Kριτές – τηλεκαρνάβαλοι

Σούργελα. Αυτό το είδος περιμένουν στο τάλεντ σόου του Alpha. Είναι φανερό από

το διαφημιστικό φιλμάκι όπου η τριάδα των κριτών Ψινάκης – Γερμανού –

Σπυρόπουλος μεταμφιέζεται σε ψώνια που συμμετέχουν σε προκριματικά

τραγουδιστικού ριάλιτι. Σατιρίζουν εκ των προτέρων εκείνους που θα πάρουν

μέρος, αποτρέποντας φυσικά οποιονδήποτε θα είχε τον ελάχιστο αυτοσεβασμό.

Άλλωστε, τι να τον κάνουν έναν τέτοιο; Είναι αντι-τηλεοπτικός. Έτσι, με

σύνθημα προφανώς «όμοιος ομοίω αεί πελάζει», βγήκαν προς αναζήτηση των ψώνιων

που θα δικαιολογήσουν και τη δική τους παρουσία.

Το διαφημιστικό τού «Dream show» αποκαλύπτει πως πρότυπό του είναι οι

εκπομπές της Αννίτας Πάνια, μόνο που θα κοστίζει πολύ περισσότερο. H ακριβή

παραγωγή γίνεται το καραμελωμένο γλάσο ενός «παραδοσιακού» τρας σόου. Το

μοντέλο της ανθρώπινης εξαθλίωσης, της παραγωγής υποκουλτούρας παραμένει το

ίδιο.

Βλέπουμε, λοιπόν, τους τρεις κριτές ντυμένους καρνάβαλους να παριστάνουν τους

επίδοξους αοιδούς, επιδιδόμενοι σε καραγκιοζιλίκια. Φυσικά δεν σατιρίζουν τους

εαυτούς τους και την αφασική τους σοβαροφάνεια με την οποία συμμετέχουν στα

σόου του είδους σαν ειδήμονες τάχα. Προτιμούν να σατιρίσουν τους

συμμετέχοντες, εκείνους που θα σταθούν απέναντί τους, κατοχυρώνοντας τη

μικροεξουσιούλα τους ως πρόσωπα «καταξιωμένα» στον ρόλο των κριτών.

Ο κανιβαλισμός απροκάλυπτος, διαφημιζόμενος κιόλας. Προσκαλεί το

φιλοθέαμον κοινό να ακονίσει τα «δόντια» του για να απολαύσει ειρωνεία δι’

αντιπροσώπων, εξευτελισμό της αφέλειας, θεαματική ταπείνωση της ανθρώπινης

προσωπικότητας. Πάντως το ίδιο κάνει και η Πάνια, και το κάνει μια χαρά. Ούτε

«φιρμάτη» κριτική επιτροπή χρειάστηκε για να κάνει «σταρ» του σκουπιδοτάλεντ

σόου της τον Κατέλη και άλλους πονηρούς ψωνισμένους, που συνωστίζονται στο

σαλονάκι της, ούτε σκηνικά και ορχήστρες.

Οι κυνηγοί της δημοσιότητας είναι πολλοί. Απλώς χωρίζονται σε εκείνους που

καταφέρνουν να «πουλήσουν» τον εαυτό τους λουστραρισμένο και σε εκείνους που

διαθέτουν τον εαυτό τους για να σπάσουν πλάκα οι υπόλοιποι και δι’ αυτής της

μεθόδου εγκαθίστανται στο «τρας σταρ σύστεμ». Γίνονται εκουσίως μέλη μιας

δεξαμενής ψώνιων, που δεν έχουν ενδοιασμούς επειδή δεν διαθέτουν ουσιαστικά

ταλέντα, αντιθέτως καταφέρνουν με την αφασία και την έλλειψη δέους να γίνουν

περιζήτητοι στις εκπομπές κανιβαλισμού σαν δήθεν «θύματα» που τάχα αγνοούν ότι

οι άλλοι σπάνε πλάκα μαζί τους. Στην πραγματικότητα ουδόλως τους ενδιαφέρει,

μια και ο στόχος, η δημοσιότητα, επιτυγχάνεται. Πρόκειται για μια επίσημη

«σύμβαση», ένα είδος «συμβολαίου θεμιτού κανιβαλισμού» μεταξύ εκείνων που

έχουν το ψώνιο ότι κατέχουν εξουσία ως παρουσιαστές τέτοιων εκπομπών και

εκείνων που θέτουν τον εαυτό τους προς χρήση από τους προηγούμενους. Στην

πραγματικότητα και οι μεν και οι δε είναι από τα ίδια ακριβώς υλικά, μέλη του

ίδιου σκουπιδοθιάσου, που απλώς μοιράζουν ρόλους, οι μεν αποκτούν λόγο ύπαρξης

λόγω των δε και τούμπαλιν. Αυτό που «πουλάει» είναι η αίσθηση του αυθεντικού,

ότι το «ψώνιο» υποτίθεται πως αγνοεί την πραγματική του κατάσταση,

προσφέροντας έτσι αυθεντικές κανιβαλικές απολαύσεις, κάτι που στο θέατρο δεν

μπορεί να συμβεί, αφού ο κωμικός υποδύεται.

Ταλαντούχοι στην αφασία

Κάπως έτσι κάνουν πλήθος από σταρλετίτσες καριέρα, όπως η Μπεζεντάκου για

παράδειγμα, που έγινε πρώτη φίρμα σκουπιδο-εκπομπών, περιζήτητη ιδίως όταν

εξαπολύει επιθέσεις κατά εκείνων που δεν αναγνωρίζουν το σταριλίκι και το

ταλέντο της και της επιτίθενται για να «εκμεταλλευτούν τη φήμη της». Δεν έχει

διόλου άδικο φυσικά, γιατί συχνά-πυκνά οι εν λόγω καβγάδες της γίνονται θέμα

στα σκουπιδο-κουτσομπολίστικα μεσημεριανάδικα και η ίδια κάνει την καριέρα που

επιθυμεί.

Ποιο το πρόβλημα αφού το σύστημα είναι «κοινή συναινέσει»; Κανένα, αν αυτού

του είδους οι εκπομπές ήταν περιορισμένες. H μεγάλη αγορά έχει χώρο για όλους.

H τραγωδία για τον πολιτισμό αρχίζει όταν τα σκουπίδια μεταμφιέζονται σε

λουσάτα προϊόντα, η φωσφορίζουσα μετριότητα πλασάρεται σαν απαύγασμα της

καλλιτεχνικής δημιουργικότητας και ο σουσουδισμός θεωρείται προσόν για σουξέ.

Αν αναζητείται πάντως ένα ταλέντο στα περιβόητα πλέον «τάλεντ σόου» και

επιβραβεύεται, είναι αυτό του αφασικού με αυτοπεποίθηση.