Μήπως είδατε τον Κάρατζιτς;

Είπαν ότι μεταμφιέστηκε σε μοναχό, ότι εθεάθη σε περιπολικό της αστυνομίας,

ακόμη και ότι ο Ράντοβαν Κάρατζιτς επισκέφτηκε το Σαράγεβο, για να πιει καφέ

δίπλα… στους αξιωματούχους που είναι υπεύθυνοι για τη σύλληψή του. Όσο

διαφεύγει της σύλληψης, τόσο οι φήμες θα οργιάζουν.

Μήπως στ’ αλήθεια υπάρχει κάποια μυστική συμφωνία που τον προστατεύει; Στη νέα

χολιγουντιανή παραγωγή με τίτλο «Spring Break in Bosnia», ο Ρίτσαρντ Γκιρ

είναι βέβαιος… Είναι πράγματι μια ταινία για τον πρώην πολιτικό ηγέτη των

Σέρβων της Βοσνίας. Μια μαύρη κωμωδία, πηγή έμπνευσης της οποίας είναι ένα

πραγματικό γεγονός – η αναζήτηση του Ράντοβαν Κάρατζιτς από μια παρέα

δημοσιογράφων που είχαν καλύψει τον πόλεμο της Βοσνίας (1992-1995).

Η νέα ταινία αναμένεται να προβληθεί το 2007, ωστόσο οι αντιδράσεις έχουν ήδη

αρχίσει. Από τις πλέον μισητές προσωπικότητες ο Κάρατζιτς για Κροάτες και

Βόσνιομουσουλμάνους, την πλειονότητα δηλαδή του πληθυσμού της Βοσνίας,

παραμένει ωστόσο εθνικός ήρωας για πολλούς Σέρβους. Κατά τη διάρκεια της

θητείας του, εκδιώχθηκε όλος ο μη σερβικός πληθυσμός από τη μισή Βοσνία, ενώ

περίπου 10.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά την τριετή πολιορκία του Σαράγεβο.

Ευαίσθητες χορδές

Απουσία εθνικής συμφιλίωσης, μια ταινία με τον Κάρατζιτς δεν μπορεί παρά να

αγγίζει ευαίσθητες χορδές στη Βοσνία. Οι Βόσνιομουσουλμάνοι λοιπόν είναι

ιδιαίτερα ενοχλημένοι από το σενάριό της γιατί στην κινηματογραφική παραγωγή ο

δρ Μπογδάνοβιτς – όπως ονομάζεται ο Κάρατζιτς – συλλαμβάνεται. «Είναι φάρσα. Ο

Κάρατζιτς δεν έχει συλληφθεί ακόμη», λέει ο Σενάντ Πεκάνιν, εκδότης του

«Dani», περιοδικού που απευθύνεται κυρίως σε μουσουλμάνους αναγνώστες.

«Πρόκειται για εισβολή του Χόλιγουντ στην τραγική πραγματικότητα».

Όπως φαίνεται, πάντως, στο Χόλιγουντ η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Στόχος της

ταινίας είναι να ευαισθητοποιήσει εκείνους που είναι απόλυτα υπεύθυνοι για τη

διαφυγή του Κάρατζιτς από τη διεθνή Δικαιοσύνη, ώστε ο καταζητούμενος να

καταλήξει πίσω στη φυλακή. «Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι που δεν

συλλαμβάνεται», επισημαίνει ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης Ρίτσαρντ Σέπαρντ.

«Είμαστε βέβαιοι ότι προηγήθηκαν συμφωνίες», προσθέτει ο πρωταγωνιστής

Ρίτσαρντ Γκιρ, ο οποίος υποδύεται έναν δημοσιογράφο. «Και προφανώς, υπήρξε

αδράνεια. Όμως αυτό δεν βοηθά στην επούλωση των τραυμάτων».

Η αληθινή ιστορία

Η πλοκή στηρίζεται στην προσπάθεια του Αμερικανού δημοσιογράφου Σκοτ Άντερσον

και 4 άλλων συναδέλφων του να εντοπίσουν τον Κάρατζιτς και να παραλάβουν το

ποσό των 5 εκατ. δολαρίων με το οποίο έχει επικηρυχθεί. Οι δημοσιογράφοι

κατόρθωσαν τελικά να διεισδύσουν στο περιβάλλον του και ενώ ένας από τους

υποστηρικτές του ήταν έτοιμος να τον προδώσει, ενημερώνεται αξιωματούχος του

ΟΗΕ. Το σχέδιο αποκαλύπτεται στους Αμερικανούς και σταματούν τα πάντα.

Πρόκειται για μια ιστορία συνωμοσίας. Η «αποτυχία» των αρχών να συλληφθεί ο

πρώην ηγέτης των Σερβοβόσνιων οφείλεται στον φόβο τους να μην αποκαλύψει

μυστικά τα οποία θα είχαν καταστροφικές συνέπειες… Όπως το θέτει ο Σέπαρντ,

«oι δημοσιογράφοι συνειδητοποιούν τελικά πως κανείς δεν ψάχνει στ’ αλήθεια τον

Κάρατζιτς».

Τα πρόσωπα, τα στοιχεία και οι φήμες

ΡΑΤΚΟ ΜΛΑΝΤΙΤΣ

* ΚΡΥΒΕΤΑΙ σε ένα βουνό στην Κεντρική Σερβία. Σε μια υπόγεια στρατιωτική

βάση στην Ανατολική Βοσνία. Ίσως όμως και να περιπλανιέται στην πρώην

Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Κι αν δεν βρίσκεται εκεί, πιθανόν να

χαλαρώνει στο διαμέρισμά του στο Βελιγράδι.

* ΑΥΤΕΣ είναι ορισμένες από τις τοποθεσίες που συνδέθηκαν τον τελευταίο

χρόνο με το όνομα του Ράτκο Μλάντιτς, καταζητούμενου για εγκλήματα πολέμου από

το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY). Το

ουσιαστικό ερώτημα όμως δεν είναι πού ακριβώς βρίσκεται ο Μλάντιτς, αλλά αν η

σερβική κυβέρνηση γνωρίζει ή όχι το ή τα καταφύγιά του.

* ΣΤΟ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ 8 πρώην αστυνομικοί κατηγορούνται ότι έκρυψαν τον

Μλάντιτς, ενώ το ζήτημα έχει προκαλέσει τριγμούς και στην ίδια την κυβέρνηση

με παραιτήσεις μελών του Υπουργικού Συμβουλίου. Η εισαγγελέας του ICTY

χαρακτήρισε αδικαιολόγητη τη στάση της κυβέρνησης και ζήτησε από την Ε.Ε. να

παγώσει τις ενταξιακές συνομιλίες με τη Σερβία.

* Ο 64ΧΡΟΝΟΣ πρώην στρατιωτικός διοικητής των Σέρβων της Βοσνίας

κατηγορείται για γενοκτονία και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας – μεταξύ

άλλων και για τη σφαγή τουλάχιστον 7.500 Βοσνιομουσουλμάνων, ανδρών και

αγοριών από τη Σρεμπρένιτσα, το 1995.

ΡΑΝΤΟΒΑΝ ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ

* ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ στον Τύπο ανέφεραν ότι ο Ράντοβαν Κάρατζιτς κρύβεται στο

Βορειοδυτικό Μαυροβούνιο, κοντά στην πόλη Νίκσιτς απ’ όπου κατάγεται, ότι τον

Μάιο του 2005 εθεάθη με τη σύζυγό του Λιλιάνα στη Νοτιοανατολική Βοσνία και με

τον αδερφό του Λούκα στο Βελιγράδι, ωστόσο τίποτα από αυτά δεν επιβεβαιώθηκε.

* Ο ΚΑΡΑΤΖΙΤΣ κατηγορείται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και

γενοκτονία κατά τη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας (1992-1995).

* ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΙΕΣΕΙΣ για τη σύλληψή του εντάθηκαν την άνοιξη του 2005,

όταν πολλοί από τους πρώην στρατηγούς του παραδόθηκαν.

* ΒΙΝΤΕΟ που έδειχνε Σερβοβόσνιους στρατιώτες να σκοτώνουν εν ψυχρώ

αιχμαλώτους από τη Σρεμπρένιτσα προκάλεσε σοκ στην πρώην Γιουγκοσλαβία αλλά

και σε όλο τον κόσμο.