοσυγκρίνεται με τον Τολστόι, αλλά στον Τολστόι και στον Βίκτωρα Ουγκώ τα μεγέθη και οι ογκόλιθοι δεν γίνονται στο τέλος τούβλα, που σου πέφτουν στο κεφάλι.
