Ο ΠΟΛΥΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΣ ΕΞΗΝΤΑΠΕΝΤΑΡΗΣ ΒΙΛΧΕΛΜ ΓΚΕΝΑΤΣΙΝΟ
ΥΠΟΝΟΜΕΥΕΙ ΟΣΑ ΕΧΕΤΕ ΣΥΝΔΕΣΕΙ ΜΕ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. ΣΤΑ ΓΡΑΠΤΑ ΤΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ
ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ, ΥΠΟΒΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ,
ΚΡΙΣΙΜΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΑ
ΠΕΠΡΩΜΕΝΑ
Την εποχή του Τόμας Μαν οι Γερμανοί πεζογράφοι είχαν αναλάβει βαριά καθήκοντα: τα βιβλία τους μπορούσαν να διαβάζονται ως έγκυρες ανακεφαλαιώσεις ολόκληρου του ευρωπαϊκού πολιτισμού, περιείχαν δυσοίωνες και αυτοεκπληρούμενες προφητείες για την πορεία της Ιστορίας, θεμελιώνονταν γύρω από πρωταγωνιστές που ενσωμάτωναν λεπτομερή και ετερόκλητα συλλογικά χαρακτηριστικά. Μετά το 1950 μοναδικά θέματα των γερμανικών μυθιστορημάτων έγιναν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και το εθνικό τραύμα που προήλθε από τη μοιρασιά της χώρας ανάμεσα στις υπερδυνάμεις. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, παρατηρείται μια κάπως άδοξη στροφή. Οι συγγραφείς του μονίμως ισχυρού και επεκτατικού κράτους φαίνονται αποκαμωμένοι από τις ογκώδεις και περισπούδαστες κατασκευές των πασίγνωστων προκατόχων τους· δείχνουν να αποστρέφονται οτιδήποτε παραπέμπει σε πνευματική ηγεμονία, ιστορική μοίρα ή συλλογικό πεπρωμένο. Μερικοί, όπως ο νεώτερος Τόμας Μπρούσιχ, έχουν εξειδικευτεί στη χλευαστική φαρσοκωμωδία. Κάποιοι, ανάμεσά τους ο Κριστόφ Χάιν, έχουν αφοσιωθεί στη διακριτική ηθογραφία. Άλλοι, σαν τον Βίλχελμ Γκενατσίνο, προτιμούν την παγερή και χαμηλότονη ψυχογραφία.

Η ΒΛΑΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

Βίλχελμ Γκενατσίνο

ΜΤΦ: ΒΙΚΥ ΒΟΛΙΩΤΗ ΕΚΔ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ ΣΕΛ. 204, ΤΙΜΗ: 12 #

Επίμονες αποσιωπήσεις

Και σε αυτό το βιβλίο του, ο Γκενατσίνο κινείται με σταθερές αφηγηματικές αρχές. Ο πρωταγωνιστής του παραμένει μέχρι τέλους ανώνυμος, η μεγαλούπολη όπου ζει δεν ονοματίζεται, το επάγγελμά του δεν πείθει, η ταξική του προέλευση δεν ξεκαθαρίζεται. Οι συναναστροφές του με τους ανθρώπους είναι συγκαταβατικές και συγκυριακές. Οι άντρες που γνωρίζει έχουν διαψευσμένα όνειρα, αλλά δεν γκρινιάζουν γι΄ αυτό. Οι γυναίκες της ζωής του-δύο στην συγκεκριμένη περίπτωση- έχουν ελάχιστες διαφορές μεταξύ τους και κρίνονται από κείνον με κριτήρια λειτουργικότητας και αξιοπιστίας. Δεν τρέφει βαθιά αισθήματα γι΄ αυτές και αντιμετωπίζει τις εμπειρίες του μαζί τους ως καταστάσεις ελεγχόμενου ρίσκου και ήπιας ανατριχίλας. Επιπλέον, όταν δεν τις συναντάει ή δεν αναγκάζεται να ακούει τις αξιοθρήνητες διηγήσεις των φίλων του, περιπλανιέται σε αστικά τοπία και συλλέγει εντυπώσεις: παρατηρεί ανθρώπινα ναυάγια που παραδέρνουν χωρίς προσανατολισμό, όπως άλλωστε και ο ίδιος.

Κύριο μέλημα του ήρωα είναι να μην κατακρίνει, να μην εκθέσει, να μη βλάψει κανέναν. Δεν απαιτεί επιτεύγματα ούτε από τον εαυτό του ούτε από τους άλλους. Όποτε μιλά ή αναπολεί, παρουσιάζεται συγκρατημένος και προσεκτικός. Οι δηλώσεις του, είτε απευθύνεται σε συνάνθρωπο είτε στον εαυτό του, είναι τόσο μαζεμένες ώστε μοιάζουν να μην περιέχουν χαρακτηρισμούς ή έστω προσδιορισμούς. Αντιμετωπίζει θεάματα που ξεχειλίζουν από δυστυχία σαν δυνητικά κινηματογραφικά πλάνα. Όταν κάποιος γνωστός του παραθέτει μελλοντικά σχέδια και πέφτει σε αντιφάσεις, ο κεντρικός ήρωας λαμβάνει απλώς τα δεδομένα υπ΄ όψιν και αποκρίνεται με τόνο ουδέτερο. Όποτε ο πρωταγωνιστής αναφέρει ότι η συντήρηση ενός ερωτικού τριγώνου απαιτεί λογιστική ακρίβεια, αμέσως λουφάζει και δεν αναλύει τα τεχνάσματα που μετέρχεται, από φόβο μη τυχόν συλληφθεί να περιαυτολογεί ανάρμοστα.